تحلیل وزیر دفاع اسبق آمریکا از فرجام کارزار فشار حداکثری علیه ایران

خبرنگار اشپیگل به عنوان نخستین سئوال از لئون پانه تا پرسید: ماه گذشته میلادی، رئیس جمهور ترامپ به گفته خودش، حمله به ایران را در دقایق آخر متوقف کرد. آیا شما پیشتر مشابه چنین چیزی را دیده بودید؟
وزیر دفاع سابق آمریکا در پاسخ گفت : خیر. من تاکنون چنین چیزی را شاهد نبودم. چون معمولا زمانی که شما در حال بحث راجع به نوعی از یک عملیات نظامی هستید، این یعنی آنکه این موضوع در شورای امنیت ملی آمریکا به دقت مورد بررسی قرار گرفته و تبعات و عواقب انتخاب هر گزینه ای دیده شده است. به بیانی گویاتر یک برنامه مهمی از ملاحظات موافقان و مخالفان چنین حمله نظامی در نظر گرفته می شود. یعنی اگر مطابق این فرآیند عمل شود، رئیس جمهور به زودی به مرحله تصمیم گیری می رسد که اساسا آیا یک چنین ماموریتی را دستور دهد یا خیر. تجربه من هم می گوید زمانی که رئیس جمهور، تصمیم به شروع یک ماموریت می گیرد در واقع هدفش پیش بردن و انجام این ماموریت است.

خبرنگار اشپیگل سپس در همین زمینه پرسید: اما ترامپ چنین ادعا می کند که او تنها 10 دقیقه مانده به شروع ماموریت مطلع می شود که در صورت انجام این حمله موشکی احتمالا 150 نفر کشته می شوند. آیا شما فکر می کنید این محاسبه درستی بوده است؟

پانه تا در جواب گفت: واقعا اگر یک چنین اتفاقی رخ داده باشد باید بگویم این وضع نتیجه در پیش گرفتن یک فرآیند ناکارآمد است چون نمی توانم تصور کنم وزارت دفاع آمریکا طرحهایی را داشته باشد و به دنبال دستیابی به اهداف معینی باشد که پیش از اجرای آنها عواقب اجرایی شدن این برنامه ها را ندیده و در نظر نگرفته باشد. در واقع باید قبل از انجام، در مورد اجرای این طرح بحث می شد. واقعا اگر آن تصمیم تنها 10 دقیقه پیش از حمله موشکی آمریکا به ایران از سوی رئیس جمهور ترامپ لغو شده؛ آنهم بدان سبب که رئیس جمهور از آمار تلفات جانی این حمله مطلع شده است، این یعنی آنکه فرآیند تصمیم سازی در کاخ سفید به طرز وحشتناکی اشتباه است.

رونالد نِلِس، خبرنگار اشپیگل سئوال کرد: از زمان استعفای جیم مَتیس در پایان سال گذشته میلادی، وزارت دفاع آمریکا بدون تایید سنا توسط یک وزیر دفاع موقت اداره می شود. این شرایط چه تاثیری بر توانایی رئیس جمهور در مواجهه با بحرانها یا تصمیم گیری ها می گذارد؟

پانه تا تصریح کرد : این وضعیت، فرآیند تصمیم گیری را در مورد آنکه اقدامات نظامی بالاخره باید انجام بشود یا نشود، تضعیف می کند و حالا زمانی که شما با یک وزیر موقت سر و کار دارید، طبیعی است که این وزیر نه تنها در خصوص ارتش که در ارتباط با کاخ سفید نیز در موضع ضعف قرار دارد. به بیانی بهتر این احساس وجود دارد که او موقت است و یک وزیر دائمی نیست که از سوی سنای آمریکا انتصابش مورد تایید قرار گرفته باشد. در نتیجه این شرایط موجب تضعیف اقتدار رهبری وزارت دفاع آمریکا می شود.

وزیر دفاع اسبق آمریکا در واکنش به این سئوال که هم اکنون اوضاع منطقه خلیج فارس را تا چه میزان خطرناک می دانید و آیا واقعا احتمال وقوع یک جنگ وجود دارد، گفت: اوضاع خطرناک شده است. من فکر می کنم جای هیچگونه سئوال و شبهه ای وجود ندارد که تنشها در هر دو طرف (ایران و آمریکا) در حال افزایش است.

خبرنگار این هفته نامه آلمانی پرسید: به نظر شما چه اتفاقی خواهد افتاد اگر آمریکا اهداف تعیین شده خود را در ایران مورد اصابت قرار می داد و حتی اگر یک چنین حمله ای، محدود صورت می گرفت، بروز یک مناقشه و نزاع بزرگتر، اجتناب ناپذیر نمی بود؟

پانه تا هشتاد ساله که هم اکنون ریاست موسسه سیاست عمومی در شهر «مونتری» ایالت کالیفرنیای آمریکا را برعهده دارد در جواب گفت: اتفاقا ارزیابی ما نیز همین بود. چون زمانی که من در وزارت دفاع آمریکا بودم، چنانچه شما می خواستید اهدافی را در ایران از طریق اصابت به سایتهای موشکی یا تاسیسات یا حتی اهداف دیگر، در دستورکار قرار دهید باید این را نیز در نظر می گرفتید که ایران نیز به طور جدی یا از طریق شلیک موشک هایش به پایگاه های نظامی مان در خلیج فارس یا با پرتاب موشک هایش به اسرائیل به این حملات پاسخ خواهد داد. چون آنها از یک سامانه موشکی کارآمد برخوردارند.

