امسال پنجاهمین سالگرد امضای قرارداد امنیتی میان آمریکا و ژاپن است.به جای آنکه دو طرف امضای قراردادی که پنجاه سال به برقراری امنیت و ثبات در حوزه آسیای جنوب‌شرقی کمک کرد را جشن بگیرند،هم‌اکنون به اختلافات دامن زده و قراراد مذکور، به محل تردید و معضلی جدید برای آنها تبدیل شده است.
مهمترین دلیل این امر را می‌توان در مواضع دولت جدید ژاپن جستجو کرد .در سال 2009 ، مردم ژاپن در انتخابات این کشور به تغییری رأی دادند که هم‌اکنون منشاء مشکلات است.
حزب لیبرال دمکراتیک ژاپن که اداره کشور را تا چند دهه پس از جنگ بر عهده داشت،انتخابات پارلمانی را به حزب دمکراتیک ژاپن باخت.
حزب مذکور حتی تا انتخابات سال 2005 در قدرت باقی ماند،تنها به این دلیل که کویزومی نخست‌زیر، شعار تغییر را سر داده بود.اما پس از عزیمت او، تعداد زیادی نخست‌وزیر از جمله شینزو آبه،فوکودا و تارو آسو در این کشور روی کار آمدند که هر یک به نوعی با رفتار خود به ساختار رهبری این کشور مدلی شبیه به "سوپ روز" دادند.
اما زمانی که حزب دمکراتیک ژاپن روی کار آمد،همه جریانات تغییر کرد.دلیل موفقیتش آن بود که رویکرد متفاوتی در قیاس با حزب قبلی در پیش گرفت.یکی از شعارهای مهم و اصلی حزب، تغییر بود.اما آیا این تغییر تنها به معنای پایان دادن به توافقنامه امنیتی 50 ساله است؟به نظر می‌رسد که دولت جدید ژاپن آنطور که انتظار می‌رفت،برنامه‌ای برای امنیت ملی نداشته باشد.
در کابینه هاتویاما،همانگونه که گرایشات ضدژاپنی دیده می‌شود،تمایلات ضدآمریکایی نیز وجود دارد.اما جدای از همه این گرایشات،در حال حاضر منطقه با چالش‌های مهم و اساسی روبروست.از جمله آنکه چین به تحرکات خود در راستای تبدیل شدن به قدرت نظامی ادامه می‌دهد،کره‌شمالی ،فعالیت‌های هسته‌ای خود را پیگیری و همچنان از مذاکره با قدرتهای بزرک سر باز می‌زند.به جای آنکه با این تهدیدات مهم در منطقه مقابله کنیم،هاتویاما سیاست‌های حزب پیشین ژاپن-دوست و رفیق سابق آمریکا- مخالفت و رفتاری در پیش گرفته که بیشتر به جناح اپوزیسیون شبیه است.
درست است که میان دو کشور تعارضات و اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد.اما با این حال بازخوانی روابط میان ژاپن و آمریکا مسئله‌ای ضروری است که کشورمان باید بدان بیندیشد.موضوع پایگاه نظامی آمریکا در اوکیناوا که بیش از 47 هزار نیروی نظامی آمریکا را در خود جای داده است، نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
به نظر می‌رسد که هاتویاما قصد دارد همه معادلات موجود را تغییر دهد. معادلاتی که طی سالهای طولانی و با رایزنی‌های چندین ساله میان حزب لیبرال دمکرات ژاپن و مقامات آمریکا به دست آمده است.مشکل اینجاست که هاتویاما در قبال چالش‌های موجود آلترناتیو دیگری برای ارائه ندارد.این مسئله از روی پیشنهادات او به خوبی نمایان است.یک روز پیشنهاد می‌کند پایگاه نظامی آمریکا به مکان دیگری مثل گوام انتقال یابد و روز بعد می‌گوید بهتر است که پایگاه مذکور به خارج از اوکیناوا منتقل شود.به عبارتی اظهارات وی به خوبی گویای سردرگمی هاتویاماست.
در ماه نوامبر زمانی که باراک اوباما،به ژاپن سفر کرد،هاتویاما در خصوص اختلافات موجود خطاب به اوباما گفت:به من اعتماد کنید، اما روز بعد او سخنانی را به زبان آورد که کاملا در تضاد با قولش به اوباما بود.
دقیقا همین اظهارنظرهای ضد و نقیض هاتویاما سبب افول جایگاه وی و کابینه‌اش در ژاپن از مرز 80 درصد به 50 درصد شده است.مردم ژاپن بر این اعتقادند که هاتویاما قدرت تصمیم‌گیری ندارد.
یافتن راه‌حل برای پایگاه نظامیان آمریکایی در حال حاضر برای ژاپن و شهروندانش از اهمیت زیادی برخوردار است.انتقال پایگاه مذکور به شهر کم‌جمعیت هونوکو در شمال اوکیناوا از گزینه‌هایی است که می‌تواند نظر هر دو طرف را جلب کند.اما با این حال هاتویاما همچنان دو دل و مردد است و این مسئله با توجه به ملاحظات امنیتی می تواند هم به ضرر آمریکا و هم ژاپن تمام شود.
یوریکو کویکه، وزیر دفاع سابق ، وزیر کنونی محیط زیست و مشاور امنیت ملی ژاپن
گلف‌نیوز/19 ژانویه 2010
ترجمه: زهرا خدایی
نظر شما