الهه جعفرزاده: در سال‌های اخیر، پدیده‌ای غیرمنتظره در میان بزرگسالان در کشورهای مختلف، به‌ویژه چین، کره جنوبی و ایالات متحده، رواج یافته است: استفاده از پستانک‌هایی که به‌طور خاص برای بزرگسالان طراحی شده‌اند. این ابزار که در ابتدا تنها مختص نوزادان بود، اکنون به‌عنوان وسیله‌ای برای کاهش اضطراب، کمک به خواب، ترک سیگار و حتی مقابله با استرس‌های روزمره معرفی می‌شود. اما آیا این روند نوظهور پشتوانه علمی دارد؟ و آیا استفاده از آن بی‌خطر است؟
دلایل روان‌شناختی استفاده از پستانک بزرگسالان
روان‌شناسان این رفتار را در چارچوب «پدیده بازگشت روانی» (Regression Phenomenon) تحلیل می‌کنند. در این حالت، فرد در مواجهه با فشارهای روانی شدید، به رفتارهایی بازمی‌گردد که در دوران کودکی برایش آرامش‌بخش بوده‌اند. مکیدن پستانک، به‌عنوان نمادی از امنیت و آسایش دوران نوزادی، می‌تواند به‌طور ناخودآگاه حس آرامش را در فرد ایجاد کند.
برخی متخصصان نیز این رفتار را نوعی پاسخ به نیازهای حل‌نشده دوران رشد می‌دانند. بر اساس نظریه روان‌تحلیلی فروید، اگر نیازهای دهانی در دوران نوزادی به‌درستی ارضا نشوند، ممکن است فرد در بزرگسالی دچار «تثبیت دهانی» شود و به رفتارهایی مانند مکیدن، جویدن ناخن یا استفاده از پستانک روی آورد.
کاربردهای ادعاشده توسط کاربران
بر اساس گزارش‌های منتشرشده، کاربران بزرگسال پستانک‌ها را برای اهداف مختلفی استفاده می‌کنند:
- کاهش اضطراب و استرس در محیط کار یا زندگی روزمره
- کمک به خواب راحت‌تر
- جایگزینی برای سیگار یا میان‌وعده‌های ناسالم
- ایجاد حس امنیت و آرامش روانی در شرایط بحرانی
در پلتفرم‌هایی مانند TikTok، کاربران تجربیات خود را از استفاده موفق پستانک در مدیریت اضطراب، ADHD و ترک سیگار به اشتراک گذاشته‌اند.
هشدارهای پزشکی و دندان‌پزشکی
با وجود استقبال گسترده، متخصصان پزشکی هشدارهای جدی درباره استفاده طولانی‌مدت از پستانک بزرگسالان مطرح کرده‌اند:
- تغییر در موقعیت دندان‌ها و بروز ناهنجاری‌هایی مانند «اورجت» (پیش‌آمدگی دندان‌های بالا) که در بزرگسالان قابل برگشت نیست
- درد در مفصل فک و کاهش تحرک آن
- تغییر شکل سقف دهان و زاویه فک
- افزایش خطر عفونت‌های دهانی به‌دلیل تحریک مداوم مخاط
- خطر خفگی هنگام خواب، در صورت جدا شدن قطعات پستانک
دندان‌پزشکان در این زمینه بر این باورند که استفاده از پستانک بیش از سه ساعت در روز می‌تواند باعث تغییرات ساختاری در دهان شود که در بزرگسالان به‌راحتی قابل اصلاح نیست.
دیدگاه‌های انتقادی روان‌شناسان
برخی روان‌شناسان معتقدند که استفاده از پستانک بزرگسالان ممکن است به‌جای حل مشکلات روانی، به‌عنوان مکانیزم اجتناب از مواجهه با آن‌ها عمل کند. به گفته روان‌شناسان، «راه‌حل واقعی در بازگشت به رفتارهای کودکانه نیست، بلکه در مواجهه مستقیم با چالش‌ها و حل آن‌هاست».
پدیده پستانک بزرگسالان، اگرچه در ظاهر ابزاری ساده برای آرامش روانی است، اما در واقع بازتابی از نیازهای عمیق‌تر روانی و اجتماعی انسان مدرن است. در جهانی پرتنش، افراد به دنبال راه‌هایی برای بازگشت به حس امنیت دوران کودکی هستند. با این حال، استفاده طولانی‌مدت و بی‌رویه از این ابزار می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت جسمی و روانی داشته باشد.
برای مدیریت اضطراب و استرس، روش‌هایی مانند مدیتیشن، ورزش، درمان شناختی-رفتاری و مشاوره روان‌شناسی، راه‌حل‌های پایدارتر و ایمن‌تری هستند. استفاده از پستانک بزرگسالان شاید در کوتاه‌مدت آرامش‌بخش باشد، اما در بلندمدت ممکن است مانعی برای رشد روانی و سلامت دهان و دندان باشد.
منابع:
۴۷۲۳۲
نظر شما