سمیه علیپور: به تازگی بحث‌هایی از گوشه و کنار در مورد مدیریت اصناف خانه سینما آغاز شده است که البته این بحث ها واکنش هایی را از سوی بنیاد سینمایی فارابی و کانون کارگردانان و برخی چهره های سینمایی به همراه داشته است. مهدی فخیم‌زاده از اعضای سابق شورای مرکزی کانون کارگردانان، از وجود رانت در شورای مرکزی کانون کارگردانان سخن می‌گوید. از سوی دیگر طهماسب صلح‌جو رئیس انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی در گفت‌و‌گویی به استعفای خود از ریاست انجمن که در اسفندماه اتفاق افتاده اشاره کرده و یادآور شده این استعفا به دلیل انحصارطلبی‌هایی در شورای مرکزی انجمن بوده است. همه این ها در شرایطی است که سایت خبری سینماپرس به عنوان رسانه ای که در دوران شمقدری و با حمایت او به عنوان رئیس سابق سازمان سینمایی راه اندازی شده بود، از این اظهارات به عنوان سندی برای وجود مشکلات جدی در خانه سینما بهره می‌برد.
دلواپسی‌های فخیم‌زاده
مهدی فخیم‌زاده یکی از چهره‌های شناخته شده در زمینه فعالیت‌های صنفی محسوب می‌شود. او در سال‌هایی که خانه سینما با مشکلاتی جدی از سوی سازمان سینمایی و مدیران وقت آن مواجه شده بود در کنار این خانه و مسئولان قرار داشت و برای رفع مشکلات اقداماتی انجام داد. خود او در متنی که با هدف شفاف‌سازی وضعیت شورای مرکزی کانون کارگردانان منتشر کرد، آن همراهی‌ها را چنین روایت کرد: «خانه سینما دوسال ناحق و ناروا بسته شده بود وخود من هم مثل بقیه اعضا، مدام در تب و تاب بودم و بیانیه امضا می‌کردم وهر زمان که هیئت مدیره خانه درخواست می‌کرد (بدون انکه وظیفه یا مسئولیتی داشته باشم) با ایشان همراه می‌شدم و به دیدار مسئولین بلندمرتبه کشوراعم از دکتر قالیباف (شهردار) سردار کارگر (معاونت اجتماعتی نیروی انتظامی) حجت الاسلام پورمحمدی (رئیس سازمان بازرسی)....و حتی شخص رئیس جمهوروقت یعنی احمدی‌نژاد می‌شتافتم تا بلکه راهی پیدا کنیم و خانه را از بهانه جویان و مدعیان قانون باز پس گیریم و درآن روزهائی که مهاجمین به خانه حمله کرده بودند و قصد تصرف داشتند همراه بسیاری ازهمکاران ساعتها پشت درخانه، کنارکوچه روی زمین نشستم تا اجازه ندهیم خانه سینما به تصرف نااهلان درآید که درنیامد.»
خبرگزاری سینماپرس که در دوره جواد شمقدری و با حمایت‌های او راه‌اندازی شده و دیدگاهی مشابه نظر شمقدری در مورد خانه سینما دارد، بعد از انتشار متن فخیم‌زاده، در مورد این بخش از اظهارات او در مورد موجودیت خانه سینما نوشت: «فارغ ازتأیید یا رد مواضع فخیم‌زاده و همفکران وی در نقد مدیریت دوره های مختلف سینمای کشور و نیز دفاع از موجودیت تشکلی به نام «خانه سینما»...» سینماپرس به این ترتیب با تاکید براینکه موافق این قبیل فعالیت‌های فخیم‌زاده نبوده، در مورد سایر بخش‌ها که به رانت‌خواری و مواردی از این دست اشاره داشته، کاملا با او همسو بوده و نوشت: «آنچه مهم است اتفاقات ناگواری است که به تازگی سایر خانواده بزرگ سینما با انتشار نامه مهدی فخیم زاده نویسنده و کارگردان سینمای ایران در رسانه‌ها از آن مطلع شده‌اند. هرچند که سینماپرس و برخی از محافل دلسوز سینما، از مدتها پیش با هشدار نسبت به حضور و رفتارهای غیر صنفی تعدادی خاص از اعضای این کانون که متأسفانه در کنار برخی از اعضای هیآت مدیره خانه سینما به نام صنف، اهداف و امیال شخصی خود را جستجو می کنند، روشنگری نزد اقشار مختلف مردم، هنرمندان، مسئولین و فعالان سینمایی را آغاز کرده است.»
