۰ نفر
۱۸ خرداد ۱۳۸۸ - ۱۹:۵۰

تجمل‌گرایی، گرایش به تحصیلات عالی و عدم خودباوری به عنوان دلایل تأخیر ازدواج از سوی جوانان بیان می​شود

الهه محمدی

مشکلات اقتصادی، بیکاری، تحولات اخیر اجتماعی‌، توسعه شهرنشینی، بالا‌‌‌رفتن سطح تحصیلی، تجمل گرایی. این‌ها عواملی هستند که دکترشهلا ‌کاظمی‌پور ـ معاون پژوهشی مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه ـ هفته گذشته در گفت‌وگو با ایسناآنها را باعث تأخیر در امر ازدواج اعلام کرد.

چندی پیش بود که رسانه‌ها به نقل از منابعی در سازمان ملی جوانان اعلام کردند که در حال ‌حاضر ‌نزدیک‌ به ‌دو‌میلیون ‌دختر نمی‌توانند‌ ازدواج‌ کنند. این در حالی‌ است که تحقیقات و منابع آماری مختلف، ارقام متفاوتی از میانگین سن ازدواج جوانان ارائه می‌‌دهند. به عنوان مثال سازمان ثبت احوال که وظیفه ثبت واقعه ازدواج در کشور ‌را بر‌عهده دارد، میانگین سن ازدواج دختران را 5/21 سال اعلام کرده است. درحالی​که‌براساس آخرین سرشماری در سال 85، سن ازدواج دختران از 6/19 سال (در سال 1355) به 5/23 سال به طور میانگین رسیده است اما در مورد پسران این افزایش سن تنها یک‌سال بوده و از میانگین 26 سال به 27 سال رسیده است.

با توجه ‌به ‌آمار و ارقام متفاوتی که درباره بالارفتن سن‌ ازدواج به گوش می‌رسد، مسئولان‌ علل و عوامل مختلفی ‌را برای بالارفتن سن‌ ازدواج اعلام‌ می‌کنند.

 تأخیر در ازدواج؛ علل‌ و عوامل

فقدان فرصت‌های شغلی، درآمد کم، گرانی مسکن و اجاره بهای آن، افزایش توقعات دختر و پسر و خانواده‌​ها، علل و عواملی هستند که از سوی مسئولان وجوانان‌به ‌عنوان عوامل‌ در تأخیر امر ازدواج ذکر می‌شود.

دکتر منصوره نیکوگفتار روانشناس و استاد دانشگاه درباره علل تأخیر ازدواج در بین جوانان می‌گوید: «گرایش به تحصیل و مدرک‌گرایی ازعوامل مهمی است که در حال حاضر به یکی از مشکل‌های ازدواج در جامعه ما تبدیل شده است.»

وی با اشاره به معضل بیکاری دربین جوانان به خصوص پسرها ادامه می‌دهد: «در جامعه مابه لحاظ سنن وفرهنگ، پسرها مسئول تأمین مخارج زندگی هستند. از این رو بیشتر پسرها بعد از تحصیلات متوسطه به دنبال شغل ‌می‌روند و در دخترها میل به ادامه تحصیل بیشتر است و این سیکل معیوب در تحصیلات است. از این روفاصله تحصیلاتی دخترها و پسرها باعث افزایش انتظارات و طرز تلقی دخترها می‌شود. به خاطرهمین موضوع پسرانی که نتوانسته‌اند به دانشگاه راه یابند و تحصیلات عالی کسب کنند از نظر دخترها گزینه مناسبی برای ازدواج نیستند.»

ازسوی دیگر باتوجه به فرهنگ سنتی جامعه‌ ما پیشنهاد ازدواج باید‌ازسوی پسرها مطرح شود. همین موضوع باعث یک طرفه شدن امر ازدواج گردیده است.

