به تازگی با چهار کتاب در باره راه حج و یک اثر هم در باره تاریخ مطوفی بخورد کردم که جالب توجه بود.
1. قافلة الحج الشامی فی شرق الاردن فی العهد العثمانی (1516 ـ 1918) از مامون اصلا بنی یونس، اردن، 2011 در این کتاب مباحثی از قبیل قافله حج در شرق اردن در دوره مملوکی، قافله های حج عثمانی، سلوک قافله حج عثمانی در شرق اردن از مسیر و استراحتگاه ها، و آثار عمومی و اقتصادی این کاروان از نظر راه و تجارت و غیره و همین طور کشیده شدن خط آهن بحث شده است.
2. من دروب الحج فی مصر، محمد علی السید، قاهره، وزارة الثقافه، 2010. برخی از عناوین این کتاب عبارت است از: تواریخ و محطات، درب سلطانی، محمل، پرده کعبه، دوران محمل، راه حجاز و قوص و عیذاب.
3. امارة الحج العراقی فی العهد الثمانی، (1704 ـ 1747) دراسة تاریخیه، علی کامل حمزه السرحان، دانشگاه بابل عراق، 2012. در این کتاب در باره امارت حج از صدر اسلام تا دوره عثمانی بحث شده و از ویژگی های امیر الحاج در این دوره سخن گفته شده است.
4. رحلة مِشعَل المحمل رسالة فی سیر الحاج المصری برا ( تألیف 1297ق) محمد صادق باشا، تصحیح فائز الویلی، الدار العربیه للموسوعات، 2014. رساله ای است از اواخر قرن سیزدهم بالغ بر 263 صفحه که گزارش دقیقی از وضعیت مسیر حج کاروان حج مصری بدست داده است.
5. الطوافه نشأتها و مراحل تطورها عبر العصور، احمد صالح حلبی، سعودی، 1435. در این کتاب تاریخ مطوفی که یکی از ارکان تاریخ حج در مکه است مورد بررسی قرار گرفته است. مطوفان که قرنهاست با نظم و ترتیب به کار اسکان و راه اندازی کار حجاج در وقت اقامت مکه فعالیت دارند، هر کدام متعلق به یک خاندان و اختصاصی یک منطقه یا کشور هستند. مثلا مطوفی ایرانی ها. این وضعیت تا به امروز ادامه دارد.
نظر شما