همه آنچه وزارت ارشاد برای اجرای طرح عفاف و حجاب انجام داده است

زهرا مهاجری: اگر ترویج عفاف و حجاب را بحثی فرهنگی بدانیم نهاد اصلی سیاست گذاری فرهنگی در سطح سیاست های اجرایی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

از وظایف این وزارت خانه، تنظیم سیاست های کلی فرهنگی، هنری و سینمایی کشور و ارائه ی آنها به مجلس شورای اسلامی است.

در مصوبه ی شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد حجاب و عفاف که در سال 84 به تصویب رسیده است ، بیشترین وظیفه ی تخصصی دستگاههای قانونگذار و اجرایی، به وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی اختصاص یافته و همین امر اهمیت این دستگاه نسبت به دیگر نهادهای مسئول در زمینه ی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب را نشان می دهد.

 وظایف تخصصی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی را می توان به دو بخش نظارتی و حمایتی تقسیم کرد:

اما به غیر از وزارت ارشاد 26 نهاد و سازمان دیگر هم متولی امر حجاب در کشور هستند که وظایفی برای هر یک در نظر گرفته شده است

در ابتدا، پیگیری مصوبه ی عفاف و حجاب از هر وزارتخانه کار چندان مشکلی به نظر نمی رسید؛ چرا که تصور می شد هر دستگاهی کارگروه مشخصی برای این مهم در نظر گرفته و از وظایف این کارگروه اطلاع رسانی و ارائه گزارش برای انتشار جهت تنویر اذهان عمومی باشد.

اشتباه بودن این تصور و عدم همکاری برخی نهادها، کم کم داشت ظن "نبود کارگروه تخصصی"، "عدم پیگیری مصوبه ی عفاف و حجاب"، "عدم نظارت شورا بر این نهادها" و ... را قوی می کرد که بدست آمدن گزارشهای زیر تا حد زیادی خط باطل بر این فرضیه کشید.

                                                                                                             ***

گزارش زیر مربوط به پیشنهاد ها و عملیات قسمتهای مختلف وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی در مصوبه ی عفاف و حجاب است که به تفکیک وظیفه و بر اساس بندهای مختلف وظایف تخصصی این وزارتخانه طبقه بندی شده است.

لازم به ذکر است تمامی این گزارش ها مربوط به زمانی است که وزارت فرهنگ و ارشاد مسئول جمع آوری این گزارشها و پیگیری و ارجاع آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است؛ رییس جمهور طی حکمی در آذرماه سال 87 وزیر  کشور را مسئول ستاد صیانت از حریم امنیت عمومی و حقوق شهروندان منصوب نمود که مباحث مربوط به طرح گسترش فرهنگ عفاف و حجاب از آن تاریخ از طریق این ستاد پیگیری شده است.و متاسفانه بعد از این تاریخ گزارشی از عملکرد دستگاههای مختلف وجود ندارد اما قبل از این تاریخ و در راستای وظایف تخصصی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در بحث گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، برنامه های این وزارت در بخش هنری(تئاتر، موسیقی و ...) به شرح زیر است:

• ارسال نامه به سازمان­ها و واحدهای تابعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور معرفی نماینده تام­الاختیار در طرح عفاف و حجاب
• برنامه ریزی برای برگزاری مناسبت‌های آموزشی (جشنواره‌ها و ...) با موضوع ارزش‌های فرهنگی عفاف و حجاب
• آمادگی کامل درخصوص حمایت­های معنوی از طرح عفاف و حجاب مانند تسریع در صدور مجوز جهت تولید آثار فرهنگی مرتبط
• ابلاغ متن راهبردهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب به کارکنان مرکز و نظارت بر حسن اجرای آن و تأکید بر رعایت و تقویت فرهنگ عفاف و حجاب در محیط اداری دفتر.
• مراقبت و نظارت بر نحوه رعایت شؤون اسلامی در هنرستان‌های هنرهای زیبا و آموزشهای آزاد هنری
• انتشار تمبر ویژه فرهنگ عفاف
• طراحی و بیلبوردهای شهری با موضوع عفاف
• نظارت بر طراحی پوستر و بروشور در زمینه گسترش فرهنگ عفاف و حجاب
• تهیه و نصب پلاکاردهای تشویقی برای حفظ حجاب
• ارائه ی طرح عمومی نقاشی دیواری شهری و مترو با موضوع زن - عفاف - مادر و فرهنگ اسلامی
• معرفی زنان معاصر ایران بعنوان زن الگو در جهان در بخش هنر - علم - تربیت و مجموعه ارزش‌های آن
• برگزاری «دوسالانه طراحی پارچه و لباس» درخصوص اجرا و گسترش «طرح فرهنگ عفاف و حجاب»
• تشکیل کمیته ویژه در دفتر هنرهای تجسمی به منظور ساماندهی طراحان لباس و پارچه و هدایت موضوع در مسیر تخصصی و مطابق با اهداف طرح عفاف و حجاب و کمک­های یارانه­ای به انجمن­های طراحی لباس و پوشاک

