تاریخ ایران

دوگانه ایران و توران چگونه پدید آمد؟

تاریخ ایران«ایران و توران: از عهد ایرانشهری تا روزگار صفوی» حاصل پژوهشی است چندین ساله که نتیجه‌اش بازشناسی تاریخی و زمینه‌های بروز و نمود مفهوم و مصادیق دوگانه ایران و توران در عهد باستان و بازآرایی آن در دوره زمانی پادشاهی شاه اسماعیل یکم تا شاه عباس یکم است.

جایگاه «ذخیره خوارزمشاهی» در تاریخ پزشکی ایران

تاریخ ایرانکتاب ذخیره جرجانی یک دانشنامه و یک دایره‌المعارف بزرگ فارسی‌نویسی شده از دانش پزشکی است که از منابع دانشگاه گندی‌شاپور و دانش‌آموختگان گندی‌شاپور با سه واسطه بهره برده است.

چگونه ایرانیان اسلام را پذیرفتند؟

اخبار دینپژوهشگر تاریخ در این باره که ایرانیان چگونه با اسلام آشنا شدند، گفت: ورود اسلام به ایران، نه یک «تقابل فرهنگی»، بلکه فرآیندی تدریجی و چندلایه بود؛ رخدادی که ریشه‌های آن در بحران‌های ساسانی، روابط دیرینه ایران و عرب و نقش گسترده ایرانیان در دستگاه اداریِ خلافت نهفته است. او روایت رایج از «مواجهه فرهنگ‌ها» را به چالش می‌کشد و تصویری مستند از پیوند ایران و اسلام ارائه می‌دهد.

استادان دانشگاه از چالش های یک رشته دانشگاهی گفتند

رشته ایران شناسی در دانشگاه های ایران، علمی نیست / گذار از «ایده ایران» به «ایران ایده‌ساز» / چرا ایران شناسی نه علم است نه مسأله‌محور؟

اخبار اندیشهمصباحیان: ایران‌شناسی در شکل فعلی بیشتر به انباشت داده‌های فرهنگی شباهت دارد تا یک نظام دانشی منسجم/ رحمانیان: آنچه در نهادهای آموزشی و پژوهشی ایران به عنوان ایران شناسی می‌بینیم، نه یک رشته که یک رشته‌نما است؛ که شاید در ظاهر وجود داشته باشد، اما در باطن نسبتی با یک رشته علمی ندارد / دادبه: ایران‌شناسی اصیل، تلاشی است عاشقانه و در عین حال روشمند، که پژوهنده را به شناختی ژرف از ایران، فرهنگ و تمدن آن می‌رساند و امکان تداوم تاریخی و فرهنگی ایران را در جهان معاصر نشان می‌دهد

چرا کتاب تاریخ ایران و اسلام را باید بخوانیم؟

اخبار دینیکی از کشورهایی که مردمش نیاز به خواندن تاریخ پیش از اسلام و سپس تاریخ پس از اسلام را دارند، ما ایرانی ها هستیم.

آداب و رسوم خاکسپاری در دوره صفویه

تاریخ ایراندر دوره صفویه زمانی که فردی از دنیا می‌رفت او را با آداب خاصی دفن می‌کردند. البته آداب دفن مردگان با توجه به جایگاه اجتماعی آن‌ها تا حدودی متفاوت بود؛ اما در مورد اکثر مردم عادی از آداب یکسانی استفاده می‌شد. دریابل در سفرنامه خود به یکی از این آداب اشاره کرده است.

تاریخی که از بچه‌های ما دریغ شد/ سرگذشت مسلمانان در قفس تصمیم‌های غیرحرفه‌ای

تاریخ ایرانمن حدود نُه سال پیش، مجموعه‌ای پنج‌جلدی با این هدف برای انتشارات به‌نشر تالیف کردم و متاسفانه این کتاب‌ها به دلایل غیرحرفه‌ای، غیرمنطقی و غیراخلاقی تا امروز منتشر نشده است. به‌نشر تا امروز این کتاب‌ها را منتشر نکرده و اجازه انتقال و واگذاری این کتاب‌ها را به ناشر دیگری نیز نداده است.

گزارشی درباره واکنش‌ مخاطبان به انتقاد از زرین‌کوب

بلوا بر سرِ «دو قرن سکوت»/ هجمه بی‌سابقه کاربران علیه همایون کاتوزیان!

تاریخ ایرانکاتوزیان «دو قرن سکوت» را محصول «احساسات پان‌ایرانیستی» دهه سی خوانده بود و تأکید داشت که فرضِ سکوت ایرانیان پس از حمله اعراب اساسا با واقعیت تاریخی سازگار نیست. او نمونه آورد که دانشمندانی چون زکریای رازی و ابن‌سینا در قرون ابتدایی اسلام فعال بودند و آثارشان را به زبان بین‌المللی آن روزگار ـ عربی ـ نوشتند.

خداداد رضاخانی استاد تاریخ و فرهنگ ایران در دانشگاه لیدن هلند:

حسن پیرنیا تاریخ‌نگاری اروپامحور را در ایران جا انداخت و در کتاب‌های درسی نفوذ کرد

تاریخ ایرانبه گمان من یکی از آسیب‌های امروز تاریخ‌نگاری در ایران همین است که هنوز هم آثار پیرنیا به عنوان منبع اصلی به کار می‌روند

روایتی میدانی از تور یک‌روزه خبرنگاران به دعوت فرماندار سمنان،

مناره‌ای که هزار سال ایستاده، اما میراثش امروز در آستانه فراموشی است

سمنانسمنان، شهری که در هزار توی تاریخش صدای کاروان‌ها، نقاره‌ها، اذان‌های سلجوقی و خاطره‌ی نسل‌های پی‌درپی جاری است، این روزها بیش از هر زمان دیگری نیازمند «دیدن» است؛ نیازمند آن است که کسی دوباره به حافظه‌اش دست بکشد، غبار از هویت دیرینه‌اش بردارد و مردم این خاک را مطمئن کند که هنوز «چیزی برای ماندن» دارند.

