گزارش‌قالیباف از پلاسکو در مجلس؛ کلی‌‌بود، عذرخواهی‌ هم نکرد

امید کریمی: پنج روز پس از پایان آواربرداری از پلاسکو و تشییع و تدفین آتش‌نشان‌های شهید، وزیرکشور و شهرداری تهران به مجلس رفتند تا درباره فاجعه روز ۳۰ دی ۹۵ خیابان جمهوری، گزارش دهند. 

پیش از سخنان عبدالرضا رحمانی‌فضلی و محمدباقر قالیباف، گزارش‌های کمیسیون‌های مختلف مجلس دراین باره خوانده شد. 

محمدنعیم امینی فرد، سخنگوی کمیسیون بهداشت درباره حادثه پلاسکو با اشاره به گزارش کمیسیون مطبوعش گفت: یک مسئله، قانون‌گريزی پاره‌ای از شهروندان در ساختمان پلاسكو است و مسئله كمبود آموزش هاي لازم به مردم در اين امر موثر بود. حالا كه وجدان عمومي بيدار شده است لازم است كه صدا و سيما حضور جدي داشته باشد.

او همچنین گفت: درست است که 16 نفر را از دست دادیم اما در حوادث ترافیک هر شبانه روز نزدیک به ۴۰ نفر کشته داریم. 

سپس محمدرضا نجفی، نماینده مردم تهران گزارش مجمع نمايندگان شهر تهران درباره فاجعه پلاسکو را خواند. در بند پایانی این گزارش آمده بود: «مبتني بر نظام ارزشي پذيرش و مسئوليت و عذرخواهي دستگاه هاي ذي ربط مورد انتظار است،‌ ضمن تشكر ازتلاش هاي ارزشمند مديران به ويژه آتش نشان هاي عزيز بايد توجه داشت كه نقد افراد و دستگاه ها از جمله مدريت شهري به معناي ناديده انگاشتن خدمات آنها نيست مردم به عنوان صاحبان انقلاب و كشور حق دارند از شرايط ايمن و خدمات شهري مناسب برخوردار باشند. و از نتايج اصلاحي دستگاه ها مطلع شوند.»

اتفاقی که البته در پایان نیفتاد و شهردار عذرخواهی نکرد. 

اما در ادامه محمدرضا رضایی کوچی، رییس کمیسیون عمران مجلس در جریان خواندن گزارش کمیسیون مطبوعش، پرسید: این سؤال وجود دارد که آیا ساختار مدیریت بحران و امکانات و تجهیزات و تخصص‌های آنها می‌تواند خودش را مطابق استانداردهای جهانی ارتقا دهد؟ قوانین مختلفی از جمله قانون شهرداری‌ها وجود دارد که می‌تواند در پیشگیری از حوادث مشابه کمک کند؛ اگر این قوانین مشکلی نداشته، آیا اراده‌ای برای اجرای آنها بوده است و اگر این قوانین در اجرا مشکل داشته‌اند، چرا از قانونگذار نخواسته‌اند که اشکالات آنها برطرف شود؟

پس از این، سلمان خدادادی رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در گزارش این کمیسیون گفت: قطعاً باید برای ممانعت از بروز چنین وقایعی اقدامات کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت انجام شود و این موضوع به صورت همه جانبه ارزیابی شود که کدام سیاست غلط، تخصیص نامناسب بودجه، ناکارآمدی در مدیریت صحنه و بی‌تدبیری در اطلاع‌رسانی باعث بروز این فاجعه و شدت یافتن ابعاد آن شد.

در ادامه علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف گفت: یک سوم بناهای تجاری کشور آسیب پذیر هستند، متاسفانه اصناف در امر سیاست گذاری بخصوص در امور شهری اختیاری ندارد و شرکت داده نمی شود. پس تقاضای ما این است که به این 3 میلیون بنگاه توجه بیشتر شود که متاسفانه شرایط خوبی در نظام برنامه ریزی کشور ندارند. تاکنون اصناف در 5 برنامه توسعه دیده نشده اند و متاسفانه در برنامه ششم نیز دیده نشده اند.

