خبرآنلاین - جواد مرشدی: امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه پنجشنبه شب گفت که پاریس کشور فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت و این تصمیم را در مجمع عمومی سازمان ملل در ماه سپتامبر رسما اعلام خواهد کرد.
مکرون در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که «صلح امکان‌پذیر است» و پاریس این تصمیم را «به دلیل تعهد تاریخی خود به صلحی پایدار و عادلانه در خاورمیانه» اتخاذ کرده است.
از آن سو دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا این اظهارات امانوئل مکرون را فاقد ارزش و اهمیت دانست و تمی بروس سخنگوی وزارت خارجه دولت ترامپ نیز ، طرح پاریس را مضحک و توهین آمیز خواند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پیشنهاد مکرون در خصوص خلع سلاح حماس را به سُخره گرفت و ادعا کرد که این طرح «دستیابی به آتش‌بس» در غزه را «دشوارتر» می‌کند.
این در حالی است که وزارت امور خارجه عربستان از تصمیم امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه برای به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطینی استقبال کرد و آن را «تصمیم تاریخی» دانست.
دولت سعودی همچنین از دیگر کشورها نیز خواست تا اقدامی مشابه دولت مکرون را به عنوان حل و فصل بحران فلسطین اتخاذ کنند. اندونزی نیز روز شنبه ضمن استقبال از تصمیم مکرون ، از کشورهای دیگر خواستار اتخاذ این تصمیم شد.
در تازه ترین واکنش ها نسبت به این موضوع از انگلستان خبر می رسد که که بیش از ۲۰۰ نماینده از احزاب مختلف مجلس انگلیس از دولت خواسته‌اند تا کشور فلسطین را به رسمیت بشناسد.
خبرگزاری «خبرآنلاین» در گفتگو با سید وحید کریمی، دیپلمات پیشین ایران، به ریشه های این تصمیم رئیس جمهور فرانسه پرداخته است.
*** سخنان اخیر امانوئل مکرون درباره به رسمیت شناختن فلسطین از سوی فرانسه، بر چه پایه‌هایی استوار است؟
این موضع‌گیری ریشه در چند عامل دارد: نخستین دلیل، توجه به افکار عمومی است. حجم بالای حمایت‌ها و تبلیغات مردمی در اروپا و آمریکا در دفاع از مردم فلسطین، کشورهای دموکراتیکی مانند فرانسه را وادار به پاسخ‌گویی کرده است. در نظام‌های دموکراتیک، خواست مردم نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های کلان دارد.
دلیل دوم تحولات انسانی و اخلاقی است،بدین معنی که اروپا به این نتیجه رسیده که سیاست‌های خشونت‌آمیز مانند بمباران یا محاصره غذایی، راه‌حل مسئله فلسطین نیست. مردم فلسطین، ملتی هستند با حقوق انسانی، و باید به آن‌ها توجه شود. این نگاه انسانی در غرب رو به تقویت است.
دلیل سوم رهبری در سیاست بین‌الملل است. برخلاف تصور عمومی که آمریکا را ابرقدرت و تعیین‌کننده سیاست‌های جهانی می‌دانند، اروپا نشان داده که می‌تواند در مدیریت تحولات بین‌المللی نقش ایفا کند. این امر برای اروپا از اهمیت بالایی برخوردار است.
و چهارمین دلیل نیز پیشینه تاریخی است. در دوره‌ای که بنده در اندن دیپلمات بودم، ایده به رسمیت شناختن فلسطین در محافل سیاسی انگلیس وجود داشت. حالا، پس از گذشت بیش از ۲۵ سال، این طرح در حال عملیاتی شدن است و فرانسه و انگلیس پیشگام این حرکت شده‌اند.
