-
کشفی بزرگ در فیزیک پلاسما: در دماهای فوق‌العاده بالا گرما انتقال پیدا نمی‌کند!
دانش‌های بنیادیپژوهشگران آمریکایی با استفاده از لیزرهای قدرتمند برای نخستین‌بار مشاهده کرده‌اند که در حالت پلاسما با چگالی بالا، گرما برخلاف انتظار میان مواد مختلف منتقل نمی‌شود. این کشف که در دمایی حدود ۱۸۰ هزار درجه فارنهایت به دست آمده، می‌تواند تأثیرات مهمی بر آینده‌ی همجوشی هسته‌ای، فناوری نیمه‌رساناها و طراحی پرنده‌های هایپرسونیک داشته باشد.
-
بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر جهان نه توکیو است نه نیویورک/ حتی نامش را نشنیده‌اید!
دانش‌های بنیادیشهری وجود دارد که نه فقط از نظر جمعیت، بلکه از نظر وسعت، هیچ رقیبی برای آن پیدا نمی‌شود: چونگ‌چینگ (Chongqing).
-
قدیمی‌ترین دستور پخت غذای جهان / عکس
دانش‌های بنیادیقدیمی‌ترین دستور پخت شناخته‌شده چیست؟ پاسخ به یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌ها بازمی‌گردد، هرچند دستورهای آنها کمی متفاوت با دستورهای امروزی ما هستند.
-
بزرگترین انفجار غیرهسته‌ای تاریخ / انفجاری که سونامی به پا کرد
دانش‌های بنیادیدر سال ۱۹۱۷ میلادی، بندر هلیفکس در کانادا شاهد یکی از مهیب‌ترین انفجارهای تاریخ شد که لقب بزرگترین انفجار غیرنظامی تاریخ را به خود اختصاص داده است.
-
اولین بمب سیاه‌چاله ساخته شد
دانش‌های بنیادیدانشمندان یک نظریه فیزیکی ۵۰ ساله را برای ساخت اولین بمب سیاه‌چاله رمزگشایی کردند. این آزمایش از سیاه‌چاله‌های واقعی استفاده نمی‌کند، بلکه از فیزیک آنها تقلید می‌کند و به دانشمندان کمک می‌کند تا درک بهتری از نحوه تعامل سیاه‌چاله‌ها با فضا داشته باشند.
-
کشف ماموت‌های یک میلیون ساله! تاریخ فرگشت از نو نوشته شد
دانش‌های بنیادییک پژوهش تازه با تحلیل دی‌ان‌ای میتوکندریایی ماموت‌ها که قدمتی بیش از یک میلیون سال دارد، چشم‌اندازهای نوینی درباره‌ی تاریخچه‌ی فرگشتی این جانوران منقرض‌شده ارائه می‌دهد. این مطالعه، با بهره‌گیری از ۳۴ میتوژنوم جدید، نشان می‌دهد چگونه رویدادهای جمعیتی دوره‌ی پلیستوسن بر تنوع ژنتیکی ماموت‌ها تأثیر گذاشته‌اند و روش‌های جدیدی برای تاریخ‌گذاری نمونه‌های باستانی پیشنهاد می‌کند.
-
مروری بر مهیب‌ترین انفجارهای بندری دهه اخیر جهان
فاجعه بندرعباس از نگاه آماری: در میان مرگبارترین‌های یک دهه گذشته
دانش‌های بنیادیاین گزارش به بررسی و رتبه‌بندی چهار انفجار مهیب بندری در ده سال اخیر جهان بر اساس تلفات جانی می‌پردازد و ابعاد خسارت، وسعت تخریب و علل وقوع هر حادثه را مستند کرده است.
-
عکس | خالکوبی روی بدن موجود نیم میلی‌متری!
