نزدیک‌ترین همزاد زمین پیدا شد، آن هم بغل گوش منظومه شمسی!

محمود حاج‌زمان: منظومه آلفا قنطورس، نزدیک‌ترین همسایه کیهانی ما است و از قدیم سرچشمه بسیاری از افسانه‌ها و اسطوره‌ها بوده است. اکنون اخترشناسان کشف کرده‌اند که این منظومه ستاره‌ای، مامن سیاره‌ای به اندازه زمین نیز هست. سیاره‌ای که بر اساس محاسبات اخترشناسان 1.13 برابر زمین جرم دارد و بنابراین به احتمال زیاد یک سیاره سنگی است. با این وجود، این سیاره در فاصله‌ای بسیار نزدیک به دور ستاره آلفا قنطورس B می‌گردد؛ به طوری‌که یک دور گردش کامل آن تنها 3.2 روز طول می‌کشد. فاصله نزدیک این سیاره به خورشیدش باعث می‌شود که بیش از اندازه داغ باشد که بتواند مامن آب و یا احتمالا حیات باشد. اما اهمیت این سیاره از این جهت است که از یک سو سبک‌ترین دنیایی است که به دور یک ستاره خورشیدمانند می‌گردد؛ و از سوی دیگر، نزدیک‌ترین سیاره فراخورشیدی است که تا کنون کشف شده است.

به گزارش پاپ‌ساینس، آلفا قنطورس در اصل یک ستاره دوتایی است: ستاره‌های آلفا قنطورس A و آلفا قنطورس B که اندازه‌ای بسیار نزدیک به خورشید ما دارند. ستاره سومی به نام پروکسیما قنطورس نیز وجود دارد که همدم این منظومه دوتایی است. اخترشناسان رصدخانه جنوبی اروپا از آن جهت چشمان خود را بر روی این منظومه معطوف کرده‌اند که احتمال زیادی برای میزبانی از سیارات دارد؛ و همچنین ردیابی وجود سیارات در آن نسبتا راحت است. اخترشناسان برای کشف این سیاره از یک طیف‌نگار مخصوص که در رصدخانه لاسیای شیلی نصب شده است، و روشی موسوم به لرزش در موقعیت ستاره (Wobble Method) استفاده کردند. در این روش اخترشناسان در جستجوی سیارات احتمالی، کوچک‌ترین تغییرات را در سرعت شعاعی ستاره که ناشی از اختلالات سیاره‌ای است اندازه‌گیری می‌کنند.
فاصله این سیاره از ستاره آلفا قنطورس B بسیار کمتر از فاصله زمین تا خورشید است؛ در نتیجه از آنجایی‌که این سیاره قابل سکونت نیست، یک سیاره زیست‌پذیر نیست. اخترشناسان کاشف این سیاره عقیده دارند روش آنها ممکن است منجر به کشف تعداد دیگری سیاره قابل سکونت در این ناحیه شود. آنها می‌گویند: «ما اطمنیان داریم که در مسیر درستی برای کشف همزاد زمین گام بر می‌داریم.» نتایج این تحقیق در شماره اخیر هفته‌نامه نیچر به چاپ رسیده است.
اگرچه این سیاره یک عضو مهم دیگر برای باشگاه سیارات فراخورشیدی است؛ اما اگر بخواهیم صادق باشیم، دلیل جذابیت این سیاره آن است که در منظومه آلفا قنطورس واقع شده است. منظومه آلفا قنطورس آنقدر به زمین نزدیک است که ستارگان آن با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است و ستاره دوتایی آلفاقنطورس، سومین ستاره پرنور آسمان شب است. اما با وجود فاصله تنها 4.3 سال نوری از زمین، اگر فکر سفر به آنجا به سرتان زده است بهتر است چند کتاب با خود بردارید تا در راه حوصله‌تان سر نرود. حتی با استفاده از رکوردار سریع‌ترین فضاپیمای امروزی، کاوشگر خورشیدی هلیوس، سفر به این سیاره 19000 سال طول خواهد کشید.

53275