هادی معیری نژاد-بعد از انقلاب مشروطیت، در سال 1295 شمسی در کابینه اول وثوق الدوله ادار ه ای به نام ثبت احوال تاسیس شد و 2 سال بعد در کابینه دوم وثو ق الدوله،اداره مذکور رسما تحت نظر وزارت داخله (وزارت کشور فعلی ) تشکیل شد. در همان سال رئیس الوزرا
و اعضای دولت جزو اولین افرادی بودند که به این اداره رفته و احوالات شخصی خود را ثبت و علاوه برنام کوچک، تقاضای نا م خانوادگی برای خود کردند.بعد از آنها بتدریج مردم تهران داوطلبانه به اداره ثبت مراجعه و برای خود نام فامیلی انتخاب کردند.
اصطلاحات و لغات معمول آن دوره مانند سجل که از اصطلاحات ترکیه « ورقه هویت » اقتباس شده بود، تدریجا به فارسی تبدیل شد ویادداشت وقایع چهارگانه ولادت، فوت، ازدواج و طلاق در آنها ثبت میشد. اداره ثبت احوال از اولین ارکان نظام آماری کشور به سبک جدید به شمار میرود.
سال 1303 شمسی در دوره ریاست الوزرایی رضاخان، تصویب نامه ای در دولت صادر شد و از تصویب مجلس گذشت تا سرشماری به عنوان یک تکلیف قانونی به شمار بیاید.
بعد از تصویب قانون نظام وظیفه عمومی درسال 1304 ، ثبت احوال و صدور شناسنامه که تا آن زمان اختیاری بود، اجباری شد و برای ورودجوانان به خدمت نظام وظیفه و ورود کودکان به دبستان و برای انجام معاملات تجاری و اقتصادی ارائه شناسنامه الزامی شد. از بدو تشکیل سلسله پهلوی بیشتر شهروندان ایران صاحب شناسنامه شدند. در 29 آبان 1306 وزیر داخله (ادیب السلطنه )
طی صدور نامه ای به رئیس الوزرا طرح تشکیل اداره جدید احصائیه (سجل احوال ) را خواستار شد.
یک سرشماری در زمان ریاست تیمسار فر ج الله آق اولی به اداره کل ثبت احوال در سال 1313 انجام شد، اما سرشماری سال 1318 از جامعیت بیشتری برخوردار بود. براساس دستور، قرار شد از مردم ایران سرشماری صورت گیرد.
کاشان اولین شهری بود که مورد سرشماری قرارگرفت. سرشماری در تهران از ساعت 5 بامداد روزجمعه 10 اسفند 1318 توسط 4000 کارمند آغازشد. مردم پایتخت به وسیله اطلاعیه شهربانی کل کشور در جریان قرار گرفته بودند که در این روز حق خروج از منزل را ندارند و اگر فردی کاری ضروری داشت میبایست با اطلاع شهربانی و تحت مراقبت ماموران این اداره کار خود را انجام بدهد. سرشماری ساعت 20 تمام شد وگنبد کاووس آخرین شهری بود که براساس دستورالعمل صادره مورد سرشماری قرار گرفت.
جمعا 35شهر کشور مورد سرشماری قرار گرفتند که تهران با 540087 نفر پرجمعیت ترین و فیروزکوه با 3041 نفر کم جمعیت ترین شهرهای مورد بررسی بودند.
45301
نظر شما