به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، شهیدی‌فر درباره چگونگی برگزاری مناظره‌های انتخاباتی در تلویزیون با خبرگزاری فارس گفت‌و‌گویی داشته که بخش‌هایی از آن را در ادامه می‌خوانید:
- از سال‌های نوجوانی، همیشه کارهای متعددی می‌کردم که البته همگی‌شان به فرهنگ و سینما و رسانه مرتبط بوده‌اند. یکی از این کار‌ها، اجرای کارهای رادیویی یا تلویزیونی بوده است. در بیش از یک سال گذشته هم کارهای متنوعی انجام داده‌ام. به عنوان تهیه‌کننده و کارگردان «پارک ملت» همچنان درگیر مسائل اداری آن هستم. ضمن اینکه جلسات گفت‌وگو و طراحی سری آینده پارک ملت هم انجام می‌شد. چند ماهی مشغول داوری جشنواره رادیو بودم. چندی هم در جشنواره فیلم فجر سرگرم بودم. مجری برنامه «ناز نوروز» در تلویزیون مشهد هم بودم و همزمان با همه این‌ها در مراحل مختلف ساخت چند مجموعه مستند دخیلم.
- سال‌های گذشته و در اکثر دوره‌های انتخابات برنامه‌هایی با ایده‌ها و فضاهای متفاوت برای شبکه‌های مختلف ساختم. برنامه‌هایی که مستقلاً به انتخابات می‌پرداختند یا مثل «پارک ملت» و «مردم ایران سلام» که بخشی از آن‌ها معطوف به انتخابات بوده است.
- اختصاصاً در مورد ریاست جمهوری، یک سری قواعدی وجود دارد که طراحی آن چندان بر عهده برنامه‌سازان نیست. بلکه متاثر از قانون تبلیغات انتخاباتی است و در ستاد انتخابات صداوسیما تصمیم‌گیری می‌شود و معمولاً اشکال رسمی و تکرار شونده دارند و قواعد و مراقبت‌های خاص خود را دارد.
- شاید هیچ تفاوتی بین گفت‌وگوی این کاندیدا و کاندیدای دیگر نباشد، شکل دکور، زمان‌بندی، شیوههای گفت‌وگو... وقتی این ملاحظات پیش می‌آید که وقتی تو با یک کاندیدا حرف زدی و یک بله یا خیر زیاد‌تر یا کمتر، ممکن است تفاوت ایجاد کند که دست آدم را خیلی می‌بندد.
- اگر تلویزیون بتواند از این فضای محدودی که در قانون پیش‌بینی شده پا را فرا‌تر بگذارد، جلوی خیلی از تخلفات انتخاباتی بیرونی را هم می‌گیرد. یعنی به نظر من سازمان نباید فقط محدود به همان تبلیغات دو سه هفته‌ای باشد. جریان انتخابات ریاست جمهوری از هفت، هشت ماه پیش شروع شده است. خب، باید شرایطی پیش‌بینی می‌شد که تلویزیون هم حالا نه از هفت، هشت ماه پیش ولی از یک زمان معقولی وارد ماجرا بشود.
- شاید در دوره‌های بعد بهتر باشد زمان ثبت‌نام و تائید صلاحیت کاندیدا‌ها تغییر کند تا زمان مورد نیاز و مطلوب در اختیار همه باشد. چون تعداد کاندیدا‌ها مشخص نیست، دست سازمان هم در طراحی شیوههای مختلف برنامه‌سازی بسته است. مثلاً اگر تعداد کاندیدا‌ها بیشتر از شش یا هشت نفر باشد امکان برگزاری مناظره وجود ندارد. سپس باید به سراع شیوههای دیگر رفت. چنین وضعیتی امکان تدبیر و طراحی را به حداقل می‌رساند.
- مناظره در هر صورتی جذاب است، بخصوص اگر در موضوعات روز و به ویژه اگر درباره ریاست جمهوری باشد که به شدت با همه اجزاء زندگی مردم وابسته است. حالا اگر در این میان افراد خاص‌تری باشند، حذابیت مناظره بیشتر می‌شود. مشکل اینجاست که برای رعایت عدالت بین کاندیدا‌ها، قوانین و آئین‌نامه‌هایی پیش‌بینی می‌شود که برای طراحی موثر‌تر برنامه‌ها و گفت‌و گو‌ها، محدودیت زیادی ایجاد می‌کند. همه سئوال‌ها شبیه هم می‌شود، آن هم با هماهنگی قبلی و با کمترین انعطافی برای همه کاندیدا‌ها. تلویزیون فرصتی طلایی است و بعضی که ضعیف‌ترند نگرانند با قرار گرفتن در یک گفت‌وگوی داغ انتخاباتی، اقبال خود را از دست بدهند.
