شاید اگر مراسم پرشور اربعین حسینی آنهم به این گستردگی در عراق انجام نمی شد، کرامت مردم این کشور برای همگان معلوم نمی گردید؛ از لحظه ورود به خاک عراق برای شرکت در مراسم اربعین حسینی با اخلاق کریمانه عراقی ها روبه رو می شویم؛ اقدامی که هر ساله با انواع گوناگون آن مواجه شده و از آن درس های فراوانی می گیریم.
تا سال ۲۰۰۳ یعنی براندازی رژیم بعث ، چندین دهه عزاداری برای امام حسین (ع) و راهپیمایی اربعین حسینی در عراق ممنوع بود و بسیاری از شیعیان عراقی به خاطر همین موضوع اعدام یا با زندان های طولانی مدت از سوی رژیم صدام محکوم شدند. گو اینکه نه تنها در طول این سه دهه گذشته ، بلکه در طول تاریخ ، این مراسم و دیگر مراسم و بزرگداشت هایی همچون عاشورا ، و نیمه شعبان ، و زیارت قبر مطهر أبا عبد الله الحسین ع دچار محدودیت هایی گردیده و فراز و نشیب هایی داشته است ، لیکن هیچگاه قطع نشده و نتوانستند حتی برای زمان محدودی آن را محو نمایند.
در دوران بعثیان ، وپس از اربعین خونین در سال ۱۳۵۶ شمسی که جمع بسیاری از علماء و زائران دستگیر و عده ای را به شهادت رسانیدند ، بطوری که نهضت شیعی أربعین آن سال ، در خاطره تاریخ ثبت شد و مبدأ الهام و شور و حال برای سال های بعد گردید، با این حال و در آن شرایط اختناق و فشار ، باز صدها زائر از جان گذشته از راه کناره که مشهور به جادًه علماء است ، شبانه با راهنمایی کشاورزان محلًی و با قرار دادن چراغ فتیله هایی با نفت سیاه ، زائران و رهروان جاده عشق به سوی کربلا را در میانه نخلستانها به کربلا راهنمایی می کردند که این روش پنهانی در طول سه دهه حکومت بعثیان ادامه یافت و رود خروشان زائران اربعین حسینی ، به باریک جوبی تبدیل گردید لیکن از جریان باز نایستاد.
با فروپاشی و شکست رژیم بعث عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی و دستگیری و اعدام صدام حسین ، شیعیان عراق جان دوباره ای گرفته و توانستند پس از سال ها در آزادی کامل به مسایل عبادی خود به ویژه عزاداری برای سید و سالار شهیدان بپردازند.
از همان زمان موکب های عراقی نیز در مسیر جاده نجف – کربلا و جاده حسینیه ، مشهور به جاده علماء از نو پر پا گردیدو موکب داران و خادمان عراقی با ایجاد چندین موکب ، اقدام به پذیرایی از زائران عراقی اربعین حسینی و در سال های بعد از زائران ایرانی و دیگر کشورها کردند.
اما با گذشت سال ها از فروپاشی و از میان رفتن رژیم بعث، تحولی در عرصه خدمت به زائران أربعین حسینی در عراق ایجاد شد و خادمان و عاشقان ایرانی و پس از آن دلباختگان حسینی از دیگر کشورهای اسلامی نیز در اربعین حسینی در عراق ، اقدام به ایجاد موکب برای پذیرایی از زائران سید و سالار شهیدان کردند؛ در این میان موکب های عراقی نیز روزبه روز گسترده تر شدند و مسیرهای زیادی را پوشش دادند.
بنابر آمار رسمی و غیر رسمی هر ساله در ایام اربعین بیش از ۲۰ میلیون عاشق حسینی از بیش از ۶۰ کشور جهان ، رهسپار سرزمین کربلا می شوند تا با پای پیاده و چشمانی اشک بار کاروان بازماندگان واقعه عاشورا به فرماندهی حضرت زینب (س) را تا کربلا همراهی کنند.
زائران اربعین حسینی در کنار موکب داران حاضر در مسیرهای منتهی به کربلا ، حماسه ای بی نظیر را رقم می زنند که در هیچ نقطه از جهان نظیر ندارد.
هر چند در مسیرها ، به ویژه در جاده یا حسین ( میان نجف و کربلا ) موکب هایی از سوی ایرانی ها، لبنانی ها، کویتی ها، بحرینی ها، چینی ها، اروپایی ها و اتباع دیگر کشورها ایجاد شده ولی موکب های عراقی درخشندگی خاصی در این مسیرها برای خود دارند.
عراقی ها، چه شیعه و چه اهل سنی در موکب های خود با بهترین نوع مهمان نوازی از زائران حسینی پذیرایی می کنند که می توان به برخی از آنها مانند ماساژ و مشت و مال، شستن لباس های زائران، پذیرایی با انواع غذاهای تهیه شده و ارایه خدمات نظیر خیاطی و تعمیرات ویلچر و کالسکه اشاره کرد.
امسال نیز توفیق حضور در راهپیمایی اربعین حسینی نصیب گردید.