• تلاش برای دستیابی به الگوی تازه لباس اسلامی ـ ملی

• طراحی سه الگوی لباس برای دانش آموزان و دانشجویان عمره گزار
• نظارت دقیق بر حفظ شؤونات اسلامی و حجاب در بازبینی نمایش‌ها و رعایت موارد توسط کارگردانان و گروه تحت نظارت در هنگام اجرای نمایش.
• کنترل و بازبینی فیلم و نمایش‌های متقاضی شرکت در جشنواره‌های بین‌المللی جهت حفظ موازین و شؤونات.
• مساعدت و حمایت از نمایش‌هایی با مضامین ملی - اسلامی جهت اجرا در سطح تهران و شهرستان‌ها.
• حمایت از تولیدات نمایشی در استان­ها با مضامین فرهنگ عفاف و حجاب و گسترش آن در بین اقشار مردم کشور
• تشویق آثار تولید شده در جشنواره­های منطقه­ای چهارگانه کشوری با چشم­انداز فرهنگ عفاف و حجاب در آسیب­های اجتماعی
• همکاری در برگزاری جشنواره تئاتر بانوان کشور و مشارکت در تولید آثار مربوط به طرح گسترش فرهنگ عفاف و حجاب
• ایجاد فضا و بستر مناسب آثار نمایشی استانی جهت اجرای نمایش­های تولید شده با مضامین مورد نظر در تالارهای تحت پوشش در تهران
• تشکیل گروه ویژه به منظور بررسی روند جشنواره تئاتر و موسیقی در رابطه با اجرای گسترش طرح عفاف و حجاب

• حمایت از نگارش فیلمنامه حول شخصیت حضرت خدیجه کبری و نرگس خاتون

• اعزام گروه­های نمایشی بانوان به جشنواره­های مختلف خارج از کشور از جمله صحنه­ای و عروسکی جهت تبلیغ فرهنگ و آداب اسلامی
• حمایت از نویسندگان جوان در حوزه نمایش با تولیدات و مضامین گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه و چاپ آثار مورد نظر از سوی اداره­کل هنرهای نمایشی

• تفاهم نامه همکاری با شبکه­های تلویزیونی از جمله شبکه اول سیما برای تولید آثار ارزشی و مرتبط با پیامبر (ص)
• حمایت از جشنواره­های مرتبط با موضوع عفاف و حجاب
• تولید فیلم مستند بلند «تیارا» با موضوع پوشش و حجاب اسلامی
• توجیه شرکت کنندگان و کارگردانان در حین دریافت پروانه ساخت و در صورت ضرورت اصلاح نماها و پلان­ها

• تقویت نظارت و حمایت از رعایت شؤون اسلامی به ویژه پاسداشت فرهنگ عفاف و حجاب در جشنواره‌های موسیقی

• نظارت بر تشکل­های هنری مانند کنسرت­ها و نظارت دقیق و اصولی بر وضعیت فرهنگی ـ اخلاقی سالن­های کنسرت
• حمایت از آثار موسیقایی متناسب با موضوع طرح عفاف و حجاب

و در بخش کتاب و مطبوعات:

• معرفی فضائل زنان بزرگ تاریخ با انتشار کتاب‌های ویژه

      • تذکر به نشریات در رابطه با چاپ تصاویر نامناسب و عبارات مغایر با شئونات اسلامی و عدم استفاده ابزاری از زن

• پیگیری تدوین و انتشار کتب مرتبط با موضوع حجاب و عفاف.

      • سفارش تالیف کتاب در زمینه حجاب و فلسفه

  با این که در بعضی بندهای این گزارش به جای توضیح چگونگی انجام کار، کلیات آن بیان شده و به نحوه ی اجرا پرداخته نشده است وگرچه در این وزارتخانه موفق به پیدا کردن مسئولی در هیچ یک از قسمتها برای پیگیری روند اجرای بندهای گزارش نشدیم اما بدست آوردن چنین اطلاعاتی در شرایطی که احساس می شود هیچ کس حاضر به تن دادن به برنامه ریزی و اجرای آن در زمینه ی ترویج فرهنگ عفاف و حجاب نیست، امیدوارمان می کند.