به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، «خطبه غدیر» سخنرانی پیامبر اکرم (ص) است که در بازگشت از حجة الوداع (آخرین حج پیامبر(ص) در سال ۱۰ قمری) در منطقه غدیر خم آن را ایراد نمودند.
بنا بر روایت شبستان، در این خطبه پیامبر(ص) بنا به ماموریتی که به موجب آیه ۶۷ سوره مائده معروف به آیه تبلیغ یافته بودند، حضرت علی (ع) را به صراحت به عنوان جانشین خود به مردم معرفی کردند و از آنها بر این امر بیعت گرفتند. «حدیث غدیر» بخشی از این خطبه است که پیامبر(ص) فرمودند: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» و این حدیث در بین شیعه و سنی، متواتر است.
آغاز با حمد الهی
این خطبه عظیم الشان معارف بی‌نظیری را در خود جای داده و در فرازهای مختلف تلاش دارد مخاطب را با حقایق مواجه کند. ابتدا با حمد و ثنای الهی آغاز می شود: «اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی عَلا فی تَوَحُّدِهِ وَ دَنا فی تَفَرُّدِهِ وَجَلَّ فی سُلْطانِهِ ... ستایش خدای را سزاست که در یگانگی‌اش بلند مرتبه و در تنهایی اش به آفریدگان نزدیک است ...» در ادامه خطبه به فرمان الهی برای عیان و آشکار شدن مطلبی مهم می پردازد: «... لاَِنَّهُ قَدْ أَعْلَمَنی أَنِّی إِنْ لَمْ أُبَلِّغْ ما أَنْزَلَ إِلَیّ (فی حَقِّ عَلِی) فَما بَلَّغْتُ رِسالَتَهُ ... چرا که اعلام فرموده که اگر آن چه (درباره علی) نازل کرده به مردم نرسانم، وظیفه رسالتش را انجام نداده ام ...».
خدا در «یس» از علی(ع) یاد کرده است
در ادامه خطبه غدیر پرده از فضایل امیرالمومنین(ع) برمی دارد و به خصایصی از مولای متقیان(ع) اشاره می کند که بهترین پاسخ به چرایی وصایت و خلافت آن حضرت(ع) بعد از نبی خاتم(ص) است: «وَ هُوَ الْإِمامُ الْمُبینُ الَّذی ذَکرَهُ الله فی سُورَةِ یس وَ کلَّ شَیءٍ أَحْصَیناهُ فی إِمامٍ مُبینٍ ... او (علی) پیشوای روشنگر است که خداوند او را در سوره یاسین یاد کرده که: «و دانش هر چیز را در امام روشنگر برشمرده ایم ...».
هر که من مولای اویم، علی(ع) مولای اوست
در ادامه حضرت ختمی مرتبت(ص) به مسأله تعیین وصی و خلیفه بعد از خود تصریح می‌کنند: «اَلا من کنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلی مَوْلاهُ، اللهمَّ والِ مَنْ والاهُ و عادِ مَنْ عاداهُ وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ واخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ؛ آن که من سرپرست اویم، پس این علی سرپرست اوست! خداوندا دوست بدار آن را که سرپرستی او را بپذیرد و دشمن بدار هر آن که او را دشمن دارد و یاری کن یار او را؛ و تنها گذار آن را که او را تنها بگذارد».
اوصیای نبی(ص) از نسل علی(ع)
حضرت رسول(ص) در ادامه امت را به توجه به مسأله امامت دعوت می کند و می‌فرماید: «نَبِیکمْ خَیرُ نَبی وَ وَصِیکمْ خَیرُ وَصِی (وَ بَنُوهُ خَیرُالْأَوْصِیاءِ). مَعاشِرَالنّاسِ، ذُرِّیةُ کلِّ نَبِی مِنْ صُلْبِهِ، وَ ذُرِّیتی مِنْ صُلْبِ (أَمیرِالْمُؤْمِنینَ) عَلِی، پیامبرتان برترین پیامبر، وصی او برترین وصی و فرزندان او برترین اوصیایند . هان مردمان! فرزندان هر پیامبر از نسل اویند و فرزندان من از صلب و نسل امیرالمؤمنین علی است».
کارشکنی های منافقین، پیروان اهل بیت(ع) و دشمنان آنها از مباحثی است که حضرت محمد(ص) در ادامه خطبه به آنها پرداخته و نسبت به آن روشنگری و تبیین کرده اند.
بشارت به وجود مهدی(عج)
از مهمترین فرازهای این خطبه اشاره به وجود مقدس حضرت مهدی(عج) است، «أَلا إِنَّ خاتَمَ الْأَئِمَةِ مِنَّا الْقائِمَ الْمَهْدِی. أَلا إِنَّهُ الظّاهِرُ عَلَی الدِّینِ. أَلا إِنَّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظّالِمینَ؛ آگاه باشید! همانا آخرین امام، قائم مهدی از ماست. هان! او بر تمامی ادیان چیره خواهد بود . هشدار! که اوست انتقام گیرنده از ستمکاران» و اینچنین درباره آینده تاریخ و بشریت و آرمانشهری که به دست آخرین فرزند رسول خدا(ص) رقم می خورد، نوید می دهند.
بیعت با علی(ع) خواست خداست
بیعت کردن با مولای متقیان(ع) فراز دیگری از این خطبه گرانسنگ است: «أَلا وَإِنِّی عِنْدَ انْقِضاءِ خُطْبَتی أَدْعُوکمْ إِلی مُصافَقَتی عَلی بَیعَتِهِ وَ الإِقْرارِ بِهِ، ثُمَّ مُصافَقَتِهِ بَعْدی، اینک شما را می خوانم که پس از پایان خطبه با من و سپس با علی دست دهید تا با او بیعت کرده به امامت او اقرار نمایید»؛ «أَلا وَإِنَّی قَدْ بایعْتُ الله وَ عَلِیّ قَدْ بایعَنی. وَأَنَا آخِذُکمْ بِالْبَیعَةِ لَهُ عَنِ الله عَزَّوَجَلَّ، آگاه باشید من با خداوند و علی(ع) با من پیمان بسته و من اکنون از سوی خدی عزّوجل بری امامت او پیمان می گیرم».
بیعت کنندگان با علی(ع) رستگارند
در ادامه خطبه صحبت از حلال و حرام، واجبات و محرمات می شود و بعد به بیعت گرفتنِ رسمی برای امیرالمومنین(ع) می رسد و پیامبر(ص) در این باره می‌فرمایند: «مَعاشِرَالنَّاسِ، السّابِقُونَ إِلی مُبایعَتِهِ وَ مُوالاتِهِ وَ التَّسْلیمِ عَلَیهِ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنینَ أُولئک هُمُ الْفائزُونَ فی جَنّاتِ النَّعیمِ؛ هان مردمان! سبقت جویان به بیعت و پیمان و سرپرستی او و سلام بر او با لقب امیرالمؤمنین، رستگارانند و در بهشت های پربهره خواهند بود».
بنابر آنچه مرور شد خطبه غدیر به گونه‌ای مهندسی شده که مهمترین اعتقادات و باورها و نیازها و آرمان های نه فقط شیعیان و مسلمانان بلکه بشریت را مطرح می کند و طرف درست تاریخ را نشان می دهد تا نه آنها سال ۱۱ هجری و محضر پیامبر(ص) را درک کردند بلکه همه تا قیام قیامت صراط مستقیم را بشناسند و به قدر باور و تلاش‌شان از این صراط منحرف نشوند.
نظر شما