گفتنی است که امسال برمبنای گزارش رسمی در عراق ، نزدیک به ۱۴۰۰۰ موکب حسینی در سرتاسر عراق برپاگردیده که تنها در کربلا این تعداد به ۲۴۰۰ موکب می رسید.
امسال نیز همچون سال های پیش توفیق تشرف و حضور در جاده عشق و حماسه نصیب گردید و در روز چهارشنبه ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ به سوی فرودگاه امام خمینی حرکت نمودم.
چند سالی است که مسوولین فردگاه امام خمینی دست به اقدام زیبایی زده و موکبی بنام ( عمود صفر ) را در سالن پایانه خروجی مسافران برپاکرده اند که از غرفه های متعددی تشکیل گردیده است.
غرفه تبلیغات که در آن چند روحانی جوان که به زبانهای انگلیسی، چینی ، فرانسوی ، و جز اینها تسلًط دارند حضور داشته و سعی در شناسانیدن حرکت امام حسین ع به مسافران با زبانهای گوناگون را داشته و جزوه هایی نیز در این راستا را تهیه کرده اند که در پایان گفت و گوی خود با این مسافران ، آنها را به آنان تقدیم می دارند. غرفه شهدا ، یکی دیگر از غرفه های این موکب است که بنا به خواسته زائرین ، شهید و یا شهیدانی را نیابت به عمل آورده و روح آنان را در این پیاده روی شریک می سازند.
غرفه دیگری ویژه اطلاعات (جاده یاحسین ) است که در آن با تقدیم جزوه ها و بروشورهایی ، تمامی اطلاعات مورد نیاز یک زائر را در آن درج نموده اند ، که زائر اولی با تکیه بر آن می تواند حرکت پیاده روی خود را پس از زیارت آستان مبارک علوی ، آغاز نماید.
تعداد عمودهای جاده ، و مواکب مهم ، و نیز تذکرات بسیار خوبی در این جزوات اشاره شده است که زائران باید بدان توجه داشته باشند.
غرفه ای گسترده نیز با در اختیار قرار دادن چای معمولی ، چای زعفرانی ، کیک ، آب میوه و جز اینها از خوراکی ها و نوشیدنی ها ، که با پخش نمودن مداحی ها و سینه زنی های ایرانی و عراقی ، حال و هوای خاصی را به این موکب می دهد ، تو گویی که در جاده عشق، و بهشت روی زمین در حال حرکت هستی.
همه ساله تابلویی نیز برای نوشت یادگارهای زائران در این فضا قرار داده می شود که بنظرم یکی از زیباترین بخش های این موکب بشمار می آید. زیرا شما با خواندن نوشتارها ، و حرف دل های زائران ، به عمق این شور و هیجان و احساس حسینی در دل و سلولهای انسان ها می توان پی برد.
یکی چنین نگاشته است:
«اربعین»، «کربلا»، «پای پیاده»، «حسین»... در تمام طول سال، در تمام روزهای عمر، تنها یک روز است که تمام قدم‌ها در راه عشق برداشته می‌شوند و تمام دل‌ها روانه سرزمین عشق است...
دیگری نوشته است:
اربعین یعنی یگانگی با کربلا و بیگانه شدن با هر آنچه کربلاگریز است.
ودر گوشه دیگر این نوشته ، بر تابلو دیده می شود:
نمی‌دانم قدم‌هایم تا رسیدن به حریم امن تو جان دارد یا نه؟ اما می‌دانم که نرسیده و نگفته ، تو شنیده‌ای و می‌دانی درد این دل خسته و عاشق را...
و در میانه این تابلو ، واگویه ای از سوی جاماندگان از زیارت چنین نگاشته است :
«جا مانده با خود واگویه می‌کند "بر مشامم می‌رسد هر لحظه بوی کربلا... بر دلم ترسم بماند آرزوی کربلا..." و با قلب شکسته می‌نویسد جا مانده‌ایم... لایق نبودم...!!»
ودر میانه نوشتارها ، دیدگانم به این زبان دل نگاشته برخورد نمود:
«دلم چون زغال سرخ زیر چای زائرانت سوخته است... مرا به بندگی و جان‌نثاری‌ات بپذیر"...»
و باز در میانه صدها نوشته ، چشم بر این واگویه دوختم :
«دل که سپرده باشی ، تنها زیبایی می‌بینی»
و من در میانه صدها نوشتار و واگویه های دل زائران حسینی ، چنین نگاشتم : « موکب عمود صفر ، آغازی برای گام نهادن در جادًه بهشت »
باید چنین گفت که همه ساله این نوشتارها ، و دل گفته ها ، و واگویه های زائران که بر آمده از عمق سلولهای پیکر آنان است ، خود کتابی زیبا بشمار می آید که بر هر نوشتار و واگویه می توان قلم فرسایی ها نمود.