وقتی بغداد رنگ ساسانی گرفت/ سکه‌هایی که سیاست حاکمان را فاش می‌کردند

تاریخ ایراننخستین سکه با شعار شیعی که امروز به دست ما رسیده مربوط به سکه عبدالله‌بن معاویه است. عبدالله بن معاویه بن عبدالله بن جعفر که بین ۱۲۷ تا ۱۳۱ در کوفه قیام کرد و اصفهان، ری و همدان را به تصرف درآورد.

راز پنهان ذوب مس در ایران باستان پس از ۵ هزار سال آشکار شد

دانش‌های بنیادیحدود ۵ هزار سال پیش مردمانی که در سرزمین‌های امروزی ایران زندگی می‌کردند، استخراج مس از سنگ معدن را با فرایند ذوب آغاز کردند. دانشمندان در آمریکا می‌گویند توانسته‌اند به راز به کارگیری این فناوری دست یابند.

سخن‌گوی دولت: فارابی دروازه تمدنی ایران را به سمت یک تمدن شکوفا و بزرگی گشود

تاریخ ایرانمهاجرانی: فارابی مسیری را با نام تشخص دادن گشود، فارابی در این مسیر، انسان را محور قرار داد و وقتی که انسان را محور قرار داد، او را با عقل کاملی که متصل می‌شود و می‌تواند تفکر کند و عاملیت دارد، معنا داد.

نشست نقد و بررسی کتاب «وطن یا سیلیستره» برگزار می شود

اخبار اندیشهخانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست نقد کتاب «وطن یا سیلیستره» را از طریق فضای مجازی برگزار می کند.

شاپور در کهنسالی والریانوس را اسیر کرد/ روایت شاه ایرانی و امپراتور رومی در تاریخ کمبریج

تاریخ ایرانپادشاهان نخستین ساسانی در تحکیم مرزهای غربی خود و به دست آوردن برخی پیروزی های بزرگ بر رومیان موفق بودند. ازجمله این پیروزی‌های برجسته لشکرکشی‌های ظفرمندانه شاپور یکم به بین‌النهرین، سوریه و آناطولی و کوچ دادن ساکنان شماری از شهرها برای اسکان در ایران بوده است.

میراث ماندگار ارمنیان در تاریخ ایران؛ نخستین چاپخانه و هنرهای نوین

تاریخ ایرانوسکانیان (ایران‌شناس ارمنی): اگر کشورهای منطقه را با ایران مقایسه کنیم، متأسفانه در برخی از کشورها شاهدیم که نه‌تنها میراث فرهنگی ارمنیان حفظ نمی‌شود، بلکه تلاش می‌شود تاریخ آن تحریف شود. درحالی‌که در ایران، این میراث با احترام نگهداری شده و حتی برای ثبت جهانی آن اقدام شده است.

استاد ادبیات تطبیقی و ایران‌شناسی در دانشگاه کلمبیا نیویورک درباره کتابش «شهریار ایرانی» می گوید

دباشی: تکثر، ویژگی هویت و فرهنگ ایرانی است / شهریار نه شخص که شخصیت و نه مرد و نه زن است/ فرهنگ سیاسی ما نه صرفاً «ایرانشهری» بلکه فرهنگی است

اخبار اندیشهحمید دباشی گفت: اولین کاری که باید بکنیم این است که دوگانه‌های کاذب استعماری و استعمارزده را به بایگانی تاریخ بسپاریم. سپس برگردیم به شناسایی مجدد مولفه‌های فرهنگ خودمان بر اساس متون و شواهد تاریخی و فلسفی و فکری و…، بعد هم به برساختن و پرداختن آن مولفه‌ها برای نسل جدیدی از تفکر بپردازیم... این تصور که همه فرهنگ‌های سیاسی از یونان باستان و روم سرچشمه گرفته‌اند از بیخ و بن غلط است.

شهید مطهری: ما کمتر نمونه ارزنده‌ای چون خامنه‌ای داریم

اخبار دینبا این وجود، این شوق و علاقه، میلی دوسویه بود. علامه مطهری، همداستان خراسانی خود را به دانشوری می‌شناخت و به مراتب فضیلت و اثرگذاری «استاد خامنه‌ای» واقف بود.

پدر مشروطه‌خواهی سکولار ایرانی یا لغزیده در مسیر تجدد؟

اخبار دینمیرزای نائینی هم از استبداد می‌گریخت، هم از هرج‌ومرج غربی. اما روایت‌هایی که امروز از او ساخته می‌شود، بیش از آن‌که به حقیقت نزدیک باشد، ساخته و پرداخته‌ منازعات سیاسی معاصر است.

روزنوشت ۱۹ آبان ۱۲۴۹

خاطرات ناصرالدین‌شاه: دست چپ، دخمه داود، مقبره سلاطین قدیم عجم است

تاریخ ایراناز سطح زمین سنگ را تراشیده، الی پانزده ذرع رفته‌اند بالا – خیلی صاف پهن – آن‌جا دخمه را بسیار خوب حجاری کرده و سوراخ کرده‌اند؛ قبر پادشاه آن‌جا است. از دخمه هم الی بالای قله کوه یک‌پارچه سنگ صاف است.