علی عاشوری: با روی کارآمدن دولت یازدهم چشم امید بسیاری از اصحاب فرهنگ و هنر به حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دوخته شده است. نگاهی به مطبوعات و فضای رسانه‌ای در داخل و خارج نشان می‌دهد که در چند ماه گذشته این حوزه از پر مناقشه‌ترین حوزه‌ها بوده است. رأی اعتماد بالای مجلس شورای اسلامی به برنامه آقای جنتی و مانیفیست ارائه شده توسط ایشان این امید را فزونی بخشیده است. با نگاهی سازنده، به نظر می‌رسد توجه به سیاست‌های کلان ذیل می‌تواند در جهت اعتلای فرهنگ بویژه در حوزه نشر کتاب و فرهنگ مفید واقع شود.
الف) مدرن سازی: مدرن سازی امری حیاتی در هر سازمان پویا است. مدرن سازی در حوزه خط و مشی‌ها، آموزش نیروی انسانی و بروزرسانی آن‌ها برای استفاده از تکنولوژی‌های جدید و استفاده بهینه از تکنولوژی‌های نو و فضای سایبری از ضروریات حوزه فرهنگ است. بسیاری از فعالیتهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی دو دهه اخیر مثلا نمایشگاههای کتاب به صورت سنتی برگزار و تقریبا تفاوتی نکرده است. متاسفانه بخش عظیمی از نیروی انسانی و مدیران حوزه فرهنگ، به مفهوم تخصصی، قادر به استفاده از دستاوردهای نوین فن آوری و فضای سایبری نیستند. از این روست که مدرن سازی روش‌ها، نیروی انسانی و استفاده از تکنولوژی‌های مدرن بسیار ضروری است.
ب) اعتماد سازی: بی‌اعتمادی بین اصحاب فرهنگ و هنر و وزارت فرهنگ و ارشاد شاید مهم‌ترین زخم بر بدنه این وزارت باشد که هر چه سریع‌تر باید ترمیم شود. به نظر می‌رسد ایجاد شوراهای مشورتی با اصحاب چاپ و نشر و هنر، برگزاری جلسات منظم و احترام به خواسته‌های آن‌ها در سطح کلان می‌تواند اعتمادی که در سنوات گذشته از بین رفته است را باز گرداند.
ج) عمومی سازی تصمیمات: منظور از عمومی سازی نه خصوصی سازی محض است و نه دولتی مطلق، بلکه شریک کردن تشکلهای واقعی و فراگیر نشر در تصمیماتی است که بر عهده دولت است اما حوزه اعمال آن در بین اصحاب فرهنگ و هنر است. تشکلهای فراگیر نشر آنهایی هستند که جمع کثیری از اصحاب نشر را در خود جای داده‌اند و مدیران آن‌ها با فرایند انتخاباتی گزینش شده‌اند. در حال حاضر بیش از بیست تشکل در این حوزه وجود دارد که اعضاء بعضی از آن‌ها از انگشتان دست فرا‌تر نرفته و بیشتر یک شرکت تجاری هستند تا یک تشکل صنفی.
د) تجاری سازی فعالیت‌ها: منظور از تجاری سازی این است که فعالیتهای فرهنگی نمی‌تواند دائما متکی به کمکهای دولتی باشد و به هر حال باید بتواند به عنوان یک کالا یا خدمت مشتری بیرونی داشته باشد. در حال حاضر بسیاری از فعالیت‌ها با کمکهای مستقیم و غیر مستقیم دولت زنده هستند. به عنوان مثال در حوزه نشر اگر کمک‌ها و خریدهای دولتی نباشد بسیاری از ناشران ورشکسته هستند.
ه) مجموعه سازی فعالیت‌ها: مجموعه سازی در فعالیتهای فرهنگی یک تجربه جهانی است. واقعیت این است که فعالیتهای فرهنگی نیز مانند دیگر فعالیت‌ها یک فعالیت اقتصادی است و از همان مکانیسم‌ها و قوانین علم اقتصاد پیروی می‌کند. تجربه یک دهه اخیر نشان داده است که فعالیتهای فرهنگی در مقیاس بزرگ توجیه اقتصادی بیشتری دارد. در کشور ما ایران، یک کتاب فروشی کوچک نمی‌تواند به لحاظ اقتصادی در مقایسه با دیگر مشاغل به صرفه باشد اما کتاب فروشی‌های بزرگ از درآمد قابل قبولی برخوردار هستند. مجموعه سازی فعالیتهای فرهنگی و ایجاد فروشگاه‌های بزرگ کتاب در شهرهای بزرگ راه حل مناسبی برای توزیع مناسب کتاب و حیات بخسی به اقتصاد این حوزه است. کتاب فروشی‌های فنک در فرانسه مدل مناسبی برای این امر است.
و) جهانی سازی فعالیت‌ها: در حال حاضر سینمای ایران و هنر ایران جهانی شده است. در جهان امروز کمتر کسی است که با سینمای ایران آشنایی نداشته باشد. اعطای جوایز متعدد به سینمای ایران به جهانی شدن آن کمک کرده است. در حوزه هنر نیز گامهای ابتدایی بر داشته شده است. فروش و استقبال از آثار هنرمندان برجسته ایرانی در حراجی‌های بزرگ هنری نشانه‌ای از این جهانی شدن است. اما متاسفانه در حوزه کتاب، این امر رخ نداده است و همچنان درهای جهان بر روی آن بسته است. ترجمه دو سویه و توجه به کتاب ایران در سطح جهانی همواره مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده است. شاید دولت جدید بتواند این قفل بسته را بگشاید.
5757
نظر شما