علی پاکزاد: نگاهی به گزارش ترازنامه سیستم بانکی که از سوی بانک مرکزی منتشر می کند، گویای عبور پایه پولی از مرز 80 هزار میلیارد تومان طی بهار سال جاری است، رشد پایه پولی براساس افزایش میزان بدهی دولت به سیستم بانکی و میزان برداشت بانکها از منابع بانک مرکزی قابل تعریف است و البته از سوی دیگر نشان از رشد دارایی های خارجی بانک مرکزی نیز هست که بر همین اساس به آن پول قوی نیز می گویند.
آمارها نشان می دهد پایه پولی کشور طی سالهای 84 تا بهار سال 91 از حدود 22 هزار میلیارد تومان به 80 هزار میلیارد تومان رسیده که البته با توجه به حجم 424 هزار میلیارد تومانی اعلام شده از سوی رئیس کل بانک مرکزی از میزان نقدینگی در آذرماه سال جاری می توان حجم پایه پولی را در حدود 91 هزار میلیارد تومان در پایان پاییز امسال برآورد کرد.
اما رشد پایه پولی چه مفهومی دارد، نگاه به ترکیب پایه پولی که از حجم اسکناس ومسکوک در اختیار بانکها و مردم به اضافه میزان سپرده های بانکها نزد بانک مرکزی تشکیل شده است و افزایش این پایه گویای افزایش انتشار پول در کشور نیز هست، بر این اساس می توان گفت که طی سالهای 84 تا پایان بهار سال 91 حجم اسکناس و مسکوکات از 5.6 هزار میلیارد تومان به 30.2 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده، یعنی دولت نهم و دهم طی این دوره معادل 4.5 برابر حجم پول در گردش طی سالهای 1357 تا 83 اقدام به انتشار پول کرده است، البته این ارقام مربوط به پایان خردادماه سال جاری است و باید دید با انتشار گزارشهای بعدی این وضعیت تا چه حد تغییر کرده است.
در میان دیگر شاخص های پولی باید نگاه به وضعیت شبه پول داشت، براساس گزارش های بانک مرکزی در پایان خرداد ماه سال 91 میزان سپرده های مدت دار نزد سیستم بانکی به رقمی معادل 288.8 هزار میلیارد تومان رسیده است که این رقم در مقایسه با 60 هزار میلیارد تومان سپرده مدت دار در سال 84 نشان ازچهار و نیم برابر شدن شبه پول در ترکیب نقدینگی کشور بوده است، یکی از فوائد این وضعیت مهار تورم ناشی از نقدینگی در کوتاه مدت توسط افزایش جذب منابع در سیستم بانکی است که با افزایش سهم شبهه پول در ترکیب نقدینگی از 69 درصد در سال 84 به حدود 75 درصد در بهار سال 91 نشان می دهد که این فرایند مورد توجه مدیران پولی کشور هم بوده است ولی این وضعیت در میان مدت و بلندمدت تاثیر معکوس داشته و با افزایش هزینه منابع بانکی در عمل قیمت پول را در کشور افزایش داده است.
از سوی دیگر مقایسه حجم نقدینگی در بهار سال 91 با بهار سال 90 نشان می دهد که نرخ رشد نقدینگی در بهار سال جاری به رقمی معادل 24.6 درصد رسیده است که البته با حجم 424 هزار میلیارد تومان نقدینگی اعلام شده برای آذر ماه توسط رئیس کل بانک مرکزی گویای رسیدن نرخ رشد نقدینگی در آذرماه (در مقایسه با آذر سال 90)، به حدود 30 درصد است.
| روند تغییرات اجزاء نقدینگی | ||||||||
| سال | 1384 | 1385 | 1386 | 1387 | 1388 | 1389 | 1390 | بهار 91 |
| پایه پولی | 220541 | 279975 | 365499 | 539406 | 603784 | 686398 | 764569 | 806940 |
| اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص | 50676 | 61452 | 79909 | 157764 | 192314 | 225155 | 263826 | 231034 |
| سپرده های دیداری | 267244 | 353093 | 455798 | 367718 | 409383 | 533561 | 610333 | 648287 |
| سپرده های غیر دیداری(شبه پول) | 603100 | 869655 | 1104586 | 1375884 | 1754192 | 2190158 | 2648045 | ٢٨٨٨٠٢٢ |
| حجم نقدینگی | 921019 | 1284199 | 1640293 | 1901366 | 2355889 | 2948874 | 3522204 | 3767343 |
| نرخ رشد نقدینگی: | %34.3 | %39.4 | %27.7 | %15.9 | %23.9 | %25.2 | %19.4 | %24.6 |
| منبع: بانک مرکزی ارقام: میلیارد ریال *رشد نقدینگی در خرداد سال 91 نسبت به خرداد90 | ||||||||
/31222
نظر شما