به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، عصر چهارشنبه ۲۶ شهریور ۱۳۲۰، محمدرضا پهلوی بیستودوساله که تازه بر تخت پدر تکیه زده، در صحن مجلس شورای اسلامی به کلامالله مجید سوگند میخورد که «نگهبان قانون اساسی مشروطه» و پاسدار حقوق ملت باشد؛ روزی پر از امید و وعده، که با کفزدن ممتد نمایندگان و ابراز احساسات مردم به پایان میرسد.
تنها دوازده سال بعد، اما همو که روزی برای پاسداری از «قانون اساسی مشروطه» سوگند خورده، با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ سلطنت را به مسیر مطلقه میکشاند؛ مسیری که بیوقفه تا زمستان بیبازگشت ۱۳۵۷ ادامه مییابد، و درست در نقطه مقابل آن روز که با مارش سلام به بهارستان آمده، اینبار زیر فشار اعتراضات میلیونی و اعتصابات فلجکننده، در میان مشتهای گرهکرده مردمانی که درب خروج را نشانش میدهند، مجبور به ترک همیشگی مملکت میشود.
در ادامه گزارش روزنامه اطلاعات به تاریخ ۲۶ شهریور ۱۳۲۰ را از ورود کاروان شاه جدید به مجلس، تا ادای سوگند و نطق نخستین سلطنتش میخوانیم:
طبق دعوتی که از طرف ریاست مجلس شورای ملی به عمل آمده بود از ساعت چهار بعدازظهر هیات وزیران، امرای لشکر، معاونین و مدیران کل وزارتخانهها و رئیسان ادارههای دولتی همه با لباسهای رسمی متدرجا در عمارت پارلمان و باغ بهارستان حضور یافتند. آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی نیز با لباس رسمی در مجلس حضور داشتند.
در ساعت چهار و نیم بعدازظهر موکب اعلیحضرت محمدرضاشاه پهلوی برای اجرای مراسم سوگند در بین ابراز احساسات و هورای مردم به مجلس شورای ملی تشریففرما گردید.
گارد احترام، مراسم احترامات نظامی را به عمل آورد و مارش سلام نواخته شد. اعلیحضرت همایونی در مدخل عمارت مجلس شورای ملی از اتومبیل پیاده شدند. در این موقع مطابق برنامه هیات وزیران و امرای لشکر در سرسرای عمارت مجلس به ترتیب ایستاده بودند.
بلافاصله پس از تشریففرمایی به عمارت مجلس درفش شاهنشاهی بر فراز عمارت افراشته گردید.
اعلیحضرت همایونی پس از ابراز محبت به هیات دولت به تالار آئینه تشریففرما و پس از کمی استراحت به تالار جلسه تشریف بردند.
رئیس تشریفات سلطنتی ورود اعلیحضرت را به تالار جلسه اعلام و عموم حضار قیام نمودند.
اعلیحضرت همایونی نخست در برابر کلامالله مجید سوگندنامه زیر را قرائت و زیر سوگندنامه را امضا فرمودند:
«من خداوند قادر متعال را گواهی گرفته به کلامالله مجید و بر آنچه نزد خدام محترم است قسم یاد میکنم که تمام هم خود را مصروف حفظ استقلال ایران نموده حدود مملکت و حقوق ملت را محفوظ و محروس بدارم. قانون اساسی مشروطیت ایران را نگهبان و بر طبق آن و قوانین مقرره سلطنت نمایم و در ترویج مذهب جعفری اثنیعشری سعی و کوشش نمایم و در تمام اعمال و افعال خداوند عز شأنه را حاضر و ناظر دانسته منظوری جز سعادت و عظمت دولت و ملت ایران نداشته باشم و از خداوند متعال در خدمت به ترقی ایران توفیق میطلبم و از ارواح طیبه اولیای اسلام استمداد میکنم.»