پس از گزارش‌های متعدد کمیسیون‌ها و اتاق اصناف، نوبت به وزیر کشور رسید تا گزارش خود را قرائت کند. در گزارش عبدالرضا رحمانی فضلی به مواردی اشاره شد که احتمالا در روزهای آینده چالش برانگیز می‌شود، همانطور که در همان صحن هم شد. 

در بخشی از گزارش او آمده بود: در جلسه اي كه با حضور اعضاي هيئت امناي ساختمان در وزارت كشور انجام شد،‌ اعضاي مذكور اعلام كردند كه آتش نشاني در ابتداي امر پس از 5 دقيقه از درخواست كمك، به محل حادثه رسيد ليكن به دليل نبود امكانات محل را ترك كردند و 15 دقيقه بعد با امكانات لازم در محل حاضر شدند. كه اين موضوع در دست بررسي است.

وزیر کشور همچنین در آماری درباره این حادثه گفت: زمان وقوع در روز 5 شنبه 30 دي ماه 95 در ساعت 7:58 دقيقه بوده و ساعت ۱۱:۲ دستور تخلیه صادر شده است. ۳ ساعت پس از شروع آتش سوزی. همچنین ريزش ساختمان در ساعت 11:34 دقيقه بوده است. آتش سوزي از طبقه 10 به دليل اتصال برقي ايجاد شده است كه اين موضوع نيازمند بررسي هاي دقيق تر است. ساختمان فاقد گاز بوده است و تامين گاز بوسيله سيلندهاي كوچك تهيه ميشد، كه بعضا موجب شدت حريق و وقوع برخي از انفجارها شده است. دراین حادثه 22 نفر جان باختند كه 16 نفراز آتش نشان ها هستند.

پس از وزیر کشور، محمدباقر قالیباف پشت تریبون رفت تا گزارش و دفاعیه خود دراین باره را ارائه کند. شهردار تهران تلاش کرد گزارشی کلی از حادثه پلاسکو ارائه دهد. او جزییات را به جلسات بررسی‌ کمیسیون های تخصصی مجلس واگذار کرد. به جای آن حواشی مختلفی را بیان کرد؛ از زلزله‌های منجیل و رودبار و بم تا فرود اضطراری یک هواپیما در اصفهان، حادثه مرگبار قطار نیشابور و تصادف اتوبوس‌ در اتوبان قم و مقایسه آمار تلفات حوادث قبلی با حادثه پلاسکو و حتی ۱۱ سپتامبر!

قالیباف که کلیپی را برای مجلس آماده کرده بود، پخش کرد که البته در میانه و به دستور رییس مجلس متوقف شد. 

شهردار تهران پس از یک مقدمه طولانی که بخش عمده گزارش ۳۵ دقیقه‌ای‌اش را پر کرد، گفت که آتش‌نشانی ۲.۵ دقیقه پس از اعلام حادثه، به محل رسیده است. همین جمله باعث شد غلامعلی جعفرزاده عصبانی شود و با فریاد به قالیباف اعتراض کند. پس از بالاگرفتن فریادها، لاریجانی از قالیباف پرسید چقدر از گزارشش باقی مانده و البته پس از آن گزارش شهردار ناتمام ماند.

جعفرزاده دوباره به این موضوع هم معترض شد که واکنش موسوی لارگانی را در پی داشت. او با فریادهای خود نسبت به اظهارات جعفرزاده معترض شد و خواستار ادامه سخنان شهردار شد.

قالیباف حتی در سخنانش ادعا کردکه آواربرداری صحیح و استاندارد انجام شده است: «در برداشت آوار با همه استاندارهایی که هست به طور دقیق و در کمترین زمان ممکن اتفاق افتاده است، در مقایسه با ۱۱سپتامبر که ۷ ماه برای پایان عملیات زمان برده است (۹۰ روز تخلیه آوار برج دوقلو) توانستیم در کمتر از ۹ روز کار پلاسکو را انجام دهیم. علت کندی در شروع آواربرداری هم به دلیل این بود که یک سازه متصل روی مجموعه قرار گرفته بود. اما تخلیه آوار به بهترین شکل ممکن پیش رفت.»

