۱۸ نفر
۲۷ شهریور ۱۴۰۰ - ۱۳:۰۵
چرا زبان فارسی یک «اَبَرزبان» است؟

ایسنا نوشت: یدالله گودرزی زبان فارسی را یک «اَبَرزبان» می‌داند و در یادداشتی که علت این موضوع را توضیح می‌دهد، می‌خواهد تا «زبان اندیشمندانه و شاعرانه خود را قدر بدانیم و در نگهبانی و پاسداشت آن بکوشیم».

مدیر گروه فرهنگ و ادب رادیو ایران و عضو شورای پاسداشت زبان فارسی رادیو در یادداشتی با عنوان «زبان فارسی یک «ابرزبان» است» که به مناسبت ۲۷ شهریورماه، روز شعر و ادب فارسی، نوشته، آورده است: «زبان بر اساس نیاز به وجود آمده است و ارتباط بنیادی‌ترین نیاز انسان، به عنوان موجودی هوشمند و اجتماعی بوده است. در واقع ارتباط و گفت‌وگو، مهم‌ترین دلیل وجودی پدیدار شدن زبان است، البته در کنار آن، انتقال احساس و باورها و خواسته‌ها هم در هر زبانی به نوعی وجود داشته است.

گفته می‌شود بیش از هفت‌هزار زبان در جهان وجود داشته که از این شمار، حدود صد زبان گویش‌وران پرتعدادی دارند و می‌توان آن‌ها را زبان‌های پرکاربرد دانست.

زبان انگلیسی و زبان ماندارین با بیش از یک میلیارد گویش‌ور در بالای این فهرست جای دارند و از لحاظ کمّی، گویندگان پرشماری دارند.

اما یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای زبان، انتقال اندیشه و دانش است و همچنین بهره‌گیری از زبان به مثابه ابزار هنر.

تنها تعداد اندکی از زبان‌ها توانسته‌اند از دایره نیازهای نخستین فراتر بروند و احتیاجات بشر اندیشمند را مثل نیاز به اجتماع، فرهنگ، تمدن و اندیشه و هنر مطرح کنند.

به عبارت دیگر، برخی از زبان‌ها توانسته‌اند وارد سطوحی دیگر شوند و کارکرد و جایگاهی فرازبانی بیابند.

این زبان‌ها وارد سه ساحتِ اندیشه، هنر و دانش شده‌اند و توانسته‌اند نقش تمدن‌ساز بیابند و جایگاه خود را از مجموعه‌ای نشانگانی و واژگانی فراتر ببرند و فرهنگ و مدنیت بیافرینند.

از این چشم‌انداز، بنده زبان‌ها را به دو دسته کلی تقسیم می‌کنم؛ زبان و اَبَرزبان.

زبان، سامانه‌ای از نشانه‌ها، واژه‌ها و دستور خاص خود است که ارتباط و گفت‌وگو را شکل داده و احساس و باورهای یک قوم یا ملت را انتقال می‌دهد.

«ابرزبان» علاوه‌بر این تعریف، وارد فضای فرازبانی شده و دربردارنده اندیشه، دانش و هنر در ساحت فرازمانی و فرامکانی است.

در واقع ویژگی‌های «ابرزبان» را می‌توانیم چنین برشماریم: ۱. زبانی که دارای آثار متعدد ادبی، دانشی و اندیشه‌ای باشد ۲. زبانی که تاثیرگذاری جهانی داشته باشد. ۳. زبانی که یک تمدن و فرهنگ را به وجود آورده باشد. ۴. ابرزبان، یک زبانِ مادر است، یعنی مجموعه‌ای از خرده‌فرهنگ‌ها، زبان‌ها و آثار را در زیرمجموعه خود دارد.

این توانشِ فرهنگی به دلیل غنای یک زبان و گویشوران آن به دست می‌آید و زبان را به پدیده‌ای جهانی و فرازمانی بدل می‌کند.