آنچه فخیم‌زاده در نامه به عنوان شفاف‌سازه و یا پرده‌برداری از حقیقت پنهان نوشته همه موضوعاتی است که از سال‌ها قبل یعنی دقیقا همان سالی که علیرضا رئیسیان یک هفته قبل از برگزاری مجمع عمومی کانون کارگردانان از سمت ریاست برکنار شد، بارها مطرح شده است و هیچ نکته تازه‌ای در آن به چشم نمی‌خورد. فخیم‌زاده در مورد ماجرای آن انتخابات نوشته هنوز هم روشن نیست به چه دلیل رئیسیان در آن مقطع کنار گذاشته شد. این در حالی است که علیرضا رئیسیان، رئیس سابق کانون کارگردانان سینمای ایران که هشت سال این مسئولیت را برعهده داشت، در گفت‌و‌گویی مفصل با روزنامه اعتماد تمامی جزئیات مربوط به آن ماجرا را توضیح داد و سخنان او پاسخ‌های همایون اسعدیان و منوچهر محمدی را که در جریان آن موضوع به عنوان چهره‌های تاثیرگذار از آنان یاد شده بودند، به همراه داشت. در آن مجموعه گفت‌و‌گو که در نهایت پاسخ نهایی رئیسیان را به همراه داشت تمام اتفافات لحظه به لحظه، قبل و بعد از جلسه شورای مرکزی کانون برای برکناری رئیسیان از سوی، رئیس سابق کانون به عنوان فرد غایب در جلسه و اسعدیان به عنوان فرد حاضر شرح داده شد.
بخش مهمی از نامه فخیم‌زاده مربوط به بخش شب کارگردانان سینمای ایران است، مهم از این جهت که تازه‌تر از سایر مسائل به نظر می‌رسد. او در مورد این جشن نوشت: «وقتی این یاداشت را می‌نوشتم شنیدم که کانون کارگردانها می‌خواهد جشنی برپا کند و مهمانی مجللی ترتیب دهد و ازهمه کارگردانها دعوت به عمل آورد و از سه نسل تقدیر و تشکر کند. بی‌اختیار با خودم گفتم: فاعتبرو یا اولی الابصار. یاد آن بیت معروف افتادم که: این گربه مومو کن بابا ازآن تو/ این قاطر چموش لگد زن ازآن من. مارا به جشن و شب کارگردانها دعوت می‌کنند و بودجه فیلم‌های دولتی را بین خودشان تقسیم می‌کنند. با این مهمانی شام و تقدیر و تشکر دو هدف را نشانه گرفته اند. اول آنکه مسئولین سینمائی وصاحبان پول و قدرت را مرعوب کنند ونشان دهند که چگونه فرهنگی ترین صنف، یعنی کارگردانها سینمای ایران را درید قدرت خود دارند که می تواند به سرفه ای گرد آورند و به عطسه ای بپراکنند ودیگر انکه کارگردانها را نمک گیر کنند و زمینه تسلط و همیشگی و مداوم خویش را برسینما فراهم سازند. که البته شتر درخواب بیند پنبه دانه.»
او همچنین در مورد بودجه این جشن نوشت: «شنیده‌ام که بودجه این مهمانی را نیز از جیب خودمان درآورده‌اند و بنیاد فارابی را وادار ساخته اند که چند صدمیلیون بپردازد. عرض بنده این است که ای‌کاش بنیاد فارابی و جناب ایوبی به جای تقبل هزینه چنین جشن بی‌حاصل و بی‌نتیجه‌ای، به فکر مستمندان سینما بودند و شب عید دست نیاز دردمندان سینما را این‌گونه پس نمی‌زدند و از پرداخت عیدانه ششصد - هفتصد هزارتومانی استنکاف نمی‌نمودند که هم خیر دنیا درآن بود وهم ثواب آخرت...»
این بخش از سخنان فخیم‌زاده واکنش بنیاد سینمایی فارابی را به همراه داشت به این ترتیب که آنان میزان کمک خود به جشن کانون کارگردانان را چنین اعلام کردند: «در خصوص مبلغ چند صد میلیونی مطرح شده برای حمایت از برنامه شب کارگردانان سینمای ایران، به اطلاع می‌رساند واقعیت امر نه چند صد میلیون که چند ده میلیون تومان یعنی مبلغی کمتر از 50 میلیون تومان می‌باشد که البته به شرط فراگیری جشن به عزیزان اختصاص داده شده است.»
