فاطمه استیری - «ما آن زمان برای اینکه به اهداف برسیم با وزرا مذاکره می‌کردیم، کم‌کم رفتیم با روسا مذاکره کردیم؛ رفتیم با شیراک مذاکره کردیم، رفتیم با شرودر مذاکره کردیم تا به جایی رسیدیم. امروز هم این کار باید انجام شود. امروز مذاکرات در حد مدیرکل پنج کشور است، ما باید مذاکرات را به سطح وزیر برسانیم، ما باید برسانیم به سطح روسا، این کار شدنی است.»
به گزارش خبرآنلاین، سه ماه بعد از آنکه حسن روحانی کاندیدای آن زمان انتخابات ریاست جمهوری در همان گفتگوی مشهور تلویزیونی که با نشان دادن کلید همراه شد و با بیان این سخنان وزنه تجارب دیپلماتیک خود را به رخ رقبای انتخاباتی و البته دولت وقت کشید، حال گویی همان کلید در قفل پرونده هسته‌ای در حال چرخیدن است تا بنا به گفته وی طی 3 یا 6 ماه آینده گشایشی در آن حاصل شود.{اینجا}
گام‌های هسته‌ای او برای حل هرچه سریعتر پرونده هسته‌ای یکی بعد از دیگری برداشته می‌شود، چه آن زمان که ظریف یار دیرین خود در دوران دبیری شورای عالی امنیت را به ریاست استراتژیک ترین وزارتخانه خود انتخاب کرد تا در دومین گام سکانداری پرونده هسته ای را به او بسپارد،{اینجا} چه این روزها که خود چمدان سفر را یکی بعد از دیگری می بندد تا نه در قامت شیخ دیپلمات دیروز که در قامت رییس جمهوری ایران یکی بعداز دیگری رودروی روسای جمهور و سران کشورهای عضو گروه 5+1 آنها را به حل مسالمت آمیز و هرچه سریعتر پرونده هسته‌ای ایران در قالب پذیرش حقوق حقه ایران در فعالیت های هسته ای دعوت کند.
تاثیرات همین فعالیت های دیپلماتیک پایاپای او و ظریف طی 50 روز اخیر شاید آن باشد که یک روز «باراک حسین اوباما» رییس سیه چرده دولت آمریکا برخلاف سیاق سابق این روزها در تکاپوی باز کردن پنجره جدیدی از روابط با مقامات ایران است، یا نامه نگاری می کند، یا در سازمان ملل و رودروی سران جهان از پذیرش حق هسته ای ایران و از اظهار تمایل به آغاز فصل جدیدی از روابط با ایران سخن می گوید.{اینجا} و روز دیگر فرانسوا اولاند رییس جمهور سوسیالیست فرانسه بعد از 8 سال از کاهش روابط بین دو کشور دست دوستی به سوی روحانی دراز می کند و دیدارش با رییس دولت ایران را تاریخی می‌خواند.{اینجا} و وزیر امور خارجه آلمان نیز آینده مذاکرات هسته‌ای را امیدوار کننده می‌داند {اینجا} و دیگر روز هم ظریف رودروی اشتون و وزرای خارجه انگلیس، فرانسه، روسیه و ... می نشیند تا همپای شیخ الرییس، پرونده هسته ای ایران را به سرانجامی خوش برساند.{اینجا}، {اینجا} و {اینجا}
و حال امشب حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل جایی که بعد از سال‌ها که مذاکرات هسته ای ایران و 5+1 در سطح مدیران کل برگزار شده بود، وزاری خارجه 6 کشور به همراه کاترین اشتون دور یک میز خواهند نشست تا اینبار پرونده هسته ای از نگاه آنان بررسی شود. مذاکراتی که بنا به گفته ظریف محتوایی و برای رفع نگرانی های خارجی از فعالیت های هسته ای ایران انجام می‌گیرد.{اینجا}
اولین چمدان سفر خارجی روحانی به مقصد بیشکک!
