نخستین مواجهه‌ام با نام عبدالمحمد آیتی تقریبا به بیست و دو سال پیش بازمی‌گردد؛ زمانی که هفت ساله بودم و دست در دست پدرم، به جدیدترین مسجد شهر می‌رفتم تا با عمومی‌ترین مناسک مسلمانان انس پیدا کنم.
نماز جماعت که تمام می‌شد، چند نفر متکفل پخش قرآن‌هایی قطور بین نمازگزاران می‌شدند تا خلق‌الله پس از ادای نماز جماعت، یک صفحه از کلام‌الله را نیز قرائت کنند. من که تازه سواد خوانش کلمه‌ها را آموخته بودم، به سختی و به مدد راهنمایی‌های پدرم، کلمات روی جلد قرآن قطور را می‌توانستم بخوانم: «قرآن مجید؛ ترجمه عبدالمحمد آیتی».
آن روزها و در میانه دهه هفتاد قرآنی که آیتی ترجمه کرده بود، در اکثر قفسه‌های مساجد و مدارس جا خوش کرده بود. چه اینکه ترجمه او از حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برخوردار بود و همین کافی بود که در اکثر مسجدها، حسینیه‌ها، مدرسه‌ها، اداره‌ها و اماکن عمومی قرآن معروف به «قرآن مجید» ترجمه عبدالمحمد آیتی جای بگیرد.
برای من به‌عنوان یک دانش‌آموز مبادی آداب در مدرسه که با مربی تربیتی در ارتباط مدام بودم، ترجمه آیاتی از قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه به‌عنوان بخشی از خاطره تاریخی و حافظه فرهنگی تثبیت شده است. چه اینکه در مراسم‌های صبحگاهی و به مناسبت‌های مذهبی فرازهایی از ترجمه عبدالمحمد آیتی، پس از قرائت قرآن و نیایش خوانده می‌شد. بعدها که به دبیرستان رفتم متوجه شدم آیتی تنها مترجم متون مذهبی نیست و وقتی پایم به دانشگاه باز شد، «درباره فلسفه اسلامی: روش و تطبیق آن»، «تاریخ ابن‌خلدون (العبر)» و «تاریخ دولت اسلامی در اندلس» را با ترجمه او خواندم. علاوه‌بر ترجمه‌های مختلف در حوزه فلسفه، الهیات و ادبیات، ریاست شورای علمی دانشنامه تحقیقات ادبی فرهنگستان و همچنین عضویت پیوسته در فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در کارنامه عبدالمحمد آیتی به چشم می‌خورد.
آیتی در بیمارستان امام حسین(ع) در حالی بعد از طی یک دوره بیماری در ۸۷ سالگی دعوت حق را لبیک گفت که آخرین اثر منتشر شده از وی، ترجمه کتاب «کشتی‌شکسته» اثر رابیندرانات تاگور بود که سال گذشته از سوی انتشارات نگاه عرضه شد. آیتی نخستین‌‌بار این کتاب را حدود ۳۰ سال پیش از سوی انتشارات فرانکلین در ۳۰ هزار نسخه منتشر کرده بود. عبدالمحمد آیتی سه سال پیش و در ۸۴ سالگی از کار نوشتن اعلام بازنشستگی کرده بود. وی که از سال‌های دهه ۴۰ به تالیف و پژوهش در حوزه زبان و ادبیات فارسی مشغول بود، پس از گذشت نیم‌قرن تلاش پیگیر و مستمر و تالیف و ترجمه ده‌ها عنوان کتاب، در قطعه نام‌آوران بهشت‌زهرا به خاک سپرده می‌شود. روحش آرام.
/6262
نظر شما