کانون کارگردانان نیز بعد از گذشت چهار پنج روز از انتشار متن فخیم‌زاده بالاخره وارد عمل شد و بیانیه‌ای صادر کرد که در بخشی از آن بیانیه به همین ماجرای بودجه جشن اشاره شد: «برگزاری شب کارگردانان سنتی چند ساله است. در دو دوره، بنیاد سینمایی فارابی حمایت مالی این مراسم را به عهده گرفته و در این دوره نیز مسئولین این بنیاد نسبت به همراهی با کانون ابراز تمایل نمودند. مبلغ کمک بنیاد فارابی نه صدها میلیون تومان که چهل و هشت میلیون تومان است. این قراردا در دبیرخانه کانون و بنیاد فارابی موجود است.»
بخش عمده‌ای از نامه فخیم‌زاده به ماجراهای آخرین مجمع عمومی کانون کارگردانان که منجر به انتخاب شورای مرکزی کنونی شد، اختصاص یافته است، از اینکه او و ابوالحسن داودی و محمد بزرگ‌نیا به عنوان افرادی مستقل و جدید با هم وارد شورای مرکزی کانون شدند و حالا از میان آنان فقط فخیم‌زاده است که در واکنش به فضای موجود در کانون استعفا داده است. این بخش از اظهارات واکنش داودی را به همراه داشت. او هم متنی نسبتا مفصل را برای پاسخ‌دهی به اظهارات فخیم‌زاده در روزنامه «بانی فیلم» منتشر کرد که در بخشی خطاب به فخیم‌زاده نوشت: «از توى آگاه به مسائل صنفى متعجبم که چگونه موضوعى بارها تکرار شده و نقل شده را که تنها به درد دامن زدن به آتش اختلافات مى‌خورد در این برهه خاص رسانه‌ایش مى‌کنى و مدعایت هم این است که حال که خانه سینما استحکام یافته و امن شده و خطرى تهدیدش نمى‌کند این‌ها را مى‌گویى ... آیا خانه سینما واقعا استحکام یافته؟!.. آیا مطمئن هستى همین حرف‌ها دست آویز دشمنان قسم خورده خانه نمى‌شود براى براندازى !؟.. پس این بوق و کرنایى که همین الان از سایت‌هایشان مى‌شنویم توهم است یا واقعیت!؟...»
باندبازی و بهره‌گیری از رانت‌ها یکی دیگر از موضوعاتی بود که در صحبت‌های فخیم‌زاده مطرح شده بود، داودی این بخش را چنین پاسخ داد: «از انحصار گفته بودى و از باند بازى و رانت دولتى و تقسیم پول ... خب اگر مخالف بودى مى‌ماندى و مى‌جنگیدى و ما هم اگر کوچک‌ترین نشانه‌اى از تدوام و یا راستى همه این حرف‌ها مى‌دیدیم در کنارت مى‌جنگیدیم و همان‌طور که با منطق ااسعدیان را بر این تصمیم رساندیم که به خاطر حفظ یکپارچگى کانون، خود از این مسئولیت کناره بگیرد و او صادقانه تاسی کرد... بقیه موارد را هم نمى گذاشتیم به قول تو «در» برهمان «پاشنه» بچرخد!... اصلا کدام در؟!.. کدام پاشنه!؟.. آیا همه «در»ها برای وجود داشت، تنها باید بر مدار خواسته ما بچرخد و لاغیر؟!... این جور رفتار که در و پاشنه صنف را یکجا از خاک درمى‌آورد!...»