نگاه به فلسفه سفر و چگونگی قدم نهادن در آن و بهره‌ای که باید از آن بدست آورد را در دل و اندیشه های زائران باید تفسیر نموده و به آگاهی آنان باید افزود. باید هر زائر امام حسین ع بداند که سفیر مسلمانان بشمار می آید و وقتی در این مسیر گام می نهد ، باید توانایی این را داشته باشد که جز زیبایی ، چیزی در نگاه دیگران دیده نشود. باید بتواند صبوری و بردباری را هر سال بیشتر از سال گذشته در وجود خویش پرورش دهد ، زیرا که تشیع باید نماد بلوغ تفکر زیستی در تمامی ابعاد باشد."
پس از درنگ ساعتی در این موکب و آغاز خادمی همچون سالهای پیش در آن ، دقایقی را به ریختن چای برای زائران در کنار موکب داران عمود صفر ، و سخن و احوال پرسی با زائران کوله پشت دار که پیش از آماده ساختن کوله های بار خود ، کوله هایی از عشق و محبت و احساس و شور و علاقه به امام حسین ع و حرکت تاریخ سازش را در پیکر و تک تک سلولهایشان ، نهادینه ساخته بودند ، پرداختم.
افتخار خادمی آستان مبارک أمیر المومنین ع ، و دیگر اعتاب مقدسه در عراق ، موجب آن گردیده است که چهره و نام من به ویژه در فضای مجازی مورد عنایت و توجه عاشقان اهل بیت علیهم السلام قرار گیرد و هریک به گونه ای مرا مورد لطف و محبت خود قرار داده ، و من نیز که افتخار و نوکری دربار این بزرگان هستی در دو جهان را والاترین افتخار زندگی خویش بشمار آورده و می آورم ، همواره سعی داشته ام که با فروتنی و تواضع ، در برابر این عزیزان سر تعظیم فرود آورده و لحظاتی را با سخن گفتن ، و گاه اشاره به خاطراتی در این راستا ، وتاکید بر داشتن افتخار گام نهادن در جادًه بهشت را گوشزد نمایم.
با پرواز ساعت ۱۸/۱۵ شرکت هواپیمایی معراج که به سوی شهر نجف أشرف حرکت می نمود ،پرواز کرده و سفر ده روزه خود را که همچون دهها سفر پیشینم ، از عمر خود بشمار نمی آورم ، آغاز نمودم.
همواره و در طول سالهای گذشته ، لحظات حرکتم به سوی نجف و دیگر بقعه های متبرک در سرزمین مقدس عراق ، از لحظات عمر من بشمار نیامده و نمی آید. با تشرف های متعدد و مکرر من در طول این دو دهه ، هیچگاه احساس من عادی نشده و نخواهد شد.
عشق به حضور در نجف و خاک نجف ، و بارگاه بزرگ خفته در نجف ، و آرمیدن شبانه در نجف ، هیچگاه در من کاسته نشده بلکه لحظه به لحظه و در سفری دیگر ، این شوق حضور در من و سلولهای پیکرم افزوده شده ، و سرانجام آرزوی آرمیدن پیکر بی جان خود پس از مرگ را در این پهنه از جهان که خود قطعه ای از بهشت روی زمین بشمار می آید را آرزو دارم!
نجف از شهر و دیار والاتر است، نجف سراسر عشق و شور است ، و حکایت از مظلومیت و استقامت دارد. هم درد است و هم درمان ، و شمعی فروزان که سرچشمه حیات است.
نجف کوی عاشقان و عارفان است. مشتاقان فراوان در هر عهد و دوران ، تمام هستی خود را در راه وصال زیارت امام عارفان ، در کف اخلاص تقدیم داشته اند ، تا اینکه درنگ و لحظه ای به زیارت آن مرقد نورانی وپیکر خفته به خواب در این ارض مقدس و بهشت روی زمین ، نائل گردند.
سرزمین نجف هنوز در اشتیاق گام های آن نیک سیرتان و دانش پژوهان به سر می برد. گام هایی که به گفته روایات ، بر بال فرشتگان نهاده می شد و زمین شایستگی در بر گرفتن آن را نداشت.
یک ساعت و پانزده دقیقه پرواز هواپیما به سوی بهشت روی زمین ، بسان لحظاتی سپری گردید و این لحظات با مرور خاطرات زیبای من از این دیار و هزاران خاطره دیگر از شهر نجف ، با باز شدن چرخ های هواپیما و دیدار آسمان زیبای کوفه و نجف و گنبد زرین حضرت مسلم ع و رودخانه فرات ، و نخلستانها و جویبارهای فراوان پیرامون آن ، و دریای نجف و سرانجام دیدگاه آسمانی صحن و سرا و گنبد مطهر علوی و صحن حضرت فاطمه ع ، با برخورد چرخ های این کابین هوایی بر باند فرودگاه نجف اشرف ، به پایان رسید و در این هنگام بود که پس از لحظاتی گام های خود را بر بهشت روی زمین ، یعنی سرزمین مقدس نجف گزارده و همچون سنًت همیشگی و پیشینه خود ، در آغاز دستی بر زمین سرزمین دل ها زده و خاک آن را بر دیده ها و صورت کشیدم .
* خادم افتخاری اعتاب مقدسه
نظر شما