توریستی‌ترین ژئوپارک‌های دنیا/ حرای قشم و آشوراده شمال، جذاب و جنجالی اما خارج از لیست

هادی معیری نژاد- در ایران و بسیاری از کشورهای جهان مناطق بکری وجود دارند که هر کدام با وجود شاخصه ای به عنوان ژئوپارک شناخته شده و می توانند شناخته شوند یونسکو در تعریف ژئوپارک این شاخصه ها را ارایه می دهد

ژئوپارک منطقه‌ای است که در آن، میراث زمین شناختی آن ناحیه، با مدیریتی دقیق و دائمی حفظ و نگهداری می‌شودو با وسعت کافی که مرزهای آن به وضوح مشخص شده و چندین پدیده بارز زمین‌شناسی در محدوده آن قرار گرفته باشد. این محدوده باید بتواند در توسعه اقتصادی جوامع پیرامون خود نقش مؤثری ایفا نماید. ژئوپارک ممکن است علاوه بر پدیده‌های زمین‌شناسی از آثار تاریخی، بوم‌شناسی، باستان‌شناسی و میراث فرهنگی و طبیعی دیگر برخوردار باشد.

ثبت محدوده‌هایی تحت حفاظت و مشخص برای گردشگری با عنوان ژئوپارک در دنیا از سال ۲۰۰۰ میلادی رواج دارد و تاکنون بیش از هشتاد ژئوپارک در دنیا به ثبت فهرست ژئوپارک‌های جهانی یونسکو رسیده‌است. در حال حاضر چین اولین کشور آسیایی است که بیشترین تعداد ژئوپارک آسیایی دارد. ژئوپارک جزیره قشم اولین ژئوپارک ایران و خاورمیانه است.

در کشور ما منطقه جنگلی حرا در قشم و سواحل شمالی خلیج فارس و دریا عمان تا سالها به عنوان یکی از ژئوپارکهای یونسکو ثبت شده بود که به دلایلی از آن خارج شد و هم اکنون نیز با مراجعه به سایت میراث جهانی یونسکو اثری از آن در لیست نیست اما به حق یکی از زیباترین مناطق طبیعی ایران است.

همچنین آشوراده که هم اکنون بحث بر سر تاسیسات گردشگری باعث ایجاد جنجال بین دوستداران محیط زیست و طرفداران جذب گردشگر شده است.

اما برخی از کشورها در لیست یونسکو بیشترین ژئو پارک ثبت شده را دارند.

جدول زیر نشان دهنده این کشورهاست

تصویر زیر نیز پراکندگی مناطق حفاظت شده طبیعی در جهان را نشان می دهد که در یونسکو ثبت شده است

برخی از ژئوپارکها در جهان بسیار معروفند و بازدیدکنندگان بسیاری دارند ؛ بازدید کنندگانی که ضوابط یک ژئوتوریسم صحیح را رعایت می کنند

یلو استون، آمریکا

پارک ملی یلواستون در ۱ مارس ۱۸۷۲ به وسیله کنگره ایالات متحده آمریکا و به عنوان یک پارک ملی در ایالت وایومینگ بنا نهاده شد و سپس در ایالت‌های مونتانا و آیداهو گسترش یافت.این پارک نخستین پارک ملی جهان محسوب می‌گردد و شهرتش را مدیون حیات وحش و ویژگی‌های انرژی زمین‌گرمایی خود و به خصوص جلوه محبوب آن، آبفشان الد فیثفول است. این پارک ملی دارای اکوسیستم‌های متنوعی است ولی جنگل‌های کوهستانی اکوسیستم غالب را شکل می‌دهد.

پارک ملی کابو دگاتا-نیخار، اسپانیا

پارک ملی کابو دگاتا-نیخار یک منطقهٔ حفاظت‌شده در اندلس، اسپانیا نزدیک شهر آلمریا است. این منطقه بزرگترین منطقه حفظ منابع آبی - خاکی اروپایی واقع در غرب دریای مدیترانه است و ۴۶۰ کیلومترمربع شامل شهر کاربونراس، رشته کوه سیرا د کبو د گاتا و ۱۲۰ کیلومتر مربع از دریا به عنوان منابع آبی را پوشش می‌دهد. این منطقه در اصل یک منطقهٔ آتشفشانی بوده و فضای دور قلهٔ کبو د گاتا را شامل می‌شده است.
این منطقه در سال ۲۰۱۰ به عنوان یکی از محل‌های دفن زباله‌های هسته‌ای پیشنهاد شد!