آنگاه خطابه زیر را اعلیحضرت همایونی خطاب به مجلس و ملت ایران ایراد فرمودند:
متن بیانات اعلیحضرت
اکنون که مقتضیات داخلی کشور ایجاب نموده است که من وظایف خطیر سلطنت را عهدهدار شوم و در چنین موقع سنگینی مهام امور کشور را مطابق قانون اساسی تحمل نمایم، لازم میدانم با توجه وافی به اصول مشروطیت و تفکیک قوا لزوم همکاری دائم و کامل را بین دولت و مجلس شورای ملی خاطرنشان نموده برای تامین مصالح عالی کشور متذکر شوم که هم من و دولت و هم مجلس شورای ملی و عموم افراد ملت هریک باید مراقبت تام نسبت به انجام وظایف خود داشته باشیم و هیچگاه به هیچ وجه از رعایت کامل قوانین فروگزار نکنیم.
در این زمینه مخصوصا برای رفاه اهالی کشور فرمان موکد داده شده که به عموم مامورین و مستخدمین کشوری و لشکری ابلاغ گردد که هرکس از حدود قوانین و مقررات وابسته تجاوز نماید و یا به حقوق افراد تعدی کند موافق قانون به کیفر مقرر خواهد رسید.
دولت ماموریت دارد گذشته از اهتمام جدی در اجرای دقیق قوانین برای حصول تامین قضایی برنامه جامعی حاکی از رئوس اصلاحات مربوط به امور اجتماعی و اقتصادی و مالی و تغییر مقرراتی که با احتیاجات و مقتضیات امروز وفق نمیدهد هرچه زودتر با موافقت و تصویب مجلس تهیه نموده به موقع اجرا بگذارند که موجبات آسایش عموم طبقات اهالی کشور و همچنین بهبود اوضاع زندگی خدمتگزاران لشکری و کشوری از هر جهت آماده و وسایل ترقیات آینده کشور فراهم گردد.
این نکته را مخصوصا یادآور میشوم که من جد وافی خواهم داشت پیوسته وظایف خود را موافق قانون و وجدان انجام دهم و انتظار دارم نمایندگان ملت و عموم کارکنان ادارات دولت و طبقه روشنفکر هم همین معنی را نصبالعین خود نموده برای سعادت و بهروزی میهن که مقصود مشترک همه ماها میباشد از این روش منحرف نگردد. ضمنا دولت من اهتمام کامل به عمل خواهد آورد که با همکاری نزدیک با دولتهایی که منافع ما یا منافع آنها ارتباط مخصوص دارد به طوری که مصالح مملکتی کاملا رعایت شود مشکلاتی که فعلا برای ما پیش آمده حل شده و جریان امور بر وفق دلخواه گردد. در این صورت امیدوارم به فضل خداوند با منتهای کوششی که همه با تمام قوا به عمل خواهیم آورد، کشتی سلامت کشور را به ساحل برسانم.
خطابه در میان کف زدن ممتد حضار به پایان رسید و اعلیحضرت همایونی در بین ابراز احساسات عمومی به تالار آئینه بازگشت و پس از قدری توقف به همان طریقی که تشریففرما شده بودند مراجعت نمودند.
تمام جریان مجلس و اجرای آئین سوگند به وسیله رادیو تهران پخش میشد و نطق اعلیحضرت همایونی را تمام اهالی کشور میشنیدند.
هنگام تشریففرمایی موکب همایونی و همچنین در بازگشت ازدحام و احساسات مردم خیلی زیاد بود و به طوری مردم اطراف اتومبیل شاهانه را احاطه و ابراز احساسات مینمودند که موکب همایونی ناچار بود با کمال آهستگی حرکت نماید.
ساعت پنج و ربع بعدازظهر موکب اعلیحضرت همایونی به کاخ پهلوی مراجعت فرمودند.
پ ن: عکسها از روزنامه اطلاعات، ۲۷ شهریور ۱۳۲۰
۲۵۹
نظر شما