به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ به مناسبت سالگرد صدور فرمان هشتمادهای امام (۲۴ آذر ۱۳۶۱) منصوره محمدی در «شرق» گفتوگویی را با کامبیز نوروزی حقوقدان انجام داده است. بخشهایی از اشارههای تاریخی نوروزی را در این گفتوگو میخوانید:
فرمان ۸ مادهای امام در شرایطی صادر شد که رفتارهای غیرقانونی و حمله به حقوق مردم، اعم از حقوق مادی و معنوی مردم اوج گرفته بود و به بهانههای مختلف و با سوءاستفاده از مفهوم انقلاب، افراد سودجو، فرصتطلب و ناآگاه نظم جامعه را به هم میریختند. برای مثال هرطور که میخواستند وارد خانه مردم میشدند و هرچه مدنظرشان بود را به عنوان مدرک جرم میگرفتند و هرکسی را میخواستند به اسم ضدانقلاب معرفی میکردند و به بهانههای مختلف جامعه را دستخوش خطاهای خود کرده بودند اما بعدها از یک مدت کوتاهی به بعد آرامآرام این فرمان ۸ مادهای نیز فراموش شد و مجددا برخی دستگاهها، همان رفتارهای غیرقانونی را در پیش گرفتند.
اگر فرمان ۸ مادهای را به عنوان حکم ولیفقیه بپذیریم، از همه جهت لازمالاتباع است و شورای نگهبان که معمولا در نگاه به حقوق اساسی ملت مسامحه میکند و حقوق اساسی مردم را ناچیز میشمارد، باید این فرمان ۸ مادهای را عینا رعایت کند. اما اگر نگوییم حکم ولیفقیه است، بلکه یک دیدگاه ارشادی است، یکی فقیه درجه اول که رهبر انقلاب نیز بوده است، در زمینه بسیار مهم حقوق اساسی ملت، نکاتی را مطرح کرده است. اگر آن را ارشادی هم در نظر بگیریم، انواع و اقسام دستگاههای کشور در شورای نگهبان و سازمانهای خاص باید به آن توجه کنند و آن را رعایت کنند.
اما نهتنها در قانون مبارزه با جاسوسی که در خیلی از قوانین به این مسئله توجه نمیشود و زمانی که برخی اشخاص ازجمله فعالان سیاسی و مدنی، روزنامهنگاران تحت تعقیب قرار میگیرند، توجهی به این فرمان نمیشود. البته که این فرمان شرح و بیان بسیار صریحی از مفاد قانون اساسی نیز هست، اما با توجه به اینکه سالهاست بخشهای مهم مربوط به حقوق ملت در دستگاههای مختلف نظام سیاسی نقض میشود و به آن عمل نمیشود، آن فرمان نیز به فراموشی سپرده میشود.
[...] محور اساسی و اصلی فرمان ۸ مادهای امام احترام به حقوق اساسی ملت و محدود ساختن قدرت در برابر حقوق اساسی ملت است. درواقع فلسفه بنیادی قانون اساسی نیز همین است. اما همانطور که قانون اساسی در کشور بهراحتی نقض میشود، فرمان ۸ مادهای نیز رعایت نمیشود.
در هفتههای اخیر شاهد بودیم که بعد از اینکه یکی از فضلای حوزه دیدگاهی را درباره بخشی از تاریخ اسلام و شیعه مطرح کرد، چقدر به او فحاشی شد و هیچکس چیزی نگفت. فشارهای وارده به مطبوعات و مسئله فیلترینگ را شاهد هستیم و در پروندههای سیاسی و مدنی اساسا به اشخاص حق دفاع داده نمیشود؛ دادگاههایی تشکیل و بعد میگویند ده سال زندان. درواقع اساسا حقوق افراد ناچیز شمرده شده است.
در ایران قانون عمیقا قربانی قدرت است و همین مسئله باعث شده است که نظم حقوقی کشور بهشدت دچار اختلال شود؛ به گونهای که الان میتوان گفت کشور براساس اصول حقوقی اداره نمیشود بلکه اداره کشور مبتنی بر قاعده زور و نه اصول حقوقی است.
۲۵۹
نظر شما