به‌گزارش خبرآنلاین، کتاب «نصّ و تفسیر: مکتب فقهی امام صادق علیه‌السلام» جدیدترین اثر دکتر حسین مدرّسی طباطبایی، با ترجمۀ مرتضی کریمی‌نیا و سیدمحمدکاظم مددی الموسوی، توسط نشر کرگدن منتشر شد. این کتاب، که نسخۀ اصلی آن را انتشارات هاروارد به چاپ رسانده بود، با زاویۀ دیدی متفاوت به فقه شیعه می‌پردازد و تلاش می‌کند کلیت ساختار فقهی را نه بر اساس روایت‌های سنتی، بلکه همچون یک نظام حقوقی به‌هم‌پیوسته بازخوانی کند. همین رویکرد است که به گفتۀ ناشر، اثری تازه و قابل توجه در میان آثار متداول مطالعات اسلامی معاصر پدید آورده است.
مدرسی طباطبایی در این کتاب کوشیده است تا فراتر از یک بررسی تاریخی یا فقهی، پیشنهادی نو برای نگریستن به فقه در بافتار علم حقوق ارائه کند و از این رهگذر، وارد چالشی جذاب با جریان‌های آلترناتیو شیعه‌شناسی در غرب شده است که با محوریت افرادی چون دکتر محمدعلی امیرمعزی، بر قرائت باطنی از ائمه ی شیعه تمرکز دارند. به این ترتیب، دکتر مدرسی در این کتاب با ارائه خوانشی حقوقی و تاریخ‌محور، چالشی بنیادین در برابر تاریخیت و تمامیت قرائت‌های باطنی‌گرایان از تاریخ شیعه ایجاد می‌کند.
برای نیل به این مقصود، مؤلف برای تبیین فقه شیعه به مثابه یک «دستگاه منسجم و نظام‌مند حقوقی»، به جای ورود به جزئیات عبادی صرف، به تحلیل «پیش‌فرض‌های حقوقی» در مکتب امام صادق (ع) می‌پردازد. مباحثی همچون «پیش‌فرض مشروعیت»، «پیش‌فرض طهارت»، «پیش‌فرض پرهیز از ضرر» و «قاعده نفع و مسئولیت» با ادبیاتی که با ذهنیت حقوقی مدرن گفت‌وگو می‌کند، تشریح شده‌اند. این رویکرد تحلیلی در فصل سوم نیز ادامه می‌یابد، جایی که نویسنده به واکاوی موضوعات چالش‌برانگیزی چون مبانی «تقیه» در نزد شیعه، سیر تاریخی «ازدواج متعه» در صدر اسلام، و مسائل فقهی-تاریخی مورد اختلاف شیعه و سنی می‌پردازد. نویسنده می‌کوشد نشان دهد چگونه امام صادق (ع) با تکیه بر «قرآن در مقام نص و معیار» و سنت پیامبر، ساختاری عقلانی برای استنتاج احکام بنا نهاد. انتشار این اثر توسط نشر کرگدن، فرصتی برای فضای فکری ایران است تا تحلیلی تازه از امری فراهم آورد که با زیست روزمره و ساخت ذهنیت جامعه در هم تنیده است.
حسین مدرّسی طباطبایی، استاد تمام دانشگاه پرینستون و فارغ‌التحصیل دانشگاه آکسفورد، از چهره‌های تأثیرگذار در مطالعات اسلامی و تاریخ فقه در غرب است و آثار او همواره با نقد و توجه محافل دانشگاهی روبه‌رو بوده است.
چاپ نخست این کتاب در 400 صفحه توسط انتشارات کرگدن در پائیز ۱۴۰۴ منتشر شده است و اکنون در کتابفروشیهای سراسر کشور قابل تهیه است.
/6262
نظر شما