محبوبه عمیدی: این اولین‌بارست که محققان موفق به کشف ساختار بخشی حیاتی از مرگبار‌ترین زیرگروه عامل نقص ایمنی اکتسابی یا ویروس اچ.آی.وی-وان در انسان شده‌اند. البته کشف این ساختار برای پزشکان و سایر محققان بسیار‌بیشتر از یک کشف علمی پایه اهمیت دارد. اجازه بدهید برای شناخت اهمیت این کشف و نتایج فوق‌العاده آن در درمان این بیماری، کمی به بررسی این ویروس و زیرگروه‌های آن بپردازیم.
به گزارش فیوچریتی، اغلب کسانی که به ایدز مبتلا می‌شوند، در معرض خانواده اچ.آی.وی-وان قرار گرفته‌اند. اغلب سوش‌ها متعلق به گروه M هستند. از مهم‌ترین زیرگروه‌های M می‌توان به گروه B و C اشاره کرد که اغلب قربانیان ایدز در آمریکا و اروپا به زیرگروه B مبتلا هستند و زیرگروه C دارد در بخش وسیعی از آسیا و آفریقا قربانی می‌گیرد.
ران دیسکین، محقق مؤسسه فناوری کالیفرنیا که در این تحقیق مشارکت داشته، می‌گوید: «تاکنون تلاش‌های بسیاری برای ساخت واکسن ایدز صورت گرفته که اغلب آنها مهار gp120، پروتئین کلیدی زیرگروه B را هدف قرار داده‌اند. هرچقدر اطلاعات ما از این پروتئین و کل ساختار بیشتر باشد، واکسن تهیه‌شده بهتر عمل خواهد کرد».
تاکنون محور تحقیقات زیرگروه B و gp120 بوده‌اند، اما این تیم تحقیقاتی به سراغ زیرگروه C رفته تا فرضیه شباهت ساختاری این دو زیرگروه با یکدیگر را بررسی کند.
دیسکین می‌گوید: «برای بررسی پروتئین‌ها به ساختار بلوری آنها نیاز داریم و gp120 شکننده‌تر از آن بود که بشود به تنهایی آنرا متبلور کرد. به همین دلیل ما مولکولی ترکیبی ساختیم که از مونومر gp120 همراه با گیرنده CD4 و پادتن اچ.آی.وی که به نام 21c شناخته می‌شود، تشکیل شده بود».
ساختار ایجاد شده نه تنها فرضیه شباهت ساختاری زیرگروه های B و C را به خوبی اثبات می‌کرد، بلکه نشان می‌داد پادتن 21c علاوه بر واکنش با gp120 قادرست با گیرنده CD4 که در سطح سلول‌های ایمنی T قرار دارد، ترکیب شود. این اولین‌بار است که پادتنی با دو واکنش متفاوت در برابر ویروس اچ.آی.وی و لنفوسیت های T شناخته می‌شود و در واقع رفتاری خودایمنی از خود نشان می‌دهد.
همان‌طورکه در تصویر می‌بینید این پروتئین از دو زنجیره سبک- زرد رنگ- و سنگین- صورتی رنگ- تشکیل‌شده که می‌توانند به ترتیب به CD4 -بخش سبز رنگ- و gp120 -بخش خاکستری رنگ- متصل شوند.
این کشف محققان را با پرسش‌های بسیاری مواجه می‌کند: آیا این به معنی است که دیگر نمی‌توان از 21c به عنوان پادتن اچ.آی.وی استفاده کرد؟ آیا ما با بخشی از واکنش خودایمنی در برابر درمان ایدز مواجه هستیم؟ متخصصان توضیح می‌دهند لزوما این طور نیست، بدن می‌تواند تعدادی از این پروتئین‌ها را از میان ببرد و از چرخه حذف کند. ما هم باید برای ساخت واکسن مؤثر، موانع بیشتری را باید از سربگذرانیم و مکانیزم عمل پادتن و چرخه واکنش‌های حذف را به خوبی بشناسیم.
در نهایت شناخت بهتر این واکنش چندگانه و مکانیزم عمل پروتئین‌های دخیل در آن می‌تواند به بسیاری از پرسش‌های علم در مورد ایدز پاسخ دهد و ما را به تولید واکسن مؤثر و درمان قطعی برای بیماران برساند.
نظر شما