زبان فارسی یک ابرزبان است. نمونه‌های دیگر ابرزبان‌ها، عربی، انگلیسی، آلمانی و فرانسه است.

باید گفت که ابرزبان‌ها ممکن است در برخی شاخصه‌ها پررنگ‌تر و در بعضی کم‌توان‌تر ظاهر شده باشند اما توانسته‌اند قله‌های رفیع ادبی، اندیشه‌ای و هنری را در خود جای دهند و تولیدکننده دانش باشند.

زبان فارسی یک زبان مادر است، مجموعه‌ای از زبان‌ها مثل سُغدی، تاتی، پشتو، کردی، مازنی و... در زیرمجموعه این زبان قرار می‌گیرد، بسیاری از دانشمندان از این زبان برخاسته و آثار علمی خود را در عرصه جهانی عرضه کرده‌اند. از نظر ادبی، جایگاه زبان فارسی رتبه‌ای رشک‌انگیز و والا دارد، از ۱۰ شاعر برجسته جهان، حداقل پنج تن متعلق به زبان فارسی است.

در روز شعر و ادب فارسی، زبان اندیشمندانه و شاعرانه خود را قدر بدانیم و در نگهبانی و پاسداشت آن بکوشیم.»

۵۸۵۸

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 1555948

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 5 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 34
  • نظرات در صف انتشار: 1
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • ع. رسایی IR ۱۳:۳۱ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    82 30
    جالب بود. نگاه بدیعی داشت بهه زبان فارسی
  • ایرانی IR ۱۴:۰۳ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    78 36
    زبانی با بیش از هزار سال پیوستگی و تکامل لایق این عنوان است
  • IR ۱۴:۰۵ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    95 38
    زبان فارسی گوهری درخشان و مایه افتخار ماست
    • فارس IR ۱۳:۰۲ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۸
      14 3
      من نمی‌دونم چرا بعضی از افراد مخالف هستند
  • ابراهیم زاده IR ۱۴:۲۱ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    9 10
    با سلام به عقیده بنده عنوان این مقاله اشکال دارد؛ چرا که نویسنده بهتر بود در مورد ادبیات فارسی صحبت می کردند نه زبان فارسی.
  • IR ۱۴:۳۲ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    10 4
    با زبان فارسی شعر گفتن خیلی راحت تره ولی تو بقیه زبان ها نه چون توشون قافیه جور کردن خیلی سخت تره
  • IR ۱۵:۲۶ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    20 23
    باز هم چشمه ای از خودشیفتگی ایرانی
    • IR ۱۲:۵۴ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
      9 9
      به شما چه بیگانه.
    • ناشناس IR ۱۵:۵۴ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۱
      4 2
      به خود کم بین ها و وطن فروشان ارتباطی ندارد.
  • IR ۱۷:۰۸ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    7 0
    با گسترش فضای مجازی همانطور که روزنامه ها و مجلات کمرنگ شده اند کتب چاپی هم حداقل در بعضی جوامع خیلی محدود شده اند و عرصه گسترش زبان و فرهنگ از چاپ به نشر مجازی تغییر پیدا کرده. بعد از نابودی عرصه های مختلف با اجرای طرح صیانت و قطع ارتباط اینترنتی ایران بعنوان مهد زبان فارسی بزودی شاهد سقوط یکباره جایگاه زبان و ادب فارسی در دنیا خواهیم بود. بقول شاعر دشمن دانا بلندت میکند برزمینت میزند نادان دوست!!!!
  • IR ۱۷:۱۰ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    10 14