دانش‌های بنیادیخرس‌های آبی کوچک اغلب به خاطر دوام بی‌نظیرشان مورد ستایش قرار می‌گیرند. دانشمندان این حیوانات میکروسکوپی را در شرایط طاقت‌فرسای مختلفی آزمایش کرده‌اند و برخی از آنها جان سالم به در برده‌اند تا داستان خود را تعریف کنند.
-
عمیق‌ترین حفاری تاریخ/ دانشمندان به مرز گوشته زمین رسیدند!
دانش‌های بنیادیدر مأموریتی رکوردشکن، پژوهشگران موفق شدند عمیق‌ترین نمونه‌ی سنگی استخراج‌شده از زمین را به دست آورند و به مرز گوشته نزدیک شوند؛ دستاوردی که فرصت‌های بی‌سابقه‌ای برای مطالعه‌ی ترکیب و فرآیندهای ژرف‌ترین لایه‌ی سنگی سیاره‌ی ما فراهم می‌کند.
-
آیا جنگیدن گلادیاتورها با شیر واقعیت دارد یا ساخته هالیوود است؟
دانش‌های بنیادیدر فیلم‌های هالیوودی بسیار صحنه جنگیدن گلادیاتورها با شیر یا ببر را دیده‌ایم. آیا واقعا این نبردها واقعیت داشته‌اند و یک گلادیاتور تنها می‌توانسته جانوری وحشی مثل شیر را بکشد؟
-
رکوردشکنی دوباره چین/ ساخت آسمان‌خراش ۶۰۰ متری از سر گرفته شد
دانش‌های بنیادیساخت بلندترین آسمان‌خراش رهاشده‌ی جهان در شهر تیانجین چین پس از نزدیک به یک دهه توقف، به زودی از سر گرفته می‌شود؛ پروژه‌ای که در صورت تکمیل تا سال ۲۰۲۷، به سومین برج بلند چین و ششمین سازه مرتفع جهان تبدیل خواهد شد.
-
انفجار مهیب در بندر شهید رجایی بندرعباس از نگاهی دیگر
انفجار بندرعباس/ دود نارنجی چه سرنخ‌هایی می‌دهد؟
دانش‌های بنیادیگزارش‌ها از مشاهده دود غلیظ با رنگ‌های نارنجی و تیره حکایت دارند که گمانه‌زنی‌هایی درباره نوع مواد درگیر در این فاجعه را برانگیخته است. کارشناسان معتقدند رنگ دود می‌تواند سرنخ‌های مهمی درباره ترکیبات شیمیایی دخیل در انفجار و پیامدهای زیست‌محیطی آن ارائه دهد.
-
انفجار بندر عباس و راز ابر قارچی /چرا دود به شکل قارچ درآمد؟
دانش‌های بنیادیانفجار مهیب بندر شهید رجایی در بندرعباس با تشکیل ابر قارچی‌شکل دود همراه بود که نتیجه انفجار مواد شیمیایی و فرآیندهای فیزیکی پیچیده است.
-
عظیم‌ترین سازه چوبی دنیا در ژاپن رکورد گینس را شکست / عکس
دانش‌های بنیادیبزرگ‌ترین سازه‌ی چوبی جهان با معماری چشمگیر و تلفیقی از فناوری مدرن و سنت‌های ژاپنی، در جریان اکسپوی اوزاکا ۲۰۲۵ رونمایی شد؛ حلقه‌ای عظیم به طول دو کیلومتر که نه تنها رکورد جهانی را شکست، بلکه چشم‌اندازی نو از آینده‌ی معماری پایدار ارائه می‌دهد.
-
انقلاب در استخراج لیتیوم با کمک نیلوفر آبی
دانش‌های بنیادینوآوری تازه دانشگاه پرینستون، با الهام از نیلوفر آبی، می‌تواند مسیر استخراج لیتیوم را متحول کند. نیلوفر مصنوعی، یک ساختار ساده اما هوشمند است که با افزایش چشمگیر نرخ تبخیر، استخراج این عنصر حیاتی را سریع‌تر، پاک‌تر و پایدارتر می‌کند.
