به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، جامعه‌شناس و کارشناس دین در ادامه یادداشت‌هایی که با محور پرسشگری در قرآن کریم برای ایکنا ارسال کرده است، طی یادداشتی به تحلیل پرسش‌های مطرح شده در سوره نازعات پرداخته است که این یادداشت را با هم می‌خوانیم.
بنا بر روایت ایکنا، پرسش سوم سوره نازعات، در صیغه خطاب جمع چنین است: آیا آفرینش شما دشوارتر است یا بنای آسمان؟ آنگونه که آیات بعدی نشان می‌دهد این پرسش تنها در میان مقایسه آفرینش انسان با بنای آسمان محصورنیست، بلکه درباره تاریکی و روشنایی آسمان، گسترش زمین، استحکام کوه‌ها و ... نیز صدق می‌کند.
بدیهی است که این پرسش در مقام استفهام حقیقی نیست که کدام یک دشوارترند، زیرا دشواری در معنای ظاهری آن برای خداوند بی‌معنا است. افزون بر آنکه در آیه ۵۷ سوره مؤمن نیز به نحو دیگری به این پرسش پاسخ داده شد: آفرینش آسمان‌ها و زمین از آفرینش انسان‌ها بزرگتر (دشوارتر)است؛ بلکه هدف استفهام، تعمق در خلقت آسمان و زمین و ... آگاهی به توانایی خداوند، انجام تلاشی شایسته و کسب ره توشه‌ای مناسب قبل از اتمام فرصت است.
پرسش سوم سوره نازعات به خلاف دو پرسش پیشین این سوره که به لفظ غایب و مخاطب مفرد بیان شده است به لفظ مخاطب جمع آمده است. هر چند که به اعتقاد بسیاری از مفسران، مخاطبان این پرسش مشرکان و منکران در وقوع رستاخیز است و از این رو استفهام در آیه، توبیخی و عتاب به آنهاست، اما می‌تواند مخاطب این آیه از انحصار مزبور فراتر در نظر گرفته شود و مخاطب آیه اعم از منکران قیامت و مشرکان باشد و شامل همه انسان‌ها شود؛ بدین معنا که همگان مورد پرسش آیه باشند: به راستی خلقت شما دشوارتر است یا آفرینش آسمان، کهکشکان‌ها و عظمتی که در آنها تعبیه شده است؟
هدف از تعمق در این پرسش در شکل فراگیر آن همانگونه که اشاره شد، آگاهی به این مهم است که خداوندی که می‌تواند عظمت‌های محیرالعقول خلق کند، آیا قادر نیست انسان‌ها را برای نشأ دیگر زنده و برای روز جزا مهیا کند؟ دستاورد چنین تفکر و تعمقی تذکر و تنبه انسان است تا توشه راه فراهم سازد. همانگونه که آیات بعد به تذکر انسان پس از وقوع قیامت اشاره کرده است.
نظر شما