کیش اولین شهری بود که قرار شد الکترونیکی شود. در واقع قرار بود این جزیره زیبای ایران به عنوان پایلوت پروژه شهر الکترونیک در ایران شناخته شود. سال 80 این پروژه مطرح شد و بعد از آن هم پروژه شهر الکترونیکی مشهد کلید خورد. اما با وجود گذشت این سال‌ها هنوز نه از کیش الکترونیکی خبری است و نه مشهد به عنوان یک شهر الکترونیک در ایران مطرح شده است.
واقعیت آن است که ایجاد شهر الکترونیکی کیش در ایران تابه‌حال با وجود ایده‌های خوبی که پشت آن بوده، در حد فعالیت‌های مقدماتی متوقف شده در حالی که کیش به عنوان یک شهر الکترونیکی پایلوت می‌توانست پیشگام و پیشقدم در بحث شهر الکترونیکی و ارائه خدمات نوین الکترونیکی در کشور و منطقه مطرح شود. در مقابل، دبی حاشیه‌نشین کوچک آن سوی خلیج فارس اکنون به عنوان یک نمونه موفق در این حوزه مطرح شده است.
ایده شهر الکترونیکی در دبی با وجود اینکه بعد از ایده شهرالکترونیکی کیش مطرح شد ولی با توجه به سرمایه‌گذاری‌ها و جدی گرفته شدن این ایده، حالا دبی به نمونه موفق در ارائه خدمات الکترونیکی تبدیل شده است. تأخیر در ارائه بودجه پروژه شهر الکترونیک کیش از مسائلی بود که از همان ابتدای کار چالش‌برانگیز شده بود. ماجرایی که مسلماً از کم‌توجهی به امر ICT و قرار نگرفتن این مقوله در فوریت‌های سازمان‌های مربوط ناشی می‌شود. پس از انتخاب کیش به عنوان پایلوت فناوری اطلاعات کشور و در راستای پیاده‌سازی و اجرایی کردن پروژه‌ها، سیاست‌گذاری در رابطه با پروژه‌های پیشتاز و مورد نیاز جهت بسترسازی از اواخر سال 81 آغاز و تا اوایل سال 82 ادامه داشت.
حسن پورشاطری، مدیر دفتر فنی نظارت و پیگیری طرح ICT کیش در همان زمان (شهریور 82) در گفت‌وگو با ایسنا گفته بود: «امیدواریم تا پایان سال جاری حداقل مراحل اولیه پروژه اجرایی، سرویس‌های الکترونیکی در کیش مرسوم و پایلوت به معنای واقعی آن عملیاتی شده باشد، اما تکمیل پروژه قاعدتاً طبق زمان‌بندی، 2 سال دیگر خواهد بود.» حالا از آن دو سال وعده داده شده، 4 سال دیگر هم گذشته است، اما نه کیش الکترونیکی شده و نه هیچ شهر دیگری.
جدید بودن مقوله ICT در کشور، نیاز به فرهنگ‌سازی ICT و برگزاری دوره‌های آموزشی برای دست‌اندرکاران، هماهنگی با وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و مراکز دولتی و غیردولتی، نیاز به تخصیص و جذب بودجه از محل تکفا از جمله دلایلی بود که در همان زمان به عنوان دلایل تأخیر در اجرای پروژه از آنها یاد می‌شد: «تاکنون بودجه اساسی برای این پروژه جذب نشده و تنها بودجه مربوط به پروژه شرکت ایرلندی، توسط مرکز تحقیقات مخابرات تأمین شده است.»
حالا البته ICT در ایران دیگر مقوله جدیدی نیست، فرهنگ‌سازی و برگزاری دوره‌های آموزشی هم تا دلتان بخواهد و دلمان بخواهد در این کشور داشته‌ایم اما همچنان از شهر الکترونیکی خبری نیست و البته از تکفا و فرزندش تکفای دو که روزی امید می‌رفته بودجه‌ای اساسی در اختیار این طرح قرار دهد.
از بحث شیرین بودجه که بگذریم، به نظر می‌رسد موانعی که از آن روزگار تا امروز مانع تحقق شهر الکترونیک شده‌اند، تفاوت چندانی نکرده‌اند. داستان همان داستان قدیمی است: «قدم اول در راستای پیاده‌سازی شهر الکترونیکی کیش، ایجاد زیرساخت ارتباطی مناسب و وجود بک بون پرسرعت برای فراهم شدن امکان تبادل اطلاعات و انجام امور الکترونیکی بر مبنای آن به شمار می‌رود. ناقص بودن زیرساخت مذکور به عدم تحقق شعار شهر الکترونیک و نهایتاً پیاده نشدن دولت الکترونیک منجر خواهد شد.» از این اظهار نظر مهندس محمودرضا اتفاقیان عضو کمیسیون شرکت‌های شورای عالی انفورماتیک آن زمان اکنون بیش از 6 سال می‌گذرد.
مقام مسئولی که آن زمان ایجاد قواعد و قوانین مربوط به تجارت الکترونیک، جابه‌جایی پول از طریق اینترنت و آماده بودن سیستم بانکی کشور را از جمله عوامل مهمی می‌دانسته که اجرای شهر الکترونیک کیش به وجود آنها نیاز دارد. اکنون شهر الکترونیکی کیش به جایی نرسیده است.
قواعد و قوانین مربوط به تجارت الکترونیک همچنان ناقصند. آماده‌سازی سیستم بانکداری الکترونیک به عنوان یکی از مهم‌ترین زیر‌ساخت‌های لازم هنوز تکمیل نشده است. هنوز تبادل پول از طریق اینترنت به یک امر رایج تبدیل نشده است. هنوز همچون همان زمانی که اتفاقیان به استفاده نکردن از توان بخش خصوصی انتقاد می‌کرد، از بخش خصوصی و امکانات و توان موجود در شرکت‌ها غافل هستیم و پیاده‌سازی زیرساخت که به راحتی می‌تواند توسط بخش خصوصی انجام شود، مغفول مانده است. هنوز. . .
داستان هنوز همان داستان است. فقط نقش اولش تغییر کرده است. این بار قرار است تهران الکترونیکی شود و این شهردار تهران است که قول پیوستن این شهر به 10 کلان‌شهر برتر دنیا در حوزه شهر مجازی آن هم ظرف 5 سال آینده را می‌دهد.
نظر شما