-
شهر گمشده فرعون بزرگ پیدا شد
دانش‌های بنیادیتیمی از باستان‌شناسان فرانسوی موفق به کشف بقایای شهری باستانی در شمال غرب دلتای نیل، در نزدیکی شهر امروزی اسکندریه شدند که قدمتی حدود ۳۴۰۰ سال دارد و احتمال می‌رود توسط آخناتون، پدر افسانه‌ای فرعون توت‌عنخ‌آمون ساخته شده باشد.
-
پیدا شدن موجودات زنده در سنگ‌های ۲ میلیارد ساله
دانش‌های بنیادیکشف موجودات زنده در سنگ‌های ۲ میلیارد ساله، مرزهای شناخته‌شده حیات را به عقب راند. این کشف شگفت‌انگیز، درک ما از تاریخچه حیات روی زمین و احتمال وجود آن در سیارات دیگر را متحول می‌کند.
-
دریاچه‌ای با عمق ۴۲ متر، در بیابان‌های عربستان!
دانش‌های بنیادیباور کردنش سخت است که برخی از خشک‌ترین و داغ‌ترین مناطق زمین زمانی از مرکزهای سرسبز تنوع زیستی بوده‌اند. بیابان رُبع‌الخالی که در زبان انگلیسی با عنوان «ربع خالی» یا «The Empty Quarter» شناخته می‌شود، نمونه‌ی کاملی از این موضوع است.
-
مهم‌ترین شمشیر وایکینگ‌ها در زمین یک کشاورز خوش‌شانس پیدا شد!/ عکس
دانش‌های بنیادییک کشاورز هنگام پاک‌سازی بخشی از زمین مزرعه خود، شمشیری کمیاب از عصر وایکینگ‌ها کشف کرد که گمان می‌رود قدمت آن به ۱۰۰۰ سال برسد. به نظر می‌رسد این سلاح باستانی نوع کمیابی از شمشیر آهنینی باشد که در امپراتوری فرانک ساخته‌شده است.
-
راز مرگ فرعون بزرگ فاش شد / رمزگشایی از معمای ۳ هزار ساله
دانش‌های بنیادیاز زمان کشف مومیایی توت‌عنخ‌آمون در سال ۱۹۲۲ و برای بیش از یکصد سال، مرگ زودهنگام این فرعون نامی مصر باستان موضوع بحث و اختلاف نظر میان مصرشناسان و تاریخ‌دانان بوده است.
-
وقتی فیزیک به کمک قهوه می‌آید؛ چگونه با مصرف کمتر دانه قهوه، نوشیدنی بهتری داشته باشیم؟
دانش‌های بنیادیپژوهشگران با ترفندی علمی نشان داده‌اند که برای دم‌آوری قهوه، می‌توان تا ۱۰ درصد در مصرف دانه صرفه‌جویی کرد، بدون آن که از طعم یا غلظت نوشیدنی کم شود.
-
بنای رازآلود یوناگونی، آتلانتیس گمشده ژاپن در اعماق اقیانوس / عکس
دانش‌های بنیادیساختار زیرآبی «یوناگونی» که در سواحل جنوبی جزیره یوناگونی در مجمع‌الجزایر ریوکیو و در عمق ۲۵ متری سطح دریا قرار گرفته است، به‌عنوان یکی از رازآلودترین پدیده‌های باستان‌شناسی زیر آب در جهان شناخته می‌شود.
-
شواهدی جدید از غرق شدن تایتانیک پیدا شد/ اولین نمای کامل از لاشه کشتی
دانش‌های بنیادیاسکن جدید از کشتی تایتانیک، جزئیاتی حیرت‌انگیز از ساعات پایانی این کشتی افسانه‌ای را فاش کرده است. از رفتار قهرمانانه مهندسان که چراغ‌ها را روشن نگه داشتند تا آسیب‌های دقیق وارد شده به بدنه که سرنوشت کشتی را رقم زد، این اسکن دیجیتال نمایی بی‌سابقه از فاجعه تایتانیک به ما می‌دهد.