اشپیگل پرسید: بسیاری بر این اعتقادند که شبه نظامیان متحدِ ایران به تاسیسات آمریکا یا متحدان شما در سایر کشورها حمله می کنند. به نظر شما آیا این یک سناریوی واقع گرایانه است؟

پانه تا که در دهه 90 میلادی یعنی در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون، مسئول دفتر کاخ سفید بود و سپس در سال 2009 میلادی یعنی در دوران باراک اوباما به ریاست آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا موسوم به «سیا» منصوب شد، پاسخ داد: من فکر می کنم ایران دارای چندین رویکرد است. آنها ظرفیت و توانایی هدایت جنگ های نیابتی نظیر حماس فلسطین در غزه، حوثی ها (انصارالله) در یمن و سایر را دارند و به این وسیله در واقع آنها انجام حملات در سایر نقاط این منطقه را مد نظر دارند. آنها واقعا از شماری از گزینه ها برای انجام اقدام متقابل برخوردارند. بنابراین این طور نیست که آمریکا به تنهایی و به سادگی، قادر به بمباران اهداف مدنظرش در ایران باشد و واشنگتن بدون آنکه بهایش را بپردازد، به راحتی به اهداف خود دست پیدا کند.

اشپیگل پرسید: با راهبرد «فشار حداکثری»، ترامپ همچنان در تلاش برای وادار کردن ایران به نشستن بر سر میز مذاکره است. فکر می کنید این راهبرد اساسا موثر خواهد بود؟

لئون پانه تا که بین سالهای 2011 تا 2013 وزیر دفاع آمریکا و مسئول عملیاتی بود که با کشتن اسامه بن لادن پایان پذیرفت، گفت: در خصوص تاکتیک های فشار حداکثری رئیس جمهور، در شماری از زمینه ها و جبهه ها نگرانم. در حالی که او (ترامپ) در مورد کره شمالی از همین تاکتیک فشار حداکثری استفاده می کند اما ما هنوز طرح خاصی برای «هسته ای زدایی» این کشور نداریم. وی در زمینه تجارت نیز با اعمال تعرفه های تجاری به دنبال همین اعمال فشار حداکثری است و حال آنکه ما هنوز مسائل و موارد تجاری را برای خود، حل و فصل نکرده ایم. ترامپ در مورد ایران نیز به دنبال فشار حداکثری است اما نمی دانم چه راهبرد بلندمدتی را در خصوص این نوع تاکتیها تصمیم گرفته است.

پانه تا افزود: بله، شما می توانید از فشار حداکثری، استفاده یا هرج و مرج ایجاد کنید اما این به مراتب بدتراز آن است که طرحی برای حل مسائل داشته باشید و من فکر نمی کنم او (ترامپ) این طور به جلو نگاه کند.

وی در واکنش به این سئوال که فکر می کنید رویکرد ایرانی ها در این لحظه چه باشد، اظهار داشت: به نظر من آنها به این فکر می کنند که با رئیس جمهوری بسیار غیرقابل پیش بینی و نامطمئن سر و کار دارند؛ رئیس جمهوری که کاملا مشخص نیست برای حل این مسائل چه مسیری را در پیش می گیرد. حقیقت آن است که رئیس جمهور می گوید مساله اصلی در ارتباط با ایران جلوگیری از دستیابی ایران به یک سلاح اتمی است اما او همزمان در واقع همانی است که از توافقی که تنها طرح عملی و قابل اجرا برای کنترل ایران در دستیابی به یک سلاح اتمی بود خارج می شود و بدین ترتیب یک نگرانی کافی در بخشی از ایران ایجاد می کند که آنها مطمئن نباشند حتی اگر بنشینند و با رئیس جمهور مذاکره کنند آیا او به قولش عمل خواهد کرد یا خیر؟

خبرنگار اشپیگل به عنوان آخرین سئوال از وزیر دفاع اسبق آمریکا پرسید: مشاوران نزدیک به رئیس جمهور ترامپ نظیر جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا یا مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا چطور؟

آیا شما فکر می کنید آنها طرحی برای رفع این وضع دارند؟ لئون پانه تا در پاسخ گفت: امیدوارم. چون آنها در موقعیتی قرار دارند که باید در مورد این مساله بیندیشند. همزمان من فکر می کنم آنها در تلاشند نشان دهند و این طور احساس کنند که راهی را که آنها برگزیده اند، دقیقا همانی است که رئیس جمهور به آن علاقمند است و آن را می خواهد. اطمینان دارم که آنها از یک حمله نظامی علیه ایران حمایت کرده اند اما احتمالا زمانی که رئیس جمهور ترامپ تصمیم می گیرد این حمله را متوقف کندآنها شگفت زده و غافلگیر می شوند.

310311