محبوبه عمیدی: باور کردنش سخت است؛ اما تحقیقات تازه نشان می‌دهند ویروس آنفلوانزا در دورانی که فرد را درگیر این بیماری سخت می‌کند، ممکن است شانس او را برای ابتلا به دیابت و حتی حملات قلبی افزایش دهد. خبر خوب اینکه کشف این ارتباط میتواند به محققان در پیشگیری از ابتلای انسان به دیابت نوع 1 و کاهش تعداد حملات قلبی پس از اپیدمی این بیماری کمک کند.
در بیماری دیابت سلول‌ها نمی‌توانند قند مورد نیاز خود را از خون بگیرند. در نوع 2 این بیماری که با شیوه زندگی فرد و رژیم غذایی او در ارتباط است و طی سال‌های گذشته شیوع قابل‌توجهی داشته، سلول‌ها حساسیت خود را به انسولین از دست می‌دهند. اما نوع دیگری از دیابت نیز وجود دارد که در نتیجه از بین رفتن بخشی از سلول‌های لوزالمعده که مسئول تولید انسولین هستند توسط سیستم ایمنی بدن فرد رخ می‌دهد. این بیماری میتواند زمینه ارثی داشته باشد؛ اما محیط و عفونت‌ها نیز در شروع ناگهانی آن مؤثر هستند.
به گزارش نیوساینتیست، محققان اولین‌بار در دهه 1970/1350 این فرضیه را مطرح کردند که ویروس‌ها می‌توانند عامل آغازگر دیابت نوع 1 باشند. آنها می‌دیدند این بیماری گاهی ناگهانی و بلافاصله پس از ابتلای فرد به یک عفونت که عامل آن می‌توانست انتروویروس یا رتروویروس باشد، آغاز شده است. شاید این عفونت‌ها باعث می‌شدند سیستم ایمنی فرد به اشتباه سلول‌های لوزالمعده او را هدف حمله قرار دهد.
یاریا کاپوا و همکارانش در آزمایشگاه رفرنس سازمان جهانی بهداشت حیوانات در ایتالیا برای بررسی این فرضیه تصمیم گرفتند بوقلمون‌ها را به ویروس آنفلوانزای مرغی مبتلا کنند. آنها می‌دانستند حتی ابتلای پرندگان به سویه‌هایی از این ویروس که تنها در محیط شش‌ها باقی می‌مانند هم میتواند به لوزالمعده آنها آسیب‌های سختی وارد کند. تحقیق روی نمونه‌های تازه نیز نشان می‌داد بسیاری از آنها دچار تخریب در بافت لوزالمعده شده‌اند و سلول‌های تولیدکننده انسولین را از دست داده‌اند.
این محققان در مرحله بعد بافت لوزالمعده انسان را با دو نمونه از متداول‌ترین ویروس‌های آنفلوانزا آلوده کردند و دیدند این ویروس در اغلب بخش‌ها (که شامل سلول‌های تولیدکننده انسولین نیز می‌شود) رشد بسیارخوبی داشته است.
پاسخ التهابی
می‌توانیم این‌طور نتیجه بگیریم که حضور ویروس آنفلوانزا در سلول‌های لوزالمعده باعث تولید مجموعه‌ای از ترکیبات شیمیایی التهابی می‌شود که عکس‌العمل خودایمنی را ایجاد می‌کنند و در نهایت به ظهور دیابت نوع 1 در فرد منتهی می‌شوند. نظریه دیگری نیز وجود دارد که احتمال حضور سلول‌های تی مخرب در لوزالمعده را مطرح می‌کند که به دلیل هشدار سیستم ایمنی به این منطقه آمده‌اند؛ اما در تفکیک ویروس از بافت لوزالمعده دچار اشتباه شده و به تخریب سلول‌های سازنده انسولین پرداخته‌اند.
آیا ویروس آنفلوانزا میتواند خودش را به لوزالمعده برساند؟ در انسان اغلب حضور این ویروس به فضای شش‌ها و سیستم گوارشی محدود شده؛ اما میتواند وارد جریان خون شود یا از طریق مجرای کوچکی که لوزالمعده را به روده کوچک متصل می‌کند خود را به این بخش برساند. کاپوا می‌گوید: «این ویروس از هر مسیری خودش را به لوزالمعده برساند، با رسیدن به آن فضایی بسیارمناسب را برای تکثیر در اختیار خواهد داشت».
او در حال حاضر دارد روی اثر ویروس آنفلوانزا بر روی موش‌ها کار می‌کند و از سوی دیگر چون احتمال می‌دهد همه‌گیری با ویروس H1N1 که در سال 2009/1388 رخ داد با رشد ناگهانی دیابت نوع 1 در مناطقی از جهان در ارتباط باشد، دارد روی داده‌های آماری کار می‌کند. پزشکان بسیاری در ژاپن و ایتالیا موارد تازه‌ای از ابتلای افرادی که به تازگی دوران نقاهت آنفلوانزا را پشت سر گذاشته‌اند را به دیابت نوع 1 گزارش داده‌اند.
کاپوا می‌گوید: «اگر ابتلا به آنفلوانزا حتی درصد اندکی از ابتلا به دیابت نوع 1 را باعث شود، می‌توانیم با واکسینه کردن افراد جلوی آنرا بگیریم. در شرایط کنونی سالانه 65هزار نفر در سراسر جهان به دیابت نوع 1 مبتلا می‌شوند و شاهد رشدی 3 تا 5درصدی نیز در این تعداد هستیم».
علاوه بر این احتمالا موارد ناشناخته بسیاری وجود دارند که فرد نمی‌داند بر اثر ابتلا به عفونت دچار دیابت نوع 1 شده است. این تعداد را باید به افرادی اضافه کنیم که سالانه و پس از گذشت دوران ابتلا به آنفلوانزا درگیر حملات قلبی می‌شوند. تحقیقی که همین هفته توسط پژوهشگران کانادایی منتشر شده نشان می‌دهد واکسینه کردن بزرگسالان در برابر آنفلوانزا باعث می‌شود تعداد حملات و سکته‌های قلبی در ادامه سال به نصف کاهش پیدا کند.
53273
نظر شما