همکاری برخی از اعضای شورای مرکزی کانون کارگردانان با حوزه هنری در وضعیتی که این نهاد تعدادی از فیلم‌های سینمای ایران را در حوزه اکران تحریم کرده بود، با این پاسخ داودی مواجه شد: «شخصا از دوازده فیلمى که کارگردانى و یا تهیه کرده‌ام، تنها دوتاى آنها که مربوط به بیست و چند سال پیش می‌شود، رایتش خریدارى شده و از تلویزیون پخش شده، در بقیه موارد صدا و سیما با موقعیت تنها و انحصاریش به خودش حق داده که بدون هیچ توضیحى فیلم‌هایم را رد کند و نخرد و یا تبلیغ اکران آنها را هم بایکوت کرده ... مثل خودم ده‌ها تهیه کننده و کارگردان سراغ دارم که زورشان به تلویزیون نرسیده تا حداقل حقوقشان را از مدیران سیاسى تلویزیون دولتى باز ستانند... در تمام این سال‌ها یادم نمى‌آید برعلیه تلویزیون اداره شده با بودجه بیت المال، که سال‌ها گریبان امثال من را چسبیده بود و در مقابل درخواست حق مسلم مان که خرید رایت تلویزیونى از رسانه انحصارى دولتى بود،وقعی نمی‌نهاد، کسى و یا کسانى که مکرر با رسانه ملی کار می‌کردند و پروژه‌های فاخر می‌ساختند، حرفى زده باشند و یا بخواهند که از کار کردن با این رسانه انحصارى و بى رقیب به خاطر حمایت بقیه اهل سینما استنکاف کرده باشند.»
فخیم‌زاده سازنده مجموعه‌های پرمخاطبی چون «حس سوم»، «خواب و بیدار» و «ولایت عشق» این روزها درصدد است تا کار تلویزیونی جدیدی را به تهیه‌کنندگی حبیب‌الله کاسه‌ساز آغاز کند.
و استعفای صلح‌جو
یکی دیگر از چهره‌هایی که این روزها با انتقاد از فضای موجود در صنف زمینه را برای اظهارات سایت‌های مخالف خانه سینما فراهم کرده‌اند، منتقد باسابقه سینمای ایران طهماسب صلح‌جو است. او دو روز بعد از انتشار نامه فخیم‌زاده در گفت‌و‌گویی با نسیم آنلاین دلایل استعفای خود را که مربوط به تاریخ سوم اسفندماه 1392 بود یک سلسله اختلافات بیان کرد.
او در بخشی از سخنانش به ماجرای نشست‌های خبری جشنواره فیلم فجر اشاره کرده و در پاسخ به این پرسش خبرنگار نسیم که ماجرای برگزاری آن جلسات در تصمیم استعفا چه نقشی داشته، گفت: «دلیل اصلی استعفایم این بود که نتوانستم با شورای مرکزی موجود همراهی کنم و به عبارتی خودم را با سیاست‌های آنها هماهنگ سازم. آنها طوری خاص فکر می‌کردند و من طوری دیگر و من در اقلیت محض بودم. آن ماجرا (برگزاری جلسات نقد و بررسی فیلم‌های جشنواره فجر) هم نقش داشت، اما به هر حال یک سلسله اختلافات بود که کار را به اینجا رساند. این را هم بدانید که من سوم اسفندماه استعفا دادم یعنی در اولین جلسه بعد از برگزاری جشنواره.»
صلح‌جو در بخش دیگر سخنانش گفت: «مشکل بزرگ این است که اعضای انجمن درباره این اتفاقات موضع‌گیری نمی‌کنند و شاید هم جسارت این کار را ندارند. بیشتر از امثال من این اعضای انجمن هستند که باید صنف شان را جدی بگیرند و خواسته های خود را از صنفشان بخواند. اعضای صنف هستند که باید مدافع احترام به صنف باشند تا دیگران هم به آنها احترام بگذارند. حس کردم در شرایطی که این اتفاق نمی افتد ماندن در صنف یک جور وقت تلف کردن بیهوده است.»
او در پایان سخنانش با اعضای انجمن منتقدان و نویسندگان چنین اتمام حجت کرده است: «صلاح مملکت خویش خسروان دانند اما از آنها می خواهم به همان اندازه که برای خودشان ارزش قائلند رفتار کنند. اگر برای حرفه شان حرمت قائلند سعی کنند مانع ریختن این حرمت شوند. این را بارها و بارها به صورت حضوری هم با بسیاری از اعضاء در میان گذاشته‌ام ولی در نهایت اینکه وقتی کسی خودش برای خودش ارزش قائل نیست نمی توان به زور برایش احترام ایجاد کرد.»
این اظهارات صلح‌جو واکنشی را از سوی شورای مرکزی انجمن منتقدن به همراه نداشت و به نظر می‌رسد اعضای این شورا ترجیح دادند در وضعیتی که هر نوع درگیری در میان اهالی خانه سینما بهانه‌ای برای مخالفان آن می‌شود تا دریچه‌ای برای انتقاد بیابند، سکوت کنند و فضای خانه سینما را به سمت آرامش سوق دهند.
57243
نظر شما