گرند کانیون، آمریکا

گرند کنیون یک پارک ملی در ایالت آریزونا در آمریکا است. پارک زیبا و از نظر گونه گونی طبیعی منحصربه‌فرد گراند انیون در شمال غربی آریزونا قرار گرفته است. شکل امروزی گراند کنیون محصول میلیون ها سال حفاری و فرسایش طبیعی است که جریان نیرومند رودخانه کلرادو در دوام و قوام بخیشدن به آن نقشی اساسی بر عهده داشته است. شکاف دره گراند کانیون با عمق تقریبی یک مایل (حدود 1600 متر) بسیارخیره کننده است، و عرض آن در وسیع ترین نقطه به پانزده مایل میرسد. این دره عمیق و باریک، زیستگاه بیش از 1500 نوع گونه گیاهی مختلف است. در اینجا نیز بیش از 500 گونه جانور زندگی می کنند که شوربختانه بسیاری از آنها در معرض انقراض قرار دارند. بسیاری از این جانوران منحصربه‌فرد بوده و تنها در این منطقه یافت می شوند. همچنین، سطح پرشیب دره، و رنگ های خیره کننده دیواره های آن- تاریخ حیات 2 میلیارد ساله زمین را به شکلی رمزگونه و بزبان زمین شناسی بیان میکند

این پارک یک تنگه رنگارنگ بریده شده توسط رودخانه کلرادو واقع در ایالت آریزونا ایالات متحده است. محدوده زیادی از آن درون پارک ملی - که یکی از اولین پارک‌های ملی در ایالات متحده‌است - جای گرفته‌است.
این پارک ملی ۴۹۲۷ کیلومتر مربع وسعت دارد و در سال ۲۰۰۶ تعداد بازدید کنندگان پارک ۴٬۳۹۴٬۲۷۹ نفر بودند.
این پارک بر روی فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است.

هونگ شان و کوه تای در چین

کوهستان هونگ‌شان یا کوه زرد در رشته کوه جنوب استان آنهویی در شرق چین واقع است.این کوه به دلیل مناظر زیبای آن از جمله غروب، درختان کاج و قله‌های گرانیت میان ابرها موضوع مکرر نقاشی‌های سنتی چینی و ادبیات، و همچنین عکاسی‌های مدرن است.کوهستان هونگ‌شان یکی از مکان‌های مهم توریستی در چین است و در سال ۱۹۹۰ به عنوان مکانی ترکیبی (طبیعی _ فرهنگی) در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌است.

کوه تای هم در استان شاندونگ، چین قرار دارد، این کوه از اهمیت تاریخی و فرهنگی بسیاری برخوردار است.ارتفاع کوه تای ۱۵۴۵ متر (۵۰۶۹ فوت) است و دربین پنج کوه مقدس در چین مهم ترین انها به شمار می‌آید. کوه تای دست کم برای ۳،۰۰۰ سال محل عبادت بوده‌است.این کوه در سال ۱۹۸۷ به عنوان مکانی طبیعی و فرهنگی در میراث جهانی یونسکو ثبت گردید.

تورس دل پاین، شیلی
در جنوب پاتاگونیا زیباترین پارک ملی این کشور است که 242242 هکتار بوده و سالانه پذیرای صدها هزار توریست است.
این پارک چندین قله معروف از سلسه کوههای آند را در خود جای داده است و بین 5 تا 8 روز می توان از کل منطقه بازدید کرد.
بهترین زمان برای بازدید از پارک، اواخر دسامبر تا اواخر فوریه است که هوا تابستانی بوده و بسیار دل انگیز است.

دیواره بزرگ مرجانی ،استرالیا

دیواره بزرگ مرجانی استرالیا از جذاب ترین ژئوپارکهای جهان است این شامل بزرگترین مجموعه صخره های مرجانی، با 400 نوع مرجان در جهان است ، 1500 گونه از ماهی و 4000 نوع جانور نرم تن در این منطقه زیست می کنند. این مجموعه همچنین دارای منابع بزرگ به عنوان زیستگاه گونه هاییی مانند فیل دریایی ('گاو دریا) و لاک پشت سبز بزرگ است که با خطر انقراض رو به رویند.

ژئو پارک  ایگوئاچو آرژانتین -برزیل

پارک ملی ایگوآزو یا ایگواچو نام یک پارک ملی در کشور آرژانتین است. این پارک ملی بخاطر آبشارهای فراوان و گونه‌های مختلف پرندگان ساکن درآن، دارای شهرت جهانی است.
تودهٔ بزرگی از گردآب که از سقوط آب‌های آبشار تولید می‌شوند، موجب غنای گونه‌های گیاهی پارک ملی ایگوآزو شده است.

ژئو پارک  بایریشه والد ، آلمان

این پارک از سال ۱۹۷۰ به منطقه حفاظت شده تبدیل شده و قدیمی‌ترین پارک ملی آلمان است. درختان بسیاری از جمله صنوبر در میان دریاچه‌ها و باتلاق‌ها در دل کوهستان رشد می کنند. پارک ملی "بایریشه والد" در جنوب شرقی آلمان قرار دارد. این پارک داری ۳۰۰ کیلومتر مسیر برای راه‌پیمایی و ۲۰۰ کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری است.

زئوپارک بَنف،  کانادا

نام قدیمی‌ترین پارک ملی در کشور کانادا است. این پارک ملی در میان رشته‌کوه راکی در نزدیکی شهر بنف در استان آلبرتا، کانادا واقع شده است.

پارک ملی بنف به همراه سه پارک ملی دیگر به نام‌های پارک ملی جاسپر، پارک ملی کوتنای و پارک ملی یوهو تحت عنوان پارک‌های رشته کوه راکی در میراث جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسیده است.

4646