- قانون انتخابات ریاست جمهوری بخصوص در بخش‌های مربوط به تبلیغات به بازنگری اساسی محتاج است. ما در این سال‌ها کمترین استفاده را از تلویزیون کرده‌ایم. می‌دانیم که به همین دلیل صدماتی هم دیده‌ایم؛ هزینه‌هایی که صرف می‌شود و بیهوده است و زمان و انرژی که از گروه‌هایی از مردم، صرف امور بیهوده یا مضر می‌شود و صدمات فرهنگی و اخلاقی که چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرند.
- طبعاً باید همه گروههای سیاسی موجود در برنامه‌ها دیده بشوند و مهم‌تر از همه، دیدگاه‌های مردم، بدون ملاحظات غیرضروری، منتشر شوند. بعضی‌ها هنوز فکر می‌کنند انتشار برخی دیدگاه‌ها، به نظام آسیب می‌رساند در حالیکه تنوع دیدگاه‌ها موجب بالندگی و رشد خواهد شد.
- گاهی تنگ نظری‌ها و تحلیل‌های غلط از انتشار همه حرف‌های مردم در طول سال‌ها، موجب رفتارهای انفجاری گروه‌ها و مردم در ایام انتخابات می‌شود. شیوه‌ای که بعد این سال‌ها هنوز اصلاح نشد و هنوز دردسرآفرین است.
- کاش در قانون تبلیغات انتخاباتی، مجوزهایی چند برابر زمان عادی به تلویزیون و رادیو داده می‌شد. این مدت محدود دو، سه هفته‌ای باعث می‌شود که آن‌ها از پس همه کار‌ها برنیایند و نیز باعث تخلفات تبلیغاتی فراوان در میان نامزد‌ها یا هوادارانشان می‌شود.
- ما در سال 90 قبل از زمان تبلیغات انتخاباتی مجلس، در برنامه «پارک ملت» مناظره‌هایی برگزار کردیم. مناظره بین کاندیداهای مطرح همه جریانهای سیاسی طی دو هفته برگزار شد. ابتدا شائبه‌هایی وجود داشت در مورد انطباق این امر با قانون. حتی خود من با دکتر کدخدایی و آقای صولت مرتضوی (شورای نگهبان، وزارت کشور) صحبت کردم و توافق کردیم که با رعایت عدالت این کار صورت بگیرد تا کمک بهتری به انتخابات شود. به نظر من مشکلاتی که در تفسیر این قوانین و آیین نامه‌ها ایجاد می‌شود، شرایطی را بوجود می‌آورد که ما کم خاصیت‌تر و محدود‌تر می‌شویم. واقعاً کار تلویزیون به شکلی نیست که متر بگذاری و بگویی که الزاماً مجری ما باید عین به عین از همه یک جور سئوال بپرسد برای اینکه رعایت حق کرده باشد. این نحوه تفسیر از رعایت حق و عدالت هم غلط است و هم جاری است. اگر چنین موانعی برداشته شود، کارهای زیادی می‌شوند انجام داد.
- با توجه به تعدد احتمالی کاندیدا‌ها در این دوره می‌شود به راه‌اندازی شبکه مستقل انتخاباتی 24 ساعته فکر کرد؛ شبکه‌ای که هم از برنامه‌های تولید شده سایر شبکه‌ها استفاده کند و هم تولیدات اختصاصی خود را داشته باشد. قطعاً بسیاری از گفت‌وگو‌ها و مناظره‌ها به دلیل تعداد زیاد، امکان پخش در ساعات پربیننده را از دست می‌دهند. یک شبکه مستقل و امکان تکرار برنامه‌های مهم قطعاً شور انتخاباتی مضاعف فراهم می‌کند. این شبکه از همین حالا می‌تواند پخش خود را آغاز کند و تا زمان اعلام نتایج به فعالیت ادامه دهد.
- قطعاً صداوسیما نباید از هیچ کاندیدایی حمایت کند، اما حتماً باید شرایطی فراهم کند که تاثیر فریب‌ها و دروغ‌ها به حداقل کاهش یابد. شرایطی برای محاسبه رئیس جمهور ایجاد شود تا هر کس بی‌واهمه، هر چیزی نگوید و شاید مهم‌تر از همه دغدغه‌های اخلاقی، به دغدغه عموم مردم تبدیل شود.