دکتر نیکوگفتار در این مورد می‌گوید: «فرهنگ مبتنی بر گرایش‌ها و فطرت انسان است از این‌رو فرهنگ باید با توجه به طبیعت و گرایشهای سالم انسان پیش برود. ازسوی دیگر طبیعت مرد با زن متفاوت است. با مراجعه به فرهنگ، فطرت ومتون دینی متوجه خواهیم شد که مردان همیشه حمایت کننده زن و خانواده بوده‌اند و زنان خواهان حمایت‌طلبی. بنابراین نمی‌شود گرایشات طبیعی را نفی کرد.» وی در پاسخ به راهکاری برای دوطرفه کردن پیشنهاد ازدواج از سوی دخترها و پسرها بیان می‌دارد: «سننی که در فرهنگ ریشه دارد به آسانی قابل‌تغییر یا براندازی نیست؛ بنابراین نباید هنجارشکنی صورت بگیرد و می‌توان با سازماندهی نهادها، گروهها و ngoها در حین حفظ حریم‌ها در قالب حرکت‌های ‌قابل قبول اجتماعی برای آشنایی جوانان اقدام و ازدواج را از یک‌طرفه بودن درآورد.»

البته‌ پاسخ هابه سؤال علت تأخیر در ازدواج از سوی دخترها و پسرها متفاوت است. مریم سعیدی 23ساله، دانشجو در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «به نظر من عدم اعتماد به پسرها یکی از عوامل مهمی است که دخترها به عنوان علت تأخیر در ازدواج ذکر می‌کنند.»

وی بااشاره به اینکه در این برهه زمانی رغبت پسرها به ازدواج نیز کاهش یافته ادامه می‌دهد: «من به عنوان یک دختر که درسن ازدواج قرار دارم به پسرهایی که به من پیشنهاد ازدواج می‌دهند دید مثبتی ندارم. همیشه به خودم می‌گویم از کجا معلوم که این پسر در گذشته خود از موادمخدر استفاده نکرده باشد و یا سوءرفتاراخلاقی نداشته باشد.»

علاوه بر موارد بالا می‌توان عدم خودباوری دربین جوانان را نیز از موارد به عقب انداختن ازدواج دانست. حمید. ع، 23ساله و دانشجو دلیل به تأخیر انداختن ازدواج را از سوی خود این گونه بیان می‌کند: «من الان هر چه فکر می‌کنم، می‌بینم که بچه‌ای بیشتر نیستم. خیلی مسائل را ندیده‌ام؛ با مشکلات دست و پنجه نرم نکرده‌ام؛ آدم‌ها و موقعیت‌های مختلف اجتماع را تجربه نکرده‌ام؛ شاید اگر الان تصمیمی برای ازدواج بگیرم، احساسی باشد و دو روز دیگر به طلاق بکشد. صبر می‌کنم تا موقعی که بزرگترین معیارم در هر کاری، منطق باشد.»

در حالی که دختران علت تأخیر در ازدواج راعدم اعتماد و یا سطح تحصیلات بیان می‌کنند بیشتر مسئولان تجمل‌گرایی و چشم و هم‌چشمی دختران و خانواده‌های آنان را دلیل بالارفتن سن ازدواج وهمچنین طلاق آنان می‌دانند. سارا. ن، 32ساله با این موضوع موافق است: «یکی دو سال است که نامزد کرده‌ایم. اما جز خانه، الان در هزینه‌های مراسم مانده‌ایم. نمی‌دانم چرا مد شده همه برای مراسم ازدواج باید باغ بگیرند و چهار جور غذا بدهند و هزار و یک خرج دیگر که روی هم می‌شود ده میلیون تومان. به خدا اگر ده میلیون را به خودمان بدهند، بسیاری از مشکلاتمان حل می‌شود. فعلاً مشکلمان شده پول مراسم. بدون مراسم هم که هزار و یک جور حرف پشت سرمان درمی‌آورند. به خدا ما نیستیم که سخت می‌گیریم. این خانواده‌ها هستند که رضایت نمی‌دهند بدون تجملات سر زندگی خود برویم.»