    کاملا درسته ، زبان شیرین پارسی ، یکی از قدیمی ترین ، کامل ترین ، جامع ترین ، و شیرین ترین زبان های دنیاست ،. تا کور شود هر آنکه نتواند دید .
    • IR ۱۲:۵۷ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
      7 4
      اینچنین باد.فارسیِ آمین یعنی.
  • IR ۱۹:۳۴ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    18 11
    زبان فارسی یکی از ارکان وحدت ملی در ایرانه و یک جایگاه فراقومیتی در ایران داره.یک عده از پانترکان به شدت با تلاش برای ایجاد یک توهم توطئه و یک فضاسازی کاذب و یک دوقطبی قومیتی کاذب در ذهن عده ای از افراد ،سعی میکنند به صورت دروغین هر گونه ارج نهادن و تلاش درست برای گرامیداشت این زبان رو به یک نوع دشمنی با ترک زبانان ربط بدن. عده ای از اون پانترکان هم این تلاششون رو در واکنش به گرامیداشت کوروش،شاهنامه فردوسی،ایران و یک سری از موارد دیگه ای که میتونه باعث تقویت نگاه ملی در ایران میشه رو هم انجام میدن.
  • IR ۲۰:۱۱ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    15 7
    زبان فارسی با گنجینه ای عظیم و بی پایان از آثار ادبی بزرگ
  • علیرضا IR ۲۲:۱۶ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
    14 11
    زنده باد زبان فارسی
  • عباس IR ۰۱:۰۶ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۸
    15 8
    تنها چیزی که توی این روزهای سیاه حالم را خوب می‌کند، خواندن شاهنامه و رباعیات خیام و تاریخ بیهقی و غزلیان مولانا و حافظ و سعدی و ... است. یک جمله‌ای دارد یکی از اندیشمندان که جالب است. مضمونش: ایرانی بودن کلی دردسر دارد. زبان فارسی همه‌اش را جبران میکند.
  • میهمان IR ۰۲:۴۰ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۸
    9 6
    در زمینه نثر فارسی باید بیشتر بکوشیم. در گذشته کاغذ و نشر گران بود و کوشش بیشتر بر شعر بود به جهت به خاطرسپاری آسانتر. تشکیل باهمستانهای علمی در زمینه لغات فنی رشته‌های مختلف هم امری ضروری برای جلوگیری از هرج و مرج زبانی است.
  • IR ۰۷:۵۲ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۸
    23 6
    زبان فارسی میراثی کهن و ارزشمند که گستردگی به پهنه چین تا مدیترانه داشته
  • IR ۰۸:۱۰ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۸
    12 4
    شوربختانه در سالهای اخیر به زبان پارسی آسیب های زیادی رسیده و بسیاری از واژه های ناب و زیبای آن به فراموشی سپرده شده و واژه های بیگانه جایگزین شده اند!
  • ناشناس IR ۱۳:۱۳ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۸
    22 8
    زبان مادری ام پارسی است و افتخار می کنم به این زبان زیبا سخن می گویم
    • IR ۱۲:۵۶ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
      6 2
      همچنین.
  • عباس بوعذار DE ۱۹:۰۸ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
    10 6
    زبان فارسی یکی از زیباترین و کامل ترین زبان های دنیا ولی اگر عربی ازش حذف شع بهتر میشه
    • تهامی IR ۲۲:۴۵ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۹
      8 1
      در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا، پس از زبان عربی، بیشترین تولید محتوای فلسفی، عرفانی، علمی و به ویژه ادبی متعلق به زبان فارسی است. با این که عرب اهلِ اهواز هستم و به زبان مادری ام افتخار می کنم و فوق لیساسن ادبیات عرب دارم، ولی زبان فارسی را هم بسیار دوست دارم و در دبیرستان در کنار عربی، آن را تدریس می کنم.
