هما کبیری: افزایش حدود 40 درصدی مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری در این روزها، به جز اینکه ایران را از رقابت در حوزه تجارت گاز دورتر می‌کند، مشکلاتی را نیز به ویژه در ماه‌های سرد سال برای صنایع ایجاد می‌کند که این موضوع اتفاق تازه‌ای نیست.
سال‌هاست که در حدود ماه‌های آبان و آذر و با ورود موج سرما به کشور، اختلاف ترکمنستان با ایران بر سر قیمت گاز از سر گرفته می‌شود و این کشور نابرادری‌اش را در روزهای سرد با کاهش حجم گاز وارداتی ایران و حتی گاز با قطع آن ثابت می‌کند. هنوز خاطرات روزهای سخت و سرد زمستان 87 از اذهان مردم پاک نشده و کسی فراموش نکرده ترکمنستان که در زمان‌های دیگر صحبت از برادری می‌کند، چطور به کشور همسایه‌اش پشت کرده و از این فرصت برای بیان درخواست‌های گاها غیرمعقول خود استفاده می‌کند.
همین موضوع کاهش گاز وارداتی از ترکمنستان در کنار افزایش مصرف بخش خانگی و تجاری موجب می‌شود تا همان سیاست قطع گاز صنایع و نیروگاه‌ها بار دیگر تکرار شود، اما با این تفاوت که امسال کمی زودتر این اتفاق افتاده و موجب شده تا برخی کارخانه‌های سیمان نیز رو به تعطیلی بروند.
بر اساس اخبار منتشرشده در روزهای گذشته، یکی از اعضای هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان قیمت مازوت مصرفی در کارخانه‌های سیمان را دلیلی برای تعطیلی تمام کارخانه‌های سیمان مازوت‌سوز عنوان کرده که به دلیل اتمام سوخت‌شان تعطیل شده‌اند. این در حالی است که هر ساله با شروع موج سرما، گاز صنایع و نیروگاه‌ها قطع شده و آنها به استفاده از سوخت مایع مجبور می‌شوند اما هنوز وزارت نفت مشکل قیمت این کارخانه‌ها را نیز حل نکرده و به همین دلیل مشکلات سوخت‌رسانی در فصل سرما، شکل جدیدی به خود گرفته است.
محمدرضا احسان‌فر عضو هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان، با اشاره به اینکه هنوز مصوبه‌ای مبنی بر تمدید اختصاص سوخت مازوت به کارخانه‌های سیمانی با قیمت 70 تومانی ابلاغ نشده است گفت: وزیر صنعت، معدن و تجارت خواستار صدور چنین مصوبه‌ای از سوی معاون اول رئیس جمهوری شده اما تاکنون چیزی در این زمینه به تصویب نرسیده است.
در حال حاضر کارخانه‌های سیمان قشم، جوین، خاش، خوی، لارستان، تجارت مهریز، بوکان و زابل 9 کارخانه سیمان مازوت‌سوز در کشور هستند که به نظر می‌رسد اخیرا سیمان جوین توانسته به گاز دسترسی پیدا کند. مجموع تولید سیمان این کارخانه‌ها بالغ بر حدود هشت میلیون تن می‌شود. تا حدود 1.5 سال بعد از اجرای فاز نخست قانون هدفمندی یارانه‌ها کارخانه‌های مازوت سوز، سوخت مازوت را با قیمت 200 تومان خریداری کردند. پس از آن قیمت گاز و مازوت یکسان‌سازی شد و قیمت مازوت به 70 تومان رسید که قرار شد این قیمت هر شش ماه یک بار توسط ستاد هدفمندی یارانه‌ها برای کارخانه‌های مازوت سوز تمدید شود. همچنین قرار شد مابه‌التفاوت قیمت 200 تومانی با 70 تومانی سوخت مازوت در 1.5 سال بعد از آغاز هدفمندی یارانه‌ها که معادل حدود 80 میلیارد تومان می‌شود از سوی دولت به کارخانه‌ها پرداخت شود.
این در حالی است که از ابتدای مهر ماه امسال مصوبه دولت درباره قیمت 70 تومانی مازوت برای کارخانه‌های سیمانی تمدید نشده و 9 کارخانه مازوت‌سوز با بحران کمبود سوخت مواجه شده‌اند.
چه به سر صنایع آمده است؟
نیروگاه‌ها نیز یکی دیگر از صنایعی هستند که با قطع گاز مورد نیازشان برای تولید برق در فصل سرد سال، با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند. مدیرعامل شرکت توانیر معتقد است هر چند برخی نیروگاه‌ها سیکل ترکیبی هستند و تلاش بر این است تا تعداد آنها بیشتر شود، اما مساله اینجاست که وقتی نیروگاه‌ها از سوخت مایع استفاده می‌کنند، نه تنها راندمان آنها کاهش می‌یابد، بلکه مشکلاتی نیز در بخش تعمیرات اساسی پیدا می‌کنند و هزینه تعمیرات آنها بیش از دو برابر افزایش می‌یابد و مانند گذشته نیز قادر به تولید برق نخواهند بود.
با توجه به اینکه دولت دهم اقدام به واگذاری نیروگاه‌ها به ازای بدهی‌اش به بخش خصوصی کرد، مشکل تامین سوخت زمستانی و به ویژه رفع مشکلاتی که استفاده از سوخت مایع ایجاد می‌کند، در زمره دلایل مخالفت آنها با تحویل نیروگاه به ازای بدهی‌شان قرار دارد.
این در حالی است که بسیاری از صنایع نیز با آغاز فصل سرد راندمان تولیدشان تا کمتر از 50 درصد می‌رسد و در فصل پرمصرف سال تولید چندانی ندارند. به‌رغم اینکه وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت یازدهم بارها و بارها در سخنانش صحبت از حمایت از تولید به میان آورده، اما به نظر می‌رسد این موضوع به این زودی‌ها حل شدنی نباشد. بسیاری از کارشناسان ریشه این مشکل را در گازرسانی بی حد و مرز به روستاها به عنوان مصوبات سفرهای استانی می‌دانند و عده‌ای نیز معتقدند مذاکراتی که پیش از امضای قرارداد واردات گاز از ترکمنستان از سال 87 از سوی نماینده ایران که قائم مقام شرکت ملی نفت ایران بود، مذاکرات صحیحی نبوده است.
مجتمع‌های پتروشیمی به ویژه آنهایی که خوراکشان گاز طبیعی است، تنها 30 درصد تولید محصول دارند که به نظر می‌رسد در روزهای سردتر این رقم کمتر هم بشود.
به نظر می‌رسد کاهش مصرف بخش خانگی و کنترل و مدیریت آن تنها راهکاری است که وزارت نفت می‌تواند با استفاده از آن، گاز ایران را به بازارهای جهانی معرفی کند و از این طریق سهمی در مناسبات تجاری منطقه داشته باشد. این در حالی است که تا امروز وعده های دولت پیشین در خصوص افزایش تولید گاز، توسعه فازهای جدید پارس جنوبی و سایر میدان‌های گازی، ایجاد و راه‌اندازی مخازن ذخیره‌سازی گاز نیز نتوانسته موثر واقع شود.
حالا همه چشم ها به وزارت نفت بیژن زنگنه دوخته شده که تا با اجرای وعده هایش در خصوص افزایش تولید گاز به داستان تکراری مشکل کمبودهای زمستانی پایان دهد.
3131
نظر شما