ارتباط بین وبلاگ و نماز چیست؟ چرا هادی مقدم‌دوست در فیلم «سر به مهر» از فضای وبلاگ در نیمه اول فیلمش به فضای عبادت در نیمه دوم آن می‌رسد؟
پاسخ را باید در یکی از مهم‌ترین لایه‌های این نیایش دانست که عبارت است از مکالمه انسان در فردی‌ترین و مستقیم‌ترین شکل ممکن. در نماز، برخلاف بسیاری دیگر از آیین‌های عبادی مذهبمان، بشر به صورتی سرراست و بی‌واسطه، با خود خداوند وارد گفت‌و‌گو می‌شود. روی صحبت مستقیما با خدا است و نه کس دیگر و از همین رو توکل محض است و نه توسل. در نماز خداوند نزدیک‌ترین و صمیمی‌ترین محمل برای ابراز راز‌ها و نیاز‌ها است و همین است که آن را دوست داشتنی‌ترین عبادت در بین همه نیایش‌ها قرار داده است و بیش از آنکه «تکلیف» به نظر آید، «خلوت» با یک دوست قدیمی و رازدار و بامعرفت و مطمئن است که شخص را از خودش بهتر می‌شناسد. همین حس را بسیاری با وبلاگ خود – در سطحی کوچک‌تر – برقرار می‌کنند. وبلاگ برای بسیاری از اینترنت باز‌ها، چاه راز و نیازی است که در آن دغدغه‌های مختلف خود را درج می‌کنند و با ابراز آن، حتی اگر هم گرهی از مشکلشان باز نشود، دست کم احساس سبکی می‌کنند. مقدم دوست، با هوشمندی این اشتراک را به عنوان تم اصلی فیلم خود درنظر گرفته است و خلوت وبلاگی را به سوی خلوت عبادی سوق داده است.
اما نکته‌ای دیگر... چرا مقدم‌دوست اصرار دارد نماز را در پایان فیلم به نمایش بگذارد؟ دوستی معتقد بود که اگر نمایش صریح نماز در پایان فیلم صورت نمی‌گرفت، فرجامی هنرمندانه‌تر برای فیلم رقم می‌خورد. اما به نظر می‌رسد که اتفاقا نمایش سرراست این عبادت، منطقی‌ترین و بهترین نوع پایان بندی برای «سر به مهر» است.
شخصیت اصلی فیلم، در طول داستان نماز می‌خواند، اما از اقامه آن جلوی دیگران امتناع دارد. این چالش سرانجام به اتمام می‌رسد و دختر تصمیم می‌گیرد که نمازش را بی‌واهمه از واکنش اطرافیان ادا کند. برای عینیت بخشیدن به این تصمیم، نمایش نماز لازم است. این نمایش، برخلاف بسیاری از نمودهای مشابه در فیلم‌هایی دیگر، اصلا جلوه تظاهر و ریاکاری و فرصت طلبی ندارد. این نمایش، نمایشی هنرمندانه از مسیری است که با طی کردن مرحله والایش و پالایش، خلوتی را در میان جمعی به منصه ظهور می‌رساند و حضوری عارفانه و فردی را در ازدحام پیرامون رقم می‌زند و چه دلنشین است که این عبادت نه در خانه و مسجد و هیأت، بلکه در سینما تجلی می‌یابد تا فرایند هنرمندانه‌اش ابعادی مضاعف یابد؛ در کنار آوایی دل انگیز از موسیقی وسیله‌ای ارتباطی که نشان از وصال یار دارد...
5858
نظر شما