نتایج وپیامدها

پیامدها و نتایج تأخیر ازدواج دربین جوانان مختلف است. در حالی که به نظر می‌رسد تنها نتیجه تأخیر ازدواج عدم استقلال باشد ولی بایدبیان کرد که پیامدعدم ازدواج و یا تأخیر در آن بیشتر سلامت روانی و اجتماعی جوانان را به خطر می​اندازد.

دکتر نیکوگفتار درباره پیامدهای بالارفتن سن ازدواج می‌گوید: «در مباحث روانشناسی رشد و در هر دوره رشدی هرفرد تکالیفی را‌خواسته و یا ناخواسته ‌برعهده دارد که ‌باید آنها را انجام داده و یا به اتمام برساندکه در روانشناسی به آن زمان‌بندی اجتماعی گفته می‌شود. اگر فردی در به انجام و یا به اتمام رساندن این تکالیف دچار مشکل ‌شود در جامعه به او با دیدی بد نگاه خواهد شد. مثلاً از فرد انتظار می‌رود که تحصیلات ابتدایی خود رادرزمان طبیعی خود به اتمام برساند. اگر فرد به دلایلی موفق به گذراندن این دوره در زمان مشخص خود نشود با چشم بدی به او نگاه خواهند کرد که این موضوع تعارضات و پیامدهای روانی را برای فرد به دنبال خواهد داشت.»

وی در مورد رابطه ازدواج و زمان‌بندی اجتماعی بیان می‌کند: «شاید بتوان گفت تحصیلات، پیداکردن شغل و ازدواج رنج سنی معینی دارد که البته در جوامع مختلف متفاوت است. مثلاً اگر در جامعه ما سن ازدواج دختران بالا برود به او دید خوبی نخواهند داشت که این موضوع مشکلات روانی زیادی را برای دختران به دنبال خواهد داشت. افسردگی، پرخاشگری، درون‌گرایی و دیگر مشکلات روانی از پیامدهای بارز تأخیر یا عدم ازدواج در دختران است. همچنین پیدا نکردن شغل و درآمد مناسب بعد از تحصیلات پیامدهای روانی و اجتماعی بدی ازقبیل روی آوردن به مشاغل کاذب و یا مبتلا شدن به انحرافات اجتماعی برای پسران را به دنبال‌ دارد. واضح است ‌فردی که در حوزه ‌فردی ‌و روانشناختی دچار مشکل ‌شود در روابطش با دیگران ‌در اجتماع ‌نیز دچار مشکل خواهدشد.» از سوی دیگر بسیاری ازمردم دلیل زود ازدواج کردن دختران را فرزندآوری و عوامل زیستی و طبیعی زنان می‌دانند. بسیاری از روانشناسان معتقدند اگر زنان دیر ازدواج کنند به طبع شانس فرزندآوری را ازدست داده و دچار بحران روانی می‌شوند که این عامل می‌تواند دلیلی برای اصرار بر زود ازدواج‌ کردن جوانان از سوی جامعه‌ باشد.

 بهبودشرایط اقتصادی؛ راهکاری مناسب

در حالی که بسیاری ازجوانان و مسئولان عوامل دیگری ازجمله تجمل‌گرایی، گرایش به تحصیلات عالی، عدم خودباوری و.‌.‌. را دلایل تأخیر ازدواج از سوی جوانان بیان می‌کنند اما به نظر می‌رسد بهبود شرایط اقتصادی و اختصاص دادن تسهیلات اختصاصی برای ازدواج و همچنین دادن وامهای گوناگون از قبیل وام مسکن ووام جهیزیه راهکاری مناسب برای آسان‌سازی امر ازدواج و پایین آوردن سن ازدواج باشد.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 10368

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 2 =