علی پاکزاد: «چک اعتیاد می آورد و برای کاسب چیزی جز دردسرندارد، چک پدرمادر نداره وقتی کشیدی یا گرفتی حسابت رسیده است، چک رو نه بکش نه قبول کن» اینها عباراتی است که در میان بازاریها و فعالین اقتصادی دهان به دهان می چرخد شاید کمتر کسی را بتوان در عرصه فعالیت اقتصادی پیدا کرد که یک بار در معامله ای با چکی که صادر کرده یا قبول کرده دچار مشکل نشده باشد.
در مورد دلایل مشکلاتی که تبادل چک در معاملات دارد بحث های زیادی مطرح شده است و طی یک دهه گذشته حداقل اصلاح قانون چک دوبار در مجلس مطرح شده است ولی به نتیجه نرسیده و همچنان شاهد مشکلات استفاده از این سند تجاری در عرصه اقتصاد کشور هستیم اما گذشته از ریشه های حقوقی و دلایلی که برای ان بر شمرده می شود این سند پرداخت که در جمع اوراق بهاردار اقتصاد کشور است به دلیل انکه بار اصلی مبادلات سلف و حتی بخشی از مبادلات نقدی عرصه اقتصاد کشور را به دوش می کشد میزان مبادله آن و وضعیت چک های برگشت خورده به عنوان یک شاخص قابل بررسی وضعیت واحدهای کوچک اقتصادی کشور مطرح است.
(برای دیدن جدول در ابعاد بزرگتر بر روی آن کلیک کنید)
افزایش تعداد مبادله این سند به نوعی خبر از رونق و چشم انداز روشن مبادلات دارد و کاهش تعداد می تواند بازتاب نگاه بدبینانه به آینده و تمایل به مبادلات نقدی از یک سو و وجود رکورد در عرصه اقتصادی کشور باشد.
نگاهی به امارهای بانک مرکزی نشان می دهد رکورد صدور چک های بی محل در سال 88 شکسته شده است بطوری که از هر 10 چک مبادله شده در این سال یک برگ چک بر گشت خورده است که این رقم طی سال 78به بعد در اقتصاد ایران بی سابقه است.
این آمارها اگرچه براساس اطلاعات اتاق پایاپای اسناد بانکی تهران تهیه شده است ولی به دلیل آنکه مبادلات بین استانی نیز در این اتاق انجام می شود به نوعی نماد مبادله اسناد بانکی کشور محسوب می شود.
بر اساس این اطلاعات تعداد چک های مبادله شده در سال 88به رقم 47 میلیون برگ رسیده است که در مقایسه با سال 87 نشان از کاهش 34 درصدی تعداد چک های مبادله شده دارد و البته از نظر رقم کاهش تنها 0.7 درصد کاهش پیدا کرده است که گویای افزایش ارزش جکهای مورد مبادله بوده و می توان گفت در سال 88مبادله های سلف محدود به ارقام بالا شده است و تمایل به مبادلات نقدی بیش از مبادلات سلف بوده که می تواند به نوعی خبر از نگرانی فعالین اقتصادی از چشم انداز اقتصادی کشور داشته باشد که البته با توجه به نگرانی های ناشی از اجرای هدفمندسازی یارانه ها این نگرانی قابل توجیه است.
بر اساس این آمار متوسط ارزش چک های مورد مبادله قرار گرفته در سال 88 به رقم 9.75 میلیون تومان بوده است که درمقایسه با سال 87معادل 33درصد رشد پیدا کرده است.
5 میلیون چک برگشتی
آمارهای مربوط به چک های برگشتی در سال 88 نشان می دهد در این سال بالغ بر 5.09 میلیون برگ چک برگشت خورده که ارزش این اسناد معادل 23 هزار میلیارد تومان بوده است یعنی از نظر تعداد 10.7 درصد از کل چک های مبادله شده و از نظر ارزش معادل 5 درصد کل ارزش اسناد مبادله شده برگشت خورده است.
این ارقام هم از نظر ارزش و هم از نظر تعداد طی یک دهه گذشته در اقتصاد ایران بی سابقه بوده است.همچنین این آمار نشان می دهد در سال 88 متوسط ارزش هر چک برگشت خورده معادل 4 میلیون و 600هزار تومان بوده است که در مقایسه با سال 87 معدل 8.6 درصد افزایش داشته است.
نظر شما