    • شالویی IR ۱۶:۲۰ - ۱۴۰۰/۰۶/۳۰
      9 1
      هنگامی که از زبان و ادبیات پارسی سخن می گوییم، تنها نباید به پارسی نو بسنده کنیم. پارسی میانه (دوره ساسانی و اشکانی) و پارسی کهن (دوره هخامنشیان ) هم نقشی بزرگ در تمدن سازی داشته اند. شما کافی است دو کتاب زیر را که در آن بسیاری از واژگان عربی که ریشه پارسی دارند را بخوانید تا متوجه نقش این ابر زبان شوید. نویسنده دو کتاب زیر هم خودشان عرب هستند و نه ایرانی: ۱- فرهنگ دانشگاهی عربی-پارسی از المنجد الابجدی، نوشته‌ی لویس معلوف، برگردان احمد سیاح، چاپ پخش فرحان. ۲- معجم المعربات، محمد التنوجی
  • ساسان IR ۰۰:۲۴ - ۱۴۰۰/۰۶/۳۰
    6 1
    یادگیری زبان پارسی برای بیگانگان ساده است ، ولی نوشتار آن دشوار
  • ساتیار IR ۱۲:۴۱ - ۱۴۰۰/۰۶/۳۰
    6 6
    به همه زبان های ایران از جمله ترکی آذربایجانی ، کردی سورانی، کردی کرمانجی، عربی، بلوچی، ترکمنی، ارمنی ، لری، تاتی، تالشی، سنگسری و ... باید بها داد و آن ها را در مدرسه ها به کودکان آموزش داد.
  • حامد IR ۱۴:۰۷ - ۱۴۰۰/۰۶/۳۰
    7 5
    ولی بهتر اینه به اسم زبان فارسی به بقیه زبان ها ظلم نکنیم و باعث ایجاد نفرت نشیم. تمامی غیر فارس زبانان کشور عزیزمون ایران از ظلم هایی که به اسم وحدت در حق زبانشون میشه ناراضی هستند و هر روز داره از علاقه به زبان فارسی کم میشه. کاش صاحبان سیاست این مملکت این مسئله رو قبل از اینکه دیر بشه درک کنن.
  • مهدی IR ۱۶:۱۷ - ۱۴۰۰/۰۶/۳۰
    9 3
    رودکی، فردوسی، نظامی گنجوی، مولوی، سعدی، سنایی، عطار، بیهقی، حافظ، بیدل ، شهریار، نیما، شاملو، اخوان، سهراب سپهری، فروغ، دولت آبادی، گلشیری و ... هزاران نویسنده وشاعر دیگر، در پرورده شدن و بالیدن زبان پارسی کوشید ه اند.
  • واعظی IR ۱۷:۳۴ - ۱۴۰۰/۰۶/۳۰
    8 4
    یک زمانی فارسی از دربار گورکانیان هند تا دم و دستگاه خلافت عثمانی رواج داشت. در موزه توپکاپی ترکیه امروز، بسیاری از سندها و نامه نگاری های خلافت عثمانی وجود دارد که به زبان فارسی است و عجیب این که خیلی هم برای ما که 400 تا 300 سال بعد داریم زندگی می کنیم، به راحتی قابل فهم است.
  • صمدی IR ۲۳:۰۸ - ۱۴۰۰/۰۶/۳۰
    11 3
    اگر ایران از نظر اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی قوی باشد ، زبان فارسی هم قوی خواهد بود.
  • سامان IR ۱۹:۰۳ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    1 6
    برخی زبان ها به ادبیات تبدیل می شوند چون انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی ، آلمانی، ایتالیایی ، یونانی ؛ ماندارین (چینی)، ژاپنی ، بنگالی ، عربی ، فارسی و .... . این ها ابر زبان هستند.
  • وحید IR ۱۹:۰۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
    8 3
    زبان های بلوچی ، پشتون ، تاتی ، تالشی ، سنگسری ، لارستانی ، سغدی ، گیلانی ، کردی و .... هم خانواده زبان پارسی هستند و می توان از آن ها وام واژه گرفت و بر غنای پارسی افزود.
  • اسدی IR ۰۹:۱۶ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۷
    5 3
    نظریه جالبی بود و حقیقتی در زبانشناسی
  • صاحبی IR ۰۹:۱۰ - ۱۴۰۰/۰۷/۱۰
    4 3
    جالب و تازه بود