امید سلیمی بنی: هفته گذشته، طرح جداسازی جنگلهای شمال از سازمان منابع طبیعی، توسط محیط زیست به دولت ارائه شد. بلافاصله فعالان منابع طبیعی و کارشناسان این سازمان، با اعلام اینکه جداسازی جنگلهای شمال، مشکلی را حل نمی کند، نسبت به آن موضع گرفتند و با مسئولان نهاد ریاست جمهوری، در این باره وارد گفتگو شدند.
یکی از این کارشناسان، مهندس مصطفی نوری بود که درباره آخرین تصمیمات درباره جنگلهای شمال با "خبر آنلاین" به گفتگو نشست. به اعتقاد نوری، جداسازی جنگلهای شمال از سازمان محیط زیست، نه تنها دردی را از تن دردمند درختان سبز کم نمی کند، بلکه به دلیل حافظت یک جانبه از سوی سازمان محیط زیست، باعث مشکلات زیادی در آینده خواهد شد.
به اعتقاد نوری، باید جنگلها را به جای محافظت، "مدیریت" کرد، زیرا هنوز جنگلهای شمال توان تولیدی زیادی را برای کشور به همراه دارد و در صورت قطع کردن ناگهانی این توان تولیدی، جامعه به خاطر استفاده نکردن از این نعمت، بیشتر ضرر خواهد کرد.
در گفتگوی "خبر آنلاین" ابتدا وی درباره مخالفت سازمان منابع طبیعی با الحاق جنگلهای شمال به سازمان محیط زیست توضیح داد. نوری در این باره گفت: "زمانی که در هفته گذشته مطلع شدیم سازمان محیط زیست با ارائه طرحی به معاونت نظارت راهبردی ریاست جمهوری، درخواست کرده بودند سازمان جنگلهای شمال از ما منفک شود، در سطوح عالی سازمان منابع طبیعی، جلسات کارشناسی برگزار شد و ادله جمع آوری شده برای مخالفت با این طرح را به وزارت جهاد کشاورزی و همینطور معاون نظارت راهبردی رئیس جمهوری ارائه شد.
وی عمده ترین دلیل مخالفت سازمان خود با این تفکیک را، توانایی مدیریت سازمان منابع طبیعی بر جنگلها دانست. به گفته وی، سازمان محیط زیست تصور می کند در حال حاضر جنگلهای شمال، توان تولید اقتصادی ندارد و باید به صورت کامل از آنها "محافظت" شود. در صورت اجرای محافظت، ارتباط جامعه پیرامونی با اکوسیستم جنگل قطع و مدیریت بر جنگل غیر ممکن می شود. برای مدیریت هدفمند بر جنگل، سازمان منابع طبیعی از دیرباز، با رعایت اصل توسعه پایدار جنگل و حفظ توان اکولوژیکی آن، تلاش کرده است. در این قسم از مدیریت، مصلحتهای اجتماعی مانند استفاده از توان تولیدی اقتصادی جنگل نیز لحاظ شده است.
هدف گذاری اصلی سازمان منابع طبیعی در راستای کنترل هجوم مردم به مناطق جنگلی و کنترل حضور دام مخرب منابع در جنگلها بود. ولی در صورتی که برنامه "حفاظت" توسط محیط زیست انجام شود، مشکلات زیادی پیش بینی خواهد شد.
این کارشناس منابع طبیعی در توضیح مشکلات برنامه "حفاظت" افزود: در برنامه حفاظت، قطعا بخش عمده ای از دامداران مناطق جنگلی از این عرصه ها خارج می شوند. برای آنها چه بسترسازی مناسبی صورت گرفته است؟ آنها دام خود را برای چرا به کجا ببرند؟ در صورت بیکاری عده ای از دامداران، تبعات اجتماعی و اقتصادی این تصمیم را چه کسی بر عهده می گیرد؟
وی در جواب این سئوال که پرسیده شده بود آیا سازمانهای منابع طبیعی و محیط زیست برای مشکلات اقتصادی مردم نیز مسئولیتی دارند، گفت: عامل اصلی تخریب در منابع، عامل انسانی است. اگر توان مدیریت به این عامل، از سازمانهای حافظ منابع طبیعی، سلب شود، طبیعی است کسی که معیشت وی در جنگل به خطر افتاده، ناچار به سوی تخریب قسمت دیگری از عرصه های منابع طبیعی می رود. پس قبل از آن که با دست خود، مشکلی را برای مردم به وجود بیاوریم که نتیجه اش تخریب منابع و عرصه های جنگلی را به دنبال خواهد داشت، باید برای مدیریت بر این عرصه ها تلاش کنیم.
وی در توضیح روشهای "مدیریت" بر عرصه های جنگلی اظهار داشت: اولین موضوع مهم، حفاظت و پس از آن پایداری جنگلهاست. جنگلهای شمال، به دلیل بهره برداری های 3 دهه گذشته، عموما با یکی دو گونه جدید جوانسازی شده و کمتر حالت تلفیقی سابق را دارند. در جنلگهایی با سن بالاتر، "مدیریت نزدیک به طبیعت" اعمال می شود و برای پایدارسازی جنگلها از روشهای طبیعی استفاده می شود. در زمان هجوم آفتاب و امراض طبیعی، نیاز به مقابله بیولوژیکی وجود دارد و در زمان حضور مخرب انسان، باید از آنها حافظت کرد. در صورتی که در برنامه "محافظت"، هیچ یک از این اقدامات انجام نمی شود و تنها، جنگل را از دسترس عوامل انسانی و دامها خارج می کنند.
از سوی دیگر، خروج مطلق دام در برنامه "محافظت"، باعث می شود چرخه تجدید حیات طبیعی جنگل به مخاطره بیفتد. زیرا با مدیریت صحیح و علمی بر چرای دامها، باعث می شود جنگل دربرابر برخی آفات بیولوژیکی، مقاوم شود.
به گفته وی، خروج دامها از جنگل، مفسده هایی را به دنبال دارد. از جمله اینکه، تمامی عوامل انسانی شاغل در جنگل نیز از این عرصه ها خارج می شوند و قطعا در عرصه های دیگر اجتماعی و اقتصادی، تبعات منفی را به وجود خواهد آورد. منطق اقتضا می کند در تصمیمات کلان، کمترین خسارت به مملکت وارد شود، پس بهتر است قبل از اینکه مشکلی را با دست خود به وجود بیاوریم، برای حل مشکلات فعلی، عجله نکنیم.
به اعتقاد این کارشناس منابع طبیعی، برنامه "حفاظتی" که سازمان محیط زیست پیشنهاد کرده بر دو پایه اشتباه استوار شده است: اول اینکه، محیط زیست، توان تولیدی جنگل را نادیده گرفته و به دنبال حذف این توان، تبعات نامطلوبی برای عرصه های جنگلی کشور به وجود خواهد آمد و از سوی دیگر، برنامه "حفاظت"، علمی نیست و آسیب زیادی به محیط زیست وارد خواهد کرد.
نظر شما