این ائتلاف تاثیرات شگرف و عمیقی بر آینده جریان های سیاسی شیعه، سنی، کرد و حتی مخالفان آنها از جمله بعثی ها و همسایگان عراق برجای خواهد گذاشت. روابط آینده آمریکا و بغداد نیز تا اندازه زیاد منوط به این ائتلاف سرنوشت ساز خواهد بود.
پنج سناریوی محتملی که برای این ائتلاف حتمی می توان نوشت عبارتند از:
1- ائتلاف ملی( متشکل از صدری ها، مجلس اعلایی ها و عمده شیعیان دیگر)، ائتلاف دولت قانون( نوری المالکی) و ائتلاف کردستان
2- ائتلاف ملی، لیست العراقیه( متشکل از ایادعلاوی، شیعیان سکولارو اقلیت سنی عراق) و ائتلاف کردستان
3- ائتلاف دولت قانون ، لیست العراقیه و ائتلاف کردستان
4- لیست العراقیه، دولت قانون، ائتلاف ملی
5- تشکیل دولت وحدت ملی شامل هر چهار گروه پیروز یعنی ائتلاف ملی، دولت قانون، اکراد و لیست العراقیه
گزینه مطلوب
گزینه اول، فارغ از اینکه چه کسی سکان دولت را در دست خواهد گرفت، مناسب ترین گزینه برای شیعیان عراق خواهد بود چرا که
الف- اتحاد و یکپارچگی شیعیان عراق حفظ خواهد شد
ب- نقش آمریکا به عنوان کشور اشغالگر که اینک آماده بهرمند شدن از فواید دوران پس از دیکتاتوری و ارتزاق از سفره رنگین منابع طبیعی این کشور است کمرنگ خواهد شد.
ج- دخالت عربستان سعودی، امارات و حتی سوریه در مناسبات سیاسی و امنیتی این کشور به حد اقل خواهد رسید
د- ایران به عنوان بزرگترین کشور همسایه از لحاظ داشتن مرز زمینی و آبی با عراق تعامل بهتری با دولت و ملت این کشور خواهد داشت.
از این زاویه البته برای ایران نیز تشکیل چنین ائتلافی بسیار مطلوب تر و پسندیده تر است و منافع ملی این کشور درصورت تحقق آن بیشتر و بهتر حفظ خواهد شد.
گزینه نامطلوب
گزینه سوم ، بدترین شکل از محقق شدن احتمالات مفروض است. درصورتیکه دو ائتلاف دولت قانون و لیست العراقیه برای تشکیل دولت با هم متحد شوند به دلایل زیر خطر در کمین شیعیان عراق خواهد بود.
الف- تکمیل و تشدید انشقاق پدید آمده میان شیعیان عراق که کلید آن پیش از انتخابات خورده بود.
ب- ایجاد همگرایی میان ائتلاف دولت قانون و العراقیه در حذف نیروهای شیعی و گرایش به سمت سکولاریسم و استفاده از نیروهای متمایل به آمریکا و کشورهای عربی منطقه ازجمله عربستان سعودی
ج- افزایش دخالت های عربستان سعودی، امارات و سوریه در مناسبات سیاسی و امنیتی عراق که می تواند نهایتا به واسطه اختلاف افکنی های این دولت ها میان شیعیان و سنی های این کشور منجر به بروز جنگ داخلی یا دست کم خشونت هایی از جنس سال های 2005 تا 2007 در عراق شود.
د- تنش زا شدن روابط بغداد با تهران به جهت روی کار آمدن سنی ها و نزدیکان به حزب بعث که عمدتا گرایشات ضد ایرانی دارند.
از این منظر بدیهی است که این گزینه برای ایران نیز مناسب نیست و روی کار آمدن چنین ائتلافی با چنین شرایطی سبب می شود تا ضریب حساسیت امنیتی ایران بالا رفته و این موضوع در تعاملات آینده میان دو دولت قطعا تاثیر منفی و فرسایشی خواهد گذاشت.
گزینه بینابین
در صورتیکه یکی از این دو گزینه در عراق اتفاق نیفتد، سومین رویدادی که می تواند تا حدی مرضی الطرفین میان شیعیان و سایر گروه های اقلیت عراق و حتی همسایگان آن باشد گزینه آخر یعنی تشکیل دولت وحدت ملی به شرط توزیع عادلانه قدرت و پست های کلیدی میان نیروهای همه جریان ها است.
در چنین شرایطی:
الف- اختلافات میان گروه ها، اعم از شیعه و سنی و سکولار به حد اقل می رسد و دست کم تشدید نمی شود.
ب- شیعیان، قادر خواهند بود در چنین شرایطی به نوسازی و ترمیم بخش های آسیب دیده خود برای اتحادی بزرگ در انتخابات بعدی دست بزنند.
ج-هرگونه دخالت بیگانگان اعم از کشور های اشغالگر یا کشورهای همسایه از سوی همه گروه ها مورد پایش و نقد قرار خواهد گرفت و خطرات ناشی از این دخالت های سیاسی و امنیتی کم خواهد شد.
د-کشورهای همسایه از جمله ایران با داشتن گروه های فکری سیاسی نزدیک به خود در کابینه، با اطمینان بیشتری با دولت آینده تعامل خواهند داشت و باب پیشرفت مناسبات، براساس احترام و منافع متقابل همیشه باز خواهد بود.
از این منظر می توان ادعا کرد اگر گزینه اول برای ایران مطلوب ترین و گزینه سوم بدترین گزینه است، گزینه آخر می تواند تا اندازه ای به شرط حفظ عدالت در توزیع پست ها دغدغه های به حق تهران را رفع کند.
نظر شما