بیشکک پایتخت قرقیزستان و اجلاس شانگهای اولین مقصد سفر دیپلماتیک حسن روحانی بود،{اینجا} اجلاسی که حضور روسیه و چین در آن اهمیت این اجلاس را به عنوان اولین گام سفر روحانی در قامت رئیس جمهور بالا برده بود. روحانی در سخنرانی خود در این اجلاس تحریم های نامشروع، غیرقانونی و سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران را مردود و اقدامی غیرمتمدنانه و بدعتی خطرناک دانست. {اینجا}
اما آنچه سفر روحانی به بیشکک را حائز اهمیت کرده بود، نه تنها سخنرانی در اجلاس، که دیدارهای دیپلماتیک رییس جمهوری ایران با روسای جمهور روسیه و چین به عنوان اعضای گروه 5+1 بود. ولادیمیر پویتن و حسن روحانی روسای جمهور روسیه و ایران در دیداری در حاشیه اجلاس بیشکک ضمن تاکید بر گسترش و تعمیق روابط به رایزنی‌ها و گفتگوهای هسته‌ای نیز پرداختند.{ینجا} دیداری که اخبار زیادی از گفتگوهای دو ریس جمهور علنی و رسانه‌ای نشد.
روحانی در جریان این سفر با رییس جمهوری چین نیز دیدار و رایزنی کرد تا اولین رایزنی‌های هسته‌ایش در دیدار با روسای جمهور گروه 5+1 را با متحدان شرقی اش انجام دهد. {اینجا}
نیویورک و شکسته شدن تابوی مذاکره ایران - آمریکا!
تابوی مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا شکسته می‌شود؟ این سوالی بود که از همان زمانی که سفر روحانی به نیویورک قطعی شد و برخی رسانه‌های خارجی از تمایل اوباما برای دیدار با روحانی خبر دادند در اذهان نقش بست و محور تحلیل‌های رسانه ای و سیاسی شد.
روابطی که 34 سال پیش با سقوط رژیم پهلوی و ماجرای گروگانگیری سفارت آمریکا تیره و تار شد و گرچه در دوره همه روسای جمهور ایران و آمریکا گاها بحث رابطه ایران و آمریکا بر سر زبان ها می‌افتاد اما این احتمالات از حرف فراتر نرفت و هرچند در مواردی دو کشور دور میز مذاکره نشستند اما مذاکرات هیچگاه به سطح مذاکرات دوجانبه و مستقیم نرسید تا این روزهایی که در یک سو روحانی رییس جمهوری اعتدال گرای ایران و در سوی دیگر باراک اوباما رییس جمهور دموکرات هریک سیگنال های مثبتی از رابطه دوجانبه را روانه یکدیگر می کنند.
و دراین میان «پرونده هسته‌ای» مرکز ثقلی که دو کشور را به هم نزدیک کرده است. پرونده ای که در سال 2002 باز شد و در همه 10 سال گذشته مناسبات سیاسی ایران با برخی کشورهای اروپایی و آمریکا را تحت الشعاع خود قرار داد و با نفوذ کشورهای مذکور در شورای امنیت سازمان ملل، قطعنامه‌های از محل این پرونده بر ایران تحمیل شد.
حسن روحانی که خود در آغاز این راه سکانداری پرونده هسته ای ایران را برعهده داشت و زمانی دور میز مذاکره با وزاری خارجه کشورهای اروپایی نشسته بود حال این روزها در تکاپو برای یافتن راهی برای برگرداندن مذاکرات به سطح پیشین است، چه آنکه در دوران بعد از وی مذاکرات هسته ای در سطح مدیران کل برگزار شده بود و نتایج روشن و مثبتی از آن حاصل نگشته بود و قطعنامه و تحریم همپای مذاکرات هسته‌ای علیه ما تصویب می شود.
