دومین نشست دوستان سوریه در استانبول در شرایطی پایان یافت که عربستان و قطر تداوم شرایط ایذایی خویش برای تغییر ساختار سیاسی در سوریه را دوچندان نموده و آشکار از لزوم ارسال اسلحه و پشتیبانی مالی از مخالفین سخن به میان آورده اند. این اقدامات در حالی صورت میگیرد که در نشست اتحادیه عرب، اکثریت شرکت کنندگان در این اجلاس بر لزوم راه حلهای سیاسی و گفتوگوهای طرفین منازعه برای حلوفصل بحران تاکید کردند. پس از رایزنیهای متعدد کوفی عنان برای حل و فصل بحران سوریه، دولت بشار اسد نیز با این طرح موافت کرده و آمادگی خویش را برای اجرای صلح و نیز اصلاحات دامنهدار سیاسی اعلام کرد که این امر فضای تنشزای داخل کشور سوریه را برای ایجاد آرامش مهیا ساخته است و به موازات آن بر نا کامیعربستان و قطر برای آتشافروزی بیشتر صحه گذشته است. طبیعی است که حامیان بشار اسد نیز ضمن حمایت از اصلاحات داخلی بر قطع دخالت خارجی و حلو فصل مسائل از طریق گفتوگو در قالب طرح کوفی عنان تاکید دارند. این رویکرد (یعنی حمایت از اصلاحات و قطع دخالت خارجی) مورد توافق چین، روسیه و ایران و برخی کشورهای منطقه مانند لبنان، عراق بوده و کفه ترازو را به نفع بشار اسد تغییر داده است. در صورتی که در اردوگاه رقیب بهرغم تلاشها برای ایجاد وحدت رویه و برخورد با نظام سیاسی سوریه، شاهد تشتت آرا و اختلاف دیدگاه های جدی هستیم به طوری که عربستان و قطر به شکل علنی از ارسال اسلحه به مخالفین سوریه حمایت میکنند ولی آمریکا نسبت به بروز جنگ داخلی و گسترش دامنه ناامنی در منطقه نگران است و در وضعیت موجود تمرکز خویش را بر اجرای طرح کوفی عنان معطوف داشته است. باید گفت روند تحولات اخیر بیانگر این نکته مهم است که دعوت دولتهای عربستان و قطر برای مشارکت نیروهای خارجی برای پایان بحران جاری در سوریه مورد توافق اکثریت کشورهای عربی هم نیست و این دو کشور نیز توانمندی لازم برای برخورد مستقل با این موضوع را ندارند. لذا در شرایط موجود این دو کشور با ابزارهای رسانهای به تلاشهای خود برای اثرگذاری تحولات داخلی سوریه ادامه میدهند. این در شرایطی است که دولت سوریه و مخالفین به یک توازن نسبی رسیدهاند بهگونهای که نه اپوزیسیون توانایی لازم برای تغییر ساختار قدرت در سوریه را دارد و نه دولت سوریه میتواند اپوزیسیون را حذف کند لذا این شرایط را باید «تنگنای استراتژیک» نامید که هر نوع اقدام رادیکال از سوی کشورهای مخالف سوریه خارج از قوانین سازمان ملل متحد میتواند پیامدهای ناگواری را برای سوریه و کشورهای منطقه در پی داشته باشد. چراکه حتی دو کشور عربستان و قطر نیز در معرض تندبادهای تحولات عظیم قرار دارند. در شرایط کنونی دولت بشار اسد میتواند با بهره گیری از متغیرهای اثرگذار در تحولات داخلی، ضمن عمل به طرح کوفی عنان، فضا برای آشتی ملی و خروج از بحران در سوریه را مهیا سازد.
دومین نشست دوستان سوریه در استانبول در شرایطی پایان یافت که عربستان و قطر تداوم شرایط ایذایی خویش برای تغییر ساختار سیاسی در سوریه را دوچندان نموده و آشکار از لزوم ارسال اسلحه و پشتیبانی مالی از مخالفین سخن به میان آورده اند. این اقدامات در حالی صورت میگیرد که در نشست اتحادیه عرب، اکثریت شرکت کنندگان در این اجلاس بر لزوم راه حلهای سیاسی و گفتوگوهای طرفین منازعه برای حلوفصل بحران تاکید کردند. پس از رایزنیهای متعدد کوفی عنان برای حل و فصل بحران سوریه، دولت بشار اسد نیز با این طرح موافت کرده و آمادگی خویش را برای اجرای صلح و نیز اصلاحات دامنهدار سیاسی اعلام کرد که این امر فضای تنشزای داخل کشور سوریه را برای ایجاد آرامش مهیا ساخته است و به موازات آن بر نا کامیعربستان و قطر برای آتشافروزی بیشتر صحه گذشته است. طبیعی است که حامیان بشار اسد نیز ضمن حمایت از اصلاحات داخلی بر قطع دخالت خارجی و حلو فصل مسائل از طریق گفتوگو در قالب طرح کوفی عنان تاکید دارند. این رویکرد (یعنی حمایت از اصلاحات و قطع دخالت خارجی) مورد توافق چین، روسیه و ایران و برخی کشورهای منطقه مانند لبنان، عراق بوده و کفه ترازو را به نفع بشار اسد تغییر داده است. در صورتی که در اردوگاه رقیب بهرغم تلاشها برای ایجاد وحدت رویه و برخورد با نظام سیاسی سوریه، شاهد تشتت آرا و اختلاف دیدگاه های جدی هستیم به طوری که عربستان و قطر به شکل علنی از ارسال اسلحه به مخالفین سوریه حمایت میکنند ولی آمریکا نسبت به بروز جنگ داخلی و گسترش دامنه ناامنی در منطقه نگران است و در وضعیت موجود تمرکز خویش را بر اجرای طرح کوفی عنان معطوف داشته است. باید گفت روند تحولات اخیر بیانگر این نکته مهم است که دعوت دولتهای عربستان و قطر برای مشارکت نیروهای خارجی برای پایان بحران جاری در سوریه مورد توافق اکثریت کشورهای عربی هم نیست و این دو کشور نیز توانمندی لازم برای برخورد مستقل با این موضوع را ندارند. لذا در شرایط موجود این دو کشور با ابزارهای رسانهای به تلاشهای خود برای اثرگذاری تحولات داخلی سوریه ادامه میدهند. این در شرایطی است که دولت سوریه و مخالفین به یک توازن نسبی رسیدهاند بهگونهای که نه اپوزیسیون توانایی لازم برای تغییر ساختار قدرت در سوریه را دارد و نه دولت سوریه میتواند اپوزیسیون را حذف کند لذا این شرایط را باید «تنگنای استراتژیک» نامید که هر نوع اقدام رادیکال از سوی کشورهای مخالف سوریه خارج از قوانین سازمان ملل متحد میتواند پیامدهای ناگواری را برای سوریه و کشورهای منطقه در پی داشته باشد. چراکه حتی دو کشور عربستان و قطر نیز در معرض تندبادهای تحولات عظیم قرار دارند. در شرایط کنونی دولت بشار اسد میتواند با بهره گیری از متغیرهای اثرگذار در تحولات داخلی، ضمن عمل به طرح کوفی عنان، فضا برای آشتی ملی و خروج از بحران در سوریه را مهیا سازد.
نظر شما