نسرین خسروشاهی: در خورشید گرفتگی 26 ژانویه، خورشید به وسیله ماه پوشیده شده است. این پدیده را ساکنان حواشی اقیانوس هند و غرب اندونزی و قسمتی کوچک از فیلیپین به صورت مستقیم توانستند رویت کنند؛ البته امسال خورشید گرفتگی دو بار قابل مشاهده است، اولی که دو روز پیش و در 26 ژانویه بود و حدود 3 ساعت و 46 دقیقه به طول انجامید؛ اما دومی 22 ژوئن اتفاق خواهد افتاد. بهترین مکان رویت این پدیده در روز 26 ژانویه شهر جاکارتا در غرب اندونزی و همچنین اقیانوس هند بود.
خورشید گرفتگی یا کسوف به سه صورت اتفاق می‌افتد: کلی، جزئی و حلقوی که این بار به شکل حلقوی بود زیرا مسیر گردش ماه به دور زمین با مسیر گردش زمین به دور خوشید 5 درجه اختلاف دارد. این اختلاف هر چند اندک است ولی در نحوه قرار گیری زمین، ماه و خورشید به گونه‌ای تاثیر گذار است که پدیده خورشید گرفتگی کلی به سبب منطبق نبودن دو صفحه مداری ماه به دور زمین بر زمین به دور خورشید به ندرت اتفاق می‌افتد.
خورشید گرفتگی‌های حلقه‌ای که نسبت به خورشید گرفتگی‌های کامل نزد اخترشناسان از اهمیت کمتری برخوردار است طی یک قرن 66 بار رخ داده و تنها افرادی که در مسیر باریک حرکت آن قرار داشتند قادر به مشاهده شکل کامل آن بودند.
سال 2009 از جانب سازمان‌های جهانی به عنوان سال نجوم نامگذاری شده است. از میان حوادث نجومی که طی سال 2009 باید در انتظار آن بود می‌توان به بزرگترین کسوف جهانی قرن 21 اشاره کرد که در 22 ژوئن 2009 و به مدت 6 دقیقه و 39 ثانیه بر فراز کشورهایی مانند هند، بنگلادش و چین رخ خواهد داد.
خورشید گرفتگی حلقوی بعدی، در ژانویه 2010 رخ خواهد داد.
در دیگر سیارات منظومه خورشیدی هم پدیده کسوف روی می‌دهد، اما زیبایی‌های مربوط به کسوف در کره زمین در دیگر سیاره‌ها دیده نمی‌شود. در سیاره مشتری، به دلیل تعدد قمرها، خورشید گرفتگی‌های متعددی رخ می‌دهد. در پلوتو نیز خورشید گرفتگی وجود دارد، اما این پدیده به صورت دوره‌ای و در فواصل بیش از ۱۰۰ سال رخ می‌دهد.
در طول تاریخ پدیده خورشید گرفتگی همواره مورد توجه اقوام و ملل مختلف بوده‌است. اغلب تمدن‌های کهن خورشید گرفتگی را پدیده‌ای شوم می‌پنداشتند و درباره آن اعتقادات خرافی داشتند. چینی‌ها عقیده داشتند که هنگام خورشید گرفتگی اژدهایی خورشید را می‌بلعد. در بسیاری از فرهنگ‌ها خورشید گرفتگی بلایی آسمانی پنداشته می‌شده‌است. مردم هند در خلال گرفتگی خود را تا گردن در آب فرو می‌کردند و اعتقاد داشتند که با این کار به خورشید و ماه کمک می‌کنند تا در برابر اژدها از خود دفاع کنند. مردم در زمان‌های قدیم از گرفتگی خورشید می‌ترسیدند. آنها علت گرفتگی را نمی‌دانستند و خیال می‌کردند که ممکن است خورشید برای همیشه ناپدید شود.
نظر شما