مرگ‌‌اندیشی مردم ما

مساله شادی در ایران و این سوال که آیا ما مردمان شادی هستیم یا به غم و اندوه اهمیت بیشتری می دهیم، همیشه مورد بحث بوده است. بنده چند سالی است که حول این محور و با عنوان " فرهنگ مرگ " کار می کنم. یکی از خصوصیات فرهنگ مرگ این است که

اغلب مردمان جامعه بیشتر از اینکه به زندگی بیندیشند منتظر مرگ هستند یا غم مرگ می خورند، از مرگ می ترسند و به هر حال ذهنشان با مرگ، اضطراب، ویرانی، خشم نفرت و اندوه عجین است. در این شرایط هر آنچه که با شادی، خوشی و لذت ارتباط پیدا می کند، به عنوان لودگی، ابتذال، گناه یا بیهودگی تلقی می شود.

در حالی که خداوند انسان را آفریده و برای این دنیا هم آفریده است و جهانی هم که در آن هستیم، آفریده خداوند است و باید از آنچه در آن هست، لذت ببریم و زندگی شادی داشته باشیم.

زندگی بدون شادی اصلاً آینده ای ندارد، ما معمولاً عادت کرده ایم غم بخوریم و افرادی را که غمگین و افسرده هستند به عنوان افراد جدی تلقی کنیم، رقص و شادی و پایکوبی و خنده و... را متعلق به افراد سبکسر، جلف و بیمار ببینیم.

دوره کوتاهی داشتیم از این غم و اندوه بیرون می آمدیم اما دو مرتبه به همان مرگ اندیشی و مرگ زیستی گذشته بازگشتیم. البته ما نوعی عیش خیامی هم داریم، این عیش خیامی هم به نوعی با مرگ عجین است.

در رباعیات خیام می بینید که بیت اول پیرامون این است که بالاخره می میریم و در آن اندوه مرگ وجود دارد، اما در بیت بعد می گوید حالا که می میریم بگذاریم که شاد باشیم. یعنی در جامعه ما شادی بدون مرگ اندیشی نداریم. وقتی اینطور می شود نگاه ما به زندگی در این جهان نگاه منفی خواهد بود. ببینید چقدر رساله در مذمت این زندگی نوشته شده است.

در حالی که این زندگی هم آفریده خداست، چرا باید مورد مذمت قرار بگیرد، این سوال بزرگی است. البته رنج جزئی از زندگی است اما با اندوه فرق می کند. بنابراین شادی یکی از جنبه های بسیار ضروری زندگی موفق است.

ما باید بتوانیم از زندگی مان به گونه ای رضایت داشته باشیم که بتوانیم به آینده نگاه کنیم چرا که افراد افسرده مرتباً در گذشته زندگی می کنند. ما باید بتوانیم هم شادی را جدی بگیریم و هم این زندگی را و هم به آینده نگاه داشته باشیم چون در غیر این صورت موفق نخواهیم بود.

درست است که زندگی توام با شادی و غم است اما جوامعی که شادی بیشتری تولید می کنند، هم خوشحال ترند هم موفق تر.

•·       روانشناس و نویسنده

این یادداشت در صفحه آخر روزنامه بهار ( 17 فروردین ) منتشر شده است.