-
در گفت‌وگو با حامد وحدتی نسب استاد انسان‌شناسی پیش از تاریخ: اهلی‌سازی گاو چگونه ساختار اجتماعی بشر را تغییر داد؟
رد شایعه‌ای پرطرفدار در فضای مجازی /چشم‌های بادامی؛ ژنتیک یا محیط؟
دانش‌های بنیادیحامد وحدتی‌نسب در این گفت‌وگو به بررسی علمی ادعای تأثیر آلودگی هوا بر تغییرات ظاهری انسان و ریشه‌های تاریخی نگاه جنسیتی پرداخته و توضیح می‌دهد که چگونه تحولات معیشتی، جایگاه اجتماعی زنان و مردان را در طول تاریخ دستخوش تغییر کرده است.
-
آیا انسان‌های غول‌پیکر یا چندصدساله وجود داشته‌اند؟
دانش‌های بنیادیآیا انسان‌های غول‌پیکر واقعیت داشته‌اند یا فقط زاییده تخیل بشرند؟ آیا اژدها موجودی واقعی بود؟ در مصاحبه با حامد وحدتی‌نسب، دیرین‌انسان‌شناس، حقیقت پشت این افسانه‌ها را بررسی می‌کنیم و از تفاوت‌های ظاهری انسان‌ها در طول تکامل پرده برمی‌داریم.
-
راهکاری ساده برای کاهش سطح جیوه در کنسرو ماهی
دانش‌های بنیادیدانشمندان موفق شده‌اند با یک راهکار ساده و هوشمندانه، سطح جیوه‌ی موجود در کنسرو ماهی تن را تا ۳۵ درصد کاهش دهند. این دستاورد می‌تواند انقلابی در سلامت مواد غذایی دریایی ایجاد کند و نگرانی‌هایی که برای مسمومیت با جیوه وجود دارد را تا حد زیادی برطرف نماید.
-
گونه‌ای گمشده از تبار انسان پیدا شد/ مومیایی‌های ۷ هزار ساله در «صحرای سبز»
دانش‌های بنیادیباستان‌شناسان با بررسی دی‌ان‌ای دو مومیایی کشف‌شده در پناهگاه صخره‌ای «تاکارکوری» واقع در جنوب غربی لیبی، موفق به شناسایی تبار ژنتیکی جدید و ناشناخته‌ای از انسان‌های باستانی شدند.
-
گربه کوانتومی همه را شگفت‌زده کرد
دانش‌های بنیادیدانشمندان برای نخستین بار موفق شدند نسخه‌ای از آزمایش معروف «گربه‌ی شرودینگر» را با استفاده از ذرات کوانتومی در شرایط غیرسرد بازسازی کنند، اتفاقی که می‌تواند تحولی مهم در درک ما از مکانیک کوانتومی ایجاد کند.
-
قدیمی‌ترین تقویم خورشیدی جهان در ترکیه پیدا شد / شاهکاری ۱۲ هزار ساله
دانش‌های بنیادییک بنای باستانی در جنوب ترکیه، که ظاهراً در نگاه اول فقط مجموعه‌ای از سنگ‌های حکاکی‌شده است، حالا با تکیه بر پژوهشی تازه، می‌تواند عنوان «قدیمی‌ترین تقویم خورشیدی بشر» را از آن خود کند.
-
فیزیک کوانتوم به کمک هندسه کلاسیک آمد/ معمایی که دکارت حل نکرد را یک دانشجوی دکترا حل کرد!
دانش‌های بنیادیدانشمندان دانشگاه موناش استرالیا موفق شدند یکی از قدیمی‌ترین معماهای ریاضی جهان را که از زمان رنه دکارت بی‌پاسخ مانده بود، با ابزارهای الهام‌گرفته از فیزیک کوانتومی حل کنند و نتیجه، یک فرمول کلی برای بی‌نهایت دایره مماس است.