عموم آنان با پیش فرض گرفتن این دیدگاه که بنایشان قرار نیست بیش از چند سال عمر کند عطای رسیدگی به آن را به لقایش می‌بخشند. این موضوع در مناطق پایین و محروم شهر بیشتر به چشم می‌آید. موضوعی که نتایج آن به نوعی از بین بردن زیبایی شهر و در دراز مدت ایجاد هزینه برای صاحبان املاک است.
معاون شهرسازی و معماری شهردار زنجان درباره چگونگی حفظ بناهای ساخته شده در شهر می‌گوید: بخش عمده‌ای از حفظ سلامت ساختمان به زمان ساخت بنا مربوط می‌شود. زمانی که یک شهروند یا سازنده و پیمانکار بنایی را می‌سازد باید مسئولیت تدبیر تمام تمهیدات لازم را بپذیرد تا در نتیجه آن ساختمان دچار فرسودگی پیش از موعد نشود. در این بحث عمر مفید بر اساس استانداردهای یک ساختمان تعریف می‌شود.
عمر مفید
«مهرداد سلطانی» با اشاره به این‌که متاسفانه عمر مفید ساختمان‌ها در کشور و شهر زنجان به دلیل در نظر نگرفتن اصولی ساخت‌وساز نسبت به استانداردهای جهانی بسیار پایین‌تر است، می‌افزاید: در کشورهای پیشرفته عمر مفید ساختمان‌ها بالای 100 سال است در حالی که این رقم در کشور ما نهایتا عددی میان 30 تا 50 سال را نشان می‌دهد. جالب این‌که در برخی از کشورها مشاهده شده ساختمان‌ها بیش از 200 سال نیز عمر کرده‌اند و همچنان قابلیت سکونت دارند.
نقش شهروندان
سلطانی نقش شهروندان در حفظ بناهای ساختمانی را مهم دانسته و اظهار می‌کند: حال باید به نقش شهروندان در حفظ ساختمان‌ها اشاره کرد؛ یعنی آنها باید مسئولیت برخی اقدامات از جمله تعمیرات مستمر ساختمان‌ها را بر عهده بگیرند.
وی می‌گوید: شهروندان باید برخی از اقدامات از جمله جلوگیری از نشت آب و فرسودگی نمای ساختمان، رسیدگی به سیستم‌های تاسیسات در بخش‌های جزئی را که امکان اصلاح در آنها وجود دارد به صورت دوره‌ای انجام دهند.
حس تعلق خاطر
خلا فرهنگ‌سازی مناسب و نداشتن حس تعلق خاطر به ساختمان‌ها دلایلی است که سلطانی آنها را به عنوان عوامل موثر در حفاظت نکردن مطلوب از ساختمان‌ها به وسیله شهروندان مطرح می‌کند. در تعریف روانشناسی محیط و علم جامعه‌شناسی اصطلاح حس تعلق، حکم معیاری برای سنجش میزان تعلق افراد به محیط سکونت آنان است.
سلطانی اضافه می‌کند: در گذشته این حس بسیار قوی بود و افراد حس تعلق زیادی به محل زندگی و شهر خود داشتند، اما امروزه زیرساخت‌های فرهنگی دچار تغییراتی متزلزل شده است. در نتیجه این فرایند، حس تعلق به خانه مسکونی در مردم کمتر دیده می‌شود و مردم به همه چیز از دریچه مالی می‌نگرند. برای نمونه، وقتی فردی پس از سکنا گزیدن در یک ساختمان نوساز در اندیشه بازسازی آن پس از 10 سال است، خود گواه از‌حس تعلق وی در راستای محافظت از ساختمانش است.
وضعیت حفظ ساختمان در زنجان
معاون شهرسازی و معماری شهردار زنجان با بیان این‌که در حوزه نگهداری از بناهای ساختمانی وضعیت عمومی حاکم بر کشور در زنجان نیز وجود دارد، عنوان می‌کند: در شهر ساختمان‌هایی داریم که به قدری نامناسب ساخته شده‌اند که حتی پیش از دریافت پایان‌کار عملا به آرامی به فهرست ساختمان‌های فرسوده اضافه می‌شوند. در مقابل نیز بخش کمی از ساختمان‌سازی‌ها کاملا اصولی است. امروزه بخشی از ساختمان‌های ما از لحاظ مقاوم‌سازی سازه‌ای به استانداردهای بهتری نسبت به گذشته رسیده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: اما با این حال در بحث استفاده از مصالح باکیفیت، مناسب و مرغوب و نیز بهره گیری از سیستم‌های نوین ساختمانی در راستای بالا بردن عمر مفید ساختمان‌ها وضعیت مناسبی را شاهد نیستیم.
سلطانی اظهار می‌کند: هم اکنون ساختمان‌های نوسازی وجود دارند که پس از گذشت 20 سال و حتی کمتر برخی از قسمت‌های اساسی آنها با وجود این‌که سازه مقاومی دارند دچار صدمه شده است. در نهایت امکان استفاده از ساختمان به آرامی مختل شده و سرانجام ساختمان فرسوده به شمار می‌رود.
علت یابی
سلطانی در پاسخ به چرایی و علت مطالب ذکر شده می‌گوید: نخست این که مبنای ساختمان سازی‌های ما مبتنی بر قواعد کمی است نه کیفی. از یک سو در یک دوره طولانی در دهه‌های گذشته با کمبود شدید مسکن مواجه بودیم و از طرف دیگر سودجویی برخی سازندگان باعث شد تولید مسکن در ایران به سمت کمیت برود. بر این اساس، سازندگان به دنبال اتمام سریع ساختمان و دریافت سود خود هستند در نتیجه بسیاری از استانداردها رعایت نمی‌شود.
معاون شهرسازی و معماری شهردار می‌افزاید: موضوع دیگری که وضعیت ساختمان‌ها را به لحاظ کیفی تحت تأثیر خود قرار داده این است که نوسازی ساختمان در کشور ما متاسفانه به یک صنعت و اشتغال تبدیل شده است. بر اساس این معضل، ساختمان‌هایی که حتی موعد نوسازی و بازسازی آنها هم نرسیده است به واسطه امکان ایجاد ارزش افزوده و برای به دست آوردن سود ناشی از ساخت و ساز مجدد مهیای تخریب می‌شوند. از سوی دیگر نیز بخشی از چرخه اشتغال و اقتصاد جامعه ما در ساختمان‌سازی مجدد و در بازه‌های زمانی کوتاه به وجود می‌آید.
راهکار
معاون شهرسازی و معماری شهردار زنجان راهکار برون‌رفت از وضعیت فعلی را چنین بیان می‌کند: باید بازتعریفی از مواردی چون عمر مفید ساختمان، استانداردها و ضوابط کیفی ساختمان‌سازی، نقش مقامات و نهادهای نظارتی همچون مهندس ناظر و شهرداری در نظارت بر کیفیت ساخت و از همه مهم‌تر و اساسی‌تر بازتعریفی در نقش ساختمان در اقتصاد شهری صورت بگیرد. «مهرداد سلطانی» می‌گوید: برایند این موضوع می‌تواند این باشد که نگاه افراد به ساختمان به‌عنوان کالای سرمایه‌ای در اقتصاد شهری نباشد، بلکه ساختمان را یک کالای مصرفی با دوام فرض کرده و برای کیفیت آن بکوشند. وی می‌افزاید: پس از انجام این موارد مردم نیز تابعی از شرایط به وجود آمده می‌شوند و مشکل فرهنگی که عموما برایند حس تعلق خاطر نداشتن است نیز رفع می‌شود.
46
نظر شما