- شرایط موجود نگرانی‌هایی ایجاد می‌کند. در میان بازیگران آشکار و پنهان صحنه‌های انتخابات، کسانی وجود دارند که از آن‌ها سابقه رفتارهای غیر قانونی و هم غیر اخلاقی سراغ داریم. چنین پیش‌بینی نباید فقط بر رفتار امنیتی یا انتظامی منجر شود. بلکه بیش از همه محتاج رفتار پیشگیرانه فرهنگی از طریق رسانه‌ای مثل تلویزیون است. چندان مطمئن نیستم، تلویزیون پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده باشد؛ رفتارهایی که به اعتماد بیشتر مردم منجر شود نه کاهش اعتماد و روگردانی از مردم. تلویزیون مطلوب، هوشمند و پیشرو است.
- بعضی فکر می‌کنند یک برنامه انتخاباتی خوب باید همراه با جنجال باشد ضمن اینکه مثالهای زیادی هم برای حرف خود دارند. مثلاً مناظره‌های سال 88 مخاطب را از فرط هیجان نیم خیز می‌کرد برای اینکه همه‌اش جنجال بود. این مطلب درست است یا اینکه می‌توان به شکلی جز جنجال‌آفرینی، مناظره را جذاب کرد؟
- ایجاد جنجال از طرف هر کس که انجام می‌شود کار بسیار غیراخلاقی است. با نیت ایجاد جنجال، هر کاری نادرست و غیر اخلاقی است. اما یک جایی ممکن است جنجالی روی بدهد و رسانه آن را منتشر کند. متأسفانه رسانه‌های ما به دلیل آنکه جنجال جذاب است، در شیوههای گفت‌وگو‌هایشان یا جنجال می‌آفرینند و یا آن را پر و بال می‌دهند و مثلاً به دروغ می‌نویسند: گفت‌وگوی جنجالی! در صورتیکه هیچ جنجالی در آن گفت‌وگو نیست. جنجال، موجب گم شدن حقیقت می‌شود و ما را به امور سخیف و سطحی و غیر اخلاقی عادت می‌دهند. حتماً یکی از مسببین گسترش فضای غیراخلاقی در سال‌های اخیر، رسانهها هستند.
- در آموزه‌های دینی، در آیات و روایات فراوانی به ما توصیه شده به همدیگر احترام بگذاریم، همدیگر را مسخره نکنیم، از آبروی همه مراقبت کنیم و از بیهودگی روی برگردانیم در حالیکه در آنچه ما به عنوان جنجال می‌شناسیم بسیاری از اصول اخلاقی زیر سئوال می‌رود.
- در رسانهها کسانی که برای جذابیت، از جنجال استفاده می‌کنند، بعید است شخصیتی مهذب و سالم داشته باشند. مضافاً اینکه حتماً کار با رسانه را بلد نیستند وگرنه برای جذابیت در رسانه، شیوههای اخلاقی و انسانی هم وجود دارد.
- اگر مناظره‌ها به درستی طراحی شوند، زمان‌بندی و موضوعات مناسب داشته باشند حتماً بسیار دیده می‌شوند و ان‌شاءالله در انتخاب مناسب‌ترین فرد هم مؤثر باشند. اگر قرار است مناظره ما به فضایی غیراخلاقی بیانجامد و یا کمک مؤثری در شناخت دقیق‌تر نکند، بهتر است انجام نشود.
- بعد از اتفاقات خجالت‌آور سال 88، برخی گفته‌اند بهتر است مناظره‌ها ضبط و بعد پخش شود. چنین شیوه‌ای قطعاً غیرممکن و مسئله برانگیز‌تر است. تنها راه برگزاری مناظره‌ها پخش مستقیم آن است.
- خجالت‌آور و حتی وحشتناک است اگر کاندیدایی داشته باشیم که از ترس رفتارهای غیراخلاقی او، جرأت نکنیم حرف‌هایش را زنده و مستقیم پخش کنیم.
- مطمئناً مناظره‌ها مستقیم پخش خواهند شد و با درایت همه از جمله همکاران ما در صداوسیما، انتخابات جذاب و خوشایند و بی‌مشکلی خواهیم داشت.
58247
نظر شما