همیشه گفتهاند که مصرف کالری کمتر در رژیم غذایی، به سلامت و همچنین داشتن اندامی مناسب کمک می‌کند؛ اما تحقیقات جدید میگوید که حافظه پدربزرگها و مادربزرگها را هم میتواند تقویت کند.
تحقیقی که به مدت سه ماه بر روی عدهای از افراد مسن انجام گرفته، نشان داده است که کاهش کالری مصرفی روزانه، باعث تقویت حافظه و کاهش غلظت انسولین در خون میشود.
تحقیقات قبلی که حول همین موضوع و اثرات مصرف کم کالری انجام شده بود، نتایج مختلف و مبهمی داشت. کاهش ابتلا به بیماریهای عصبی، توقف از دست رفتن حافظه، افزایش طول عمر و همچنین کاهش خطر بیماریهای قلبی از جمله نتایج بدست‌آمده بود؛ اما هیچ‌کدام از آنها نتوانست اثر بهبود دهندهای را بر روی حافظه انسان ثابت کند.
اما حالا اگنس فلوئل، متخصص مغز و اعصاب از دانشگاه مونستر آلمان، به همراه همکارانش این ابهام را رفع کردهاند. آنها گروهی 50 نفره از افراد سالمند را مورد مطالعه قرار دارند. این 50 نفر به سه گروه تقسیم شدند: گروه اول رژیم غذایی خاص خودشان را طی مدت مطالعه حفظ کردند، گروه دوم میزان مصرف کالریشان را کاهش دادند و گروه سوم، اسیدهای چرب اشباع‌نشده بیشتری را در مدت مطالعه مصرف کردند (این اسیدها در غذاهایی مثل ماهی و زیتون یافت میشوند). شرکتکنندگان در این تحقیق به طور میانگین، سنی بالای 60 سال داشتند و در میان آنها هم افراد چاق حضور داشتند و هم افرادی با وزن طبیعی.
پس از گذشت سه ماه، کسانی که در گروه کالری کمتر بودند، 20درصد بیشتر از دو گروه دیگر توانستند فهرستی از کلمات را به خاطر بسپارند. یعنی 12.5 کلمه نسبت به 10.5 کلمه. فلوئل میگوید که این اختلاف دوکلمه ای ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما ما داریم در مورد افراد بالای 50 سال صحبت میکنیم که دوکلمه هم برایشان دوکلمه است. این مطالعه در مجله «پیشرفتهای آکادمی ملی علوم» امریکا نیز منتشر شده است.
مارک متسون، مدیر آزمایشگاه موسسه ملی مغز و اعصاب مریلند، میگوید: «این پیشرفت مهمیاست. چیزی را که در آزمایش روی حیوانات پیشبینی کرده بودیم، حالا روی انسان بررسی میکنیم و جواب میگیریم.»
فلوئل میگوید که در این مطالعه هم حافظه افراد چاق بهبود یافته بود و هم آنهایی که وزن طبیعی داشتند؛ اما تعداد شرکتکنندگان آن‌قدر کم بود که نمیتوان دقیقا مشخص کرد این رژیم روی کدام گروه اثر بهتری داشته است. او و همکارانش قصد دارند که این مطالعه را بار دیگر بر روی گروه بیشتری انجام دهند و بخصوص، گروه بعدی شامل افرادی باشد که دچار فراموشی هستند.
اما چرا کاهش مصرف کالری به حافظه کمک می‌کند؟ یک دلیلش ممکن است این باشد که در این شرایط، بدن میتواند قند خود را بهتر از قبل بسوزاند. اثر دیگری که در این شرکتکنندگان دیده شد، کاهش میزان غلظت هورمون انسولین آنها بود که به تنظیم قند خون کمک می‌کند. بدین صورت بدن این افراد به هورمون انسولین حساس میشوند و کارایی مغز نیز بهبود مییابد.
علاوه بر اینها، فلوئل و همکارانش شاهد کاهش غلظت نوعی پروتئین به نام سی-راکتیو بودند که با بهبود حافظه افراد مسن مرتبط است.
اما آیا واقعا این داوطلبان، رژیم غذایی خود را حفظ کردهاند و 30درصد از کالری مصرفی‌شان را کاهش دادهاند؟ بعضی‌ها به این مساله شک دارند، چون تنها جوابی که فلوئل و همکارانش دارند، پرسشنامههایی است که خود این افراد پر کردهاند و در آن اظهار کردهاند که رژیم غذایی را رعایت کردند.
آندری بارک، از دانشکده پزشکی ایلی‌نوی جنوبی، که جزو گروه شکاک است، عقیده دارد که شرکتکنندگان در این مطالعه باید بیشتر از اینها وزن کم میکردند، چون این رژیم واقعا رژیم سختی بوده و به هرحال آدم است و گرسنه‌اش میشود. شاید هم تا 30درصد پیش نرفته باشند.
البته به نظر آندری، اگر بعضی‌ها کمی قانون‌شکنی هم کرده باشند، اتفاق بدی نیفتاده؛ چون به هر حال رژیم‌های سبک سالم‌ترند.
نیچر؛ 26 ژانویه - ترجمه: آزاده پارساپور
نظر شما