فاطمه محمدی‌نژاد: در کنار بزرگراه آمازون در ایالت پارا در برزیل، اغلب مالکان زمین‌ها تلاش می‌کنند درآمد خود را با از بین بردن سالانه یک یا دو هکتار از زمین‌های جنگلی افزایش دهند. اما امسال احتمالا شرایط فرق خواهد کرد: اگر همه چیز طبق برنامه پیش رود، حدود 350 خانوار برای حفاظت از جنگل‌ها هزینه‌های تشویقی دریافت خواهند کرد.
به گزارش نیچر، در صورت تصویب بانک توسعه برزیل، این طرح می‌تواند نخستین طرح سرمایه‌گذاری آمازون باشد که از سال گذشته توسط برزیل برای جذب حمایت‌های مالی بین‌المللی پایه‌ریزی شده است. این بزرگ‌ترین ابتکار برای حفاطت از جنگل‌ها در جهان و همچنین تنها طرح ملی است که ثابت می‌کند چگونه حفاظت از جنگل‌های استوایی می تواند در مذاکرات سران جهان برای اجلاس گرمایش جهانی کپنهاگ موثر باشد.
پائولو موتینیو، سرپرست گروه تحقیق در موسسه تحقیقات محیطی آمازون در برازیلیا معتقد است: «سرمایه‌گذاری آمازون، می‌تواند یکی از طرح‌های بنیادین برای تمام دنیا باشد. جامعه جهانی منتظر است ببیند ما چگونه این تجربه را کسب خواهیم کرد.»
طرح پارا، با در اختیار داشتن مجموع 17 میلیون دلار تنها یک نمونه است تا نشان دهد سرمایه‌گذاری آمازون چطور می‌تواند هزینه‌های خود را تقسیم‌بندی کند. مالکانی که برای حفاظت از جنگل‌هایشان داوطلب شوند، ماهیانه چک‌هایی دریافت می‌کنند که مبلغ آن از 16 تا 350 دلار متغیر خواهد بود. موتینیو عقیده دارد این برنامه می‌تواند تنها در منطق پارا ده‌هزار خانوار را تحت پوشش خود قرار دهد.
گفته می‌شود این طرح می‌تواند میزان گازهای گلخانه‌ای را تا مقدار 3.1 میلیون تن دی‌اکسید کربن با هزین‌ای کمی بیشتر از 5 دلار در هر تن کاهش دهد که این مقدار معادل حذف سالانه بیش از نیم میلیون خودرو از خیابان‌ها است. با نظارت دقیق از سوی یک ماهواره و همچنین برنامه‌های اجرایی منظم، برزیل این فرصت را دارد که ثابت کند آیا این راه برای کاهش هزینه‌های ناشی از جنگل‌زدایی کارآمد است یا خیر.
دان نپشتاد، محقق مرکز تحقیقاتی وودز هول ماساچوست می‌گوید: «من سرمایه‌گذاری آمازون را بزرگ‌ترین تجربه در تاریخ حفاظت از جنگل‌های استوایی می‌نامم. اگر این برنامه درست کار کند، کاهش هزینه‌های ناشی از جنگل‌زدایی نیز موفق خواهد بود و در صورت شکست این پروژه احتمال عدم موفقیت کاهش هزینه‌های ناشی از جنگل زدایی نیز وجود خواهد داشت.»
حوزه رودخانه آمازون مساحتی حدود 7 میلیون کیلومتر مربع، معادل نصف مساحت برزیل را دربر می‌گیرد. برخی آمار حاکی از آن است که در دهه‌های اخیر حدود 15% از جنگل‌های حاشیه این رودخانه از میان رفته است. این مسئله معادل انتشار 20 درصد از گازهای گلخانه‌ای در سراسر جهان و 70 درصد در برزیل است.
سرمایه گذاری آمازون به عنوان پیشنهادی طراحی شد که به برزیل اجازه می‌داد کمک‌های مستقیم بین‌المللی را به عنوان بخشی از استراتژی جامع ملی به کار گیرد. برزیل سال گذشته متعهد شد تا سال 2017 / 1396 تسطیح جنگل‌ها را تا میزان 70% کاهش دهد و تا سال 2020 / 1399 این میزان به 80 درصد برسد.
دست‌یابی به این اهداف با توجه به سطح فقر، مشکلات اجرایی و پرسش‌های متوالی درباره این‌که چه کسی و تا کجا ادامه می‌دهد، آسان نخواهد بود. حتی در برنامه‌های فدرال برزیل، توسعه کشاورزی غالبا در تضاد با برنامه‌های حفاظت از جنگل‌هاست. قطع درختان جنگلی در سال 1383 / 2004 برای سه سال کاهش یافت؛ اما مجددا در سال 2008 / 1387رو به افزایش گذاشت. به نظر می‌رسد در سال جاری نرخ قطع درختان جنگلی کاهش یابد.
سرمایه‌گذاری آمازون با قول همکاری نروژ از بحران خارج شد. نروژ متعهد شده است تا سال 1394 / 2015 مبلغ 1 میلیارد دلار به برزیل کمک کند. برزیل امسال مبلغی معادل 114 میلیون دلار دریافت خواهد کرد، اما برای ادامه دریافت این هزینه باید بتواند گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد.
کاهش هزینه‌های ناشی از جنگل‌زدایی در برزیل و دیگر مناطق به گفته لارس لاوولد، رئیس موسسه جنگل‌های بارانی نروژ در اسلو، «کاملا ممکن و ضروری» است. اما وی معتقد است برای نشان دادن کارآیی به برنامه‌هایی نیازمندیم.
در هفته‌های آینده بانک توسعه برزیل که سرمایه‌های آمازون را اداره می‌کند، جوایز نخستین دوره از طرح‌ها را اعلام خواهد کرد. برنامه‌های زیادی به این بانک فرستاده شده‌اند، شامل ابتکاراتی مانند پروژه پارا، یا برنامه‌های ثبت زمین و طرحی از سوی موسسه ملی تحقیقات فضایی برزیل برای اختصاص یک ماهواره جدید برای کنترل قطع درختان جنگلی.
نظر شما