*** الان زمزمه هایی شنیده می شود که انگلستان نیز تمایل در به رسمت شناختن فلسطین دارد،با توچه به آن پیشینه تاریخی که گفتید بنظر شما آیا انگلستان این ایده را عملیاتی خواهد کرد؟
بله، در حال حاضر بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله تروئیکای اروپا (فرانسه، انگلیس و آلمان) در حال بررسی این موضوع هستند. گرچه آلمان هنوز موضع رسمی اتخاذ نکرده، اما انگلیس و فرانسه به‌صورت مشترک در این مسیر گام برداشته‌اند.
*** آیا سیاست فرانسه در به رسمیت شناختن فلسطین، میان سایر کشورهای اروپایی نیز تسری خواهد یافت؟
بله، کشورهای مانند ایرلند، اسپانیا و نروژ از ابتدا مواضع مشابهی داشتند. اکنون، با همراهی فرانسه و احتمال پیوستن انگلیس، این حرکت می‌تواند گسترش یابد. فرانسه، آلمان و انگلیس به‌عنوان سه کشور کلیدی در اتحادیه اروپا، می‌توانند دیگر کشورها را نیز ترغیب کنند.
*** یکی از شروط که آقای مکرون مطرح کردند خلع سلاح حماس است.بنظر شما ایا حماس با این موضوع موافقت خواهد کرد؟
در واقع، بحث صرفاً بر سر پذیرش یا عدم پذیرش از سوی حماس نیست. در نظام بین‌الملل، قواعدی وجود دارد که باید رعایت شود. حتی اگر غربی‌ها خود از این قواعد تخطی می‌کنند، ما برای اثرگذاری باید در چهارچوب نظم موجود جهانی بازی کنیم. فلسطینی‌ها روزگاری با پرتاب سنگ از خود دفاع می‌کردند، سپس به موشک رسیدند، و حالا با قابلمه‌های خالی گرسنگی می‌کشند. این نشانه‌ای است که باید تجدید نظری اساسی در راهبردها داشته باشیم.
در جنگ اخیر و تحولات منطقه، تجربه نشان داد که تنها اتکا به میدان و تجهیز گروه‌های مقاومت کافی نیست. ساختار دولت‌محور باید تقویت شود. مثلاً در عراق، با وجود تشکیل نیروهایی مانند حشد شعبی، فشار زیادی از سوی غرب برای حذف این گروه وارد می‌شود و دولت عراق علیرغم میل باطنی بواسطه همسایگی با ایران در حذف این گروه ملاحظه و مماشات می کند. اگر سیاست خارجی ما بخواهد در مسیر پایداری حرکت کند، باید ابزار دیپلماسی را هم‌زمان با قدرت میدانی تقویت کنیم. این دو، بال‌های یک پرنده‌اند و نمی‌توان یکی را قربانی دیگری کرد.
*** نقش ایران و حمایت جمهوری اسلامی از گروه های مقاومت ازجمله حماس را دراین تغییر رویکرد چگونه ارزیابی می کنید؟
این اتفاق، فرصتی برای جمهوری اسلامی ایران فراهم می‌کند تا نشان دهد در کنار موضوعات هسته‌ای و امنیتی، سیاست خارجی معقول و متعادلی نیز در پیش گرفته است.
اگر فلسطین به‌عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته شود، ایران می‌تواند با این کشور روابط رسمی برقرار کرده و آن را در عرصه بین‌المللی تقویت کند. حتی اگر در آینده درگیری‌هایی پیش بیاید، برخورد با یک کشور مستقل شکل متفاوتی خواهد داشت تا گروه‌های غیردولتی.
این، فرصتی مهم برای جمهوری اسلامی ایران است که بتواند با ابتکار عمل، از این روند حمایت کند. مثلاً در سخنرانی رئیس‌جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل، می‌توان پیام روشنی از حمایت ایران از به رسمیت شناختن فلسطین صادر کرد و تأثیرگذاری مثبتی در جامعه جهانی داشت.
در مجموع، این روند به نفع مردم فلسطین و ثبات منطقه است و ایران نیز می‌تواند نقش سازنده‌ای در آن ایفا کند.
۲۱۲/۴۲
نظر شما