آذرجزایری: از امروز تا پس فردا غلامحسین نوذری وزیر نفت پیشین ایران، مجید منیف نماینده هئیت عامل عربستان سعودی ، سمیر الغضبان مشاور ارشد نخست وزیر در امور انرژی عراق و ویلسون پاستور وزیر نفت کنونی اکوادور طی سه روز برای تصرف این جایگاه به رقابت می پردازند.
در این رقابت قراراست کمیته ای متشکل از کارشناسان این سازمان این 4 نامزد سمت دبیرکلی را از نگاه کارشناسانه و به دور از هر گونه نگاه سیاسی ارزیابی کنند و درنهایت نتیجه را در اختیار وزرای اوپک قراردهند. البته نتیجه حاصله از این رقابت به عنوان حرف آخر اعضای تلقی نخواهد شد و اگر همانند سال های گذشته اجماع صورت نگیرد بازهم بحث دبیرکلی بلاتکلیف و حل نشده باقی خواهد ماند.
دراین نشست که از صبح امروز آغاز شده نمایندگان 4 کشور در این نشست به معرفی و بیان توانایی های خود به خصوص در صنعت نفت می پردازند و کمیته تشکیل شده توانایی این نامزدها را بررسی می کند. این کمیته پس از ارزیابی نامزدها و بررسی های لازم، گزارش خود را به نشست 162 اعضای اوپک ارائه می دهد تا اعضا بر اساس این گزارش درباره انتخاب دبیرکل جدید تصمیم گیری کنند.
هر یک از این کاندیداها برای انتخاب به عنوان دبیرکل جدید اوپک به اجماع کامل اعضا نیاز دارند و همین موضوع تا حدودی تصمیم گیری در این باره را دشوار کرده است.
در شرایطی که تا پیش از معرفی کاندید دبیرکلی ایران همگان دبیرکل آینده اوپک را مجید منیف می دانستند و عربستان را برنده این رقابت اعلام می کردند اما با آمدن پای ایران به این میدان بسیاری از رسانه های خارجی با تحلیل این اتفاق تاکید می کنند باردیگر اختلاف دو صادرکننده بزرگ این سازمان بازی را به نفع دو کشوردیگر نامزد شده برای دبیرکلی تمام می کند.
البته در این میان تمام کارشناسان برشانس کم عراق اتفاق نظر دارند و اینبار نیز تاکید می شود این اکوادور است که از آب گل آلود ماهی خواهد گرفت.
این درحالی است که عربستان و ایران هیچ یک از روزهای ابتدایی تاسیس اوپک در دهه 1960 تاکنون سمت دبیر کلی اوپک را در اختیار نداشته اند.
ایران زمانی دبیر کلی اوپک را در اختیار داشت که قدرت تاثیر گذاری این سازمان بسیار کمتر از امروز بود فواد روحانی در فاصله سال های 1961 تا 1964 دبیر کلی اوپک را بر عهده داشت.
عربستان نیز سمت دبیر کلی را به مدت 12 ماه توسط محمد صالح جوخدر، در سال 1967 بر عهده داشت که وی بعدا به سمت معاون وزیر نفت عربستان منصوب شد.
در طی تمام این سالها اگرچه این ایران و عربستان سعی داشته اند تا دبیرکلی را به دست بگیرند اما تا کنون این امر به دلیل افزایش روزافزون اختلاف ها میان آنها تحقق نیافته است.بلاخص طی دو سال گذشته به دلیل گرایش بیش از معمول عربستان به سمت سیاست های آمریکا شکاف میان دو کشور افزایش یافته تا جاییکه عربستان این روزها همواره بر تامین نفت ایران در بازار اصرار می کند و تاکید دارد در صورت تحریم نفتی ایران می تواند نفت مورد نیاز بازار را بدون هیچ گونه مشکل تامین کند.
برهمین اساس نیز به نظر می رسد ایران در شرایط فعلی تلاشی بر تصرف جایگاه دبیرکلی ندارد و تنها سعی دارد تا عربستان را از میدان بیرون کند.
بنابراین در چنین شرایطی ریاض و تهران هر دو برای تصاحب این سمت در حال رقابت با یکدیگر هستند. نامزد مورد نظر عربستان مجید منیف، نماینده سابق عربستان در اوپک و گزینه مورد نظر ایران، غلامحسین نوذری، وزیر نفت سابق ایران است.
از سوی دیگر رقابت برای در اختیار گرفتن پست دبیر کلی ممکن است منجر به بروز یک بن بست شود، همانند آنچه که در سالهای 2007 تا 2004 رخ داد و اوپک نتوانست در مورد جایگزین مناسب برای آلواردو سیلوای ونزوئلایی توافق کند. این وضعیت اوپک را برای 3 سال بدون دبیر کل گذاشت تا اینکه عبدالله البدری، توانست این بن بست را بشکند.
البدری، که یک لیبیایی 72 ساله بود و از افراد شناخته شده در صنعت نفت محسوب می شد، اکنون پس از 2 دوره دبیر کلی اوپک قرار است این منصب را در پایان امسال به فرد دیگری واگذار نماید.
از آن زمان تا کنون، یعنی در طی 45 سال گذشته، نه ریاض و نه تهران قادر نبوده اند بر سر یک کاندیدای واحد برای دبیر کلی اوپک با یکدیگر توافق کنند. این رقابت به نفع تولید کنندگان کوچک تر نظیر ونزوئلا و نیجریه تمام شده که همواره نگران تسلط ایران و عربستان بر سازمان بوده اند.
این بار نیز عراق و اکوادور می توانند از این رقابت بهترین استفاده را ببرند. اکوادور، ویلسون پاستور، وزیر نفت خود را برای احراز این سمت مطرح کرده است. اما عراق نیز با مطرح نمودن ثامر الغضبان، از مشاوران نخست وزیر عراق، تلاش کرده تا گزینه ای قوی را برای احراز پست دبیر کلی اوپک معرفی کند. الغضبان یک تکنوکرات است که در دوران نخست وزیری ایاد علاوی در فاصله سال های 2004 تا 2005، وزیر نفت عراق بود.
بنابراین در چنین شرایطی باید دید تصمیم اوپک برای ارزیابی توانمندی های نامزدها چقدر می تواند بر حاشیه های سیاسی چیره شود.
ایران و عربستان سالیان سال است که مدعی پست ریاست سازمان کشورهای صادرکننده نفت هستند. در حالیکه برخی از کارشناسان معتقدند تا زمانیکه این دو قدرت اصلی اوپک باهم به تفاهم و صلح نرسند قطعا هیچیک شاانس دبیرکلی نخواهند داشت.
شاید برای همین باشد که تاکید می شود شانس نامزدهای عراق و اکوادور برای پست ریاست اوپک بیش از دو کشور ایران و عربستان است.
با این اوصاف تحلیل دیگری هم وجود دارد. افزایش تولید نفت عربستان طی ماه های گذشته قدرت این کشور را بیش از گذشته کرده و برهمین اساس این احتمال پررنگ شده که این کشور بتواند با به دست آوردن رای دیگر کشورهای عضو اوپک بر صندلی ریاست تکیه بزند.
/22131
نظر شما