24 خرداد و روی کار آمدن شیخ دیپلمات با کوله باری از تجارب هسته ای و دیپلماتیک امیدها به حل و فصل هرچه سریعتر پرونده هسته ای را ایجاد کرد. چه آنکه رییس جمهور جدید در دوران تبلیغات انتخاباتی اش نیز با تاکید بر پرونده هسته ای ایران وعده داده بود با بازگرداندن سطح مذاکرات به وزاری خارجه و روسای جمهور در کوتاهترین زمان مسیر جل پرونده را فراهم سازد و حال این روزها نیویورک دومین مکان برای رایزنی های دیپلماتیک روحانی با روسای جمهور عضو گروه 5+1 از یک سو و خوش و بش های دیپلماتیک ظریف با وزرای خارجه از سوی دیگر.
حسن روحانی که پیش از سفر به نیویورک در دو اقدام در راستای دیپلماسی رسانه ای خود در گفتگو با شبکه ان بی سی آمریکا{اینجا} و درج یادداشتی در روزنامه واشنگتن پست{اینجا} از سیاست دولتش در برداشتن «گام های سازنده» سخن گفته بود در نیویورک نیز در مسیر همان اظهارات خود در متن و حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل دیپلماسی دولتش را برای سران جهان تشریح کرد.
روحانی سه شنبه شب بعد از باراک اوباما رییس جمهور آمریکا پشت تریبون مجمع عمومی سازمان ملل قرار گرفت و ضمن تاکید بر حق ایران در فعالیت‌های هسته ای و نکوهش تحریم‌های اعمال شده از این گذار، بحث مذاکره با آمریکا را نیز مطرح کرد و گفت« دنبال تنش با امریکا نیستیم، سخنان اوباما را شنیدم، می‌توان به چارچوبی برای مدیریت اختلافات با امریکا رسید، انتظار ما از امریکا شنیدن صدای واحد است.»{اینجا}
اهمیت سخنان روحانی شاید آنجا روشن تر شود که پیش از او نیز باراک اوباما در نطقی نرم تلویحا از باز شدن پنجره های جدید رابطه بین دو کشور ابراز رضایت کرد و با بیان اینکه حق ایران در فعالیت های هسته ای ایران را می پذیریم و به دنبال تغییر رژیم در ایران نیستیم، گفت«رهبر ایران فتوایی علیه توسعه تسلیحات اتمی صادر کرده و رئیس جمهور روحانی هم به تازگی تصریح کرده است که جمهوری اسلامی هرگز سلاح اتمی تولید نخواهد کرد. این اظهارات توسط مقام‌های دو کشور می بایست زمینه را برای توافقی معنادار فراهم کند. قاعدتا باید بتوانیم به راه حلی دست پیدا کنیم که حق مردم ایران را در نظر بگیرد و در عین حال به جهان اطمینان دهد که برنامه ایران صلح آمیز است.»
سخنان دو رییس جمهور با واکنش مثبت در داخل و خارج از کشور روبرو شد و اکثریت تحلیل گران داخلی با مثبت ارزیابی کردن سخنان اوباما و با حمایت از مواضع رییس‌جمهور کشورمان، از آینده‌ای بهتر در روابط دوجانبه بر مبنای احترام متقابل استقبال کردند.
و حال بعد از روحانی چشم ها به ظریف دوخته شده است که امشب باید پای میز مذاکره ای بنشیند که در سوی دیگر آن جان کری وزیر امورخارجه آمریکا حضور دارد. دیداری که بین دو مقام ارشد دستگاه دیپلماسی دو کشور با موضوع پرونده هسته‌ای برگزار خواهد شد. دیداری که سخنان اوباما درباره ماموریت ویژه کری برای مذاکره با ظریف، بر اهمیت آن افزوده و حالا همه منتظر هستند تا در پایان این دیدار که در قالب نشست وزرای امورخارجه 1+5 انجام می‌شود، با اطمینان بیشتری درباره آینده روابط دو کشور و تاثیر آن بر فضای سیاست جهان سخن بگویند.
219/220
نظر شما