با افزایش تنش در مجلس، علی لاریجانی شروع به سخنرانی کرد. او در چند مورد به شهردار تذکر داد: براي آينده چه بايد كرد. خودمان هم مي بينيم در همين جمهوري چقدر ساختمانهاي شبيه اين است. آيا استاندار ايمني وجود دارد و مجريش مشخص است؟ اگر آقاي قاليباف مي‌گويد در برخي از موارد اختيار ندارند بگويند كجا به عنوان مسئول بحران اختيار ندارند تا ما از نظر قانوني مشكل را حل كنيم. اگر اختيار دارند بايد در آينده در مراكز تجاري و مراكز تجمع عمومي از اين آسيب ها است بايد جلوي آنها گرفته شود.لذا فصل بخش دوم يك نگاه به آينده براي پيشگيري از موارد مشابه است.

رئيس مجلس در پايان شهردار تهران را خطاب قرار داد و نكته ای در مورد بلندمرتبه سازي را به او گوشزد كرد: يك نكته اي را به آقاي قاليباف بگويم شهر تهران به دليل گستردگي و تراكم مسائل مختلفي دارد كه يك بخشش در اين مسائل بروز كرده است. يك بخش ديگر به دليل برج هايي است كه در تهران ساخته مي شود و گاهي استاندارها رعايت نمي‌شود،‌ ما نمي گوييم در تهران برج ساخته نشود اما برج ساختن يك استانداري دارد. حالا اينكه من خودم در بعضي از جاها مي بينم خيابان هاي تنگ كه در كنارش برج هاي وسيع ساخته مي شود كه اين قطعا براي آينده شما مشكلاتي ايجاد مي كند. خواستيد من مي‌گويم چه بخش هايي اين مشكلات را ايجاد كرده است. من خواهشم اين است كه شوراي شهر و شهردرا به اين موضوع توجه تام داشته باشند.

اما موضوع گزارش‌های متعدد درباره پلاسکو در مجلس به همین‌جا ختم نشد. پس از پایان جلسه علنی، سه نماینده مجلس در گفتگو با خبرنگاران نارضایتی خود را اعلام کرد. 

محمدرضا عارف، رییس مجمع نمایندگان تهران گفت: مسئولان باید از مردم عذرخواهی کنند، عذرخواهی اصل مهمی است که متاسفانه هنوز در برنامه‌های ما به آن پرداخته نمی‌شود. گویا برخی بزرگتر از آن هستند که عذرخواهی کنند، از ابتدای وقوع حادثه پلاسکو تاکید شد تا با نگاه سیاسی به این موضوع پرداخته نشود و هم اکنون هم با توجه به مشکلات مطرح و گزارش‌ شهردار تهران که در صحن اعلام شد بهترین کار سکوت است که باید پیشه خود قرار دهیم.

سهیلا جلودارزاده، یکی دیگر از نمایندگان تهران در مجلس هم به عذرخواهی نکردن قالیباف معترض بود. او همچنین گفت: هم اکنون آتش نشانان از رییس‌شان ناراحت هستند. رییس آتش نشانی بازنشسته ارتش است و هیچ تخصصی ندارد. چرا این مسائل در مجلس مطرح نشد؟اینکه بودجه آتش نشانی برا خرید تجهیزات بی‌کیفیت هدر رفته، نکته‌ای است که مورد بی توجهی قرار گرفته است. اینکه تمام بودجه صرف نردبان‌ها و تجهیزاتی شود که در نهایت کار نمی‌کنند، بی‌فایده است. اگر شهرداری تهران بودجه ندارد، پس چگونه این همه فرهنگسرا در سطح شهر می سازد.

همه اینها به کنار، در پایان جلسه علنی مجلس،‌ غلاملی جعفرزاده که در حین سخنان قالیباف بسیار اعتراض کرد، گفت: گزارش‌های ضدونقیضی در صحن مجلس مطرح شد و باید مشخص شود کدام گزارش صحیح بوده است.رفتار بعضی از اصولگرایان بسیار نادرست و سوال برانگیز و جناحی بود. آنها باید به عنوان نماینده مجلس، مدافع مردم باشند اما متاسفانه به دنبال مسائل جناحی رفتند. نکته مهم دیگر این بود که شنیدم برخی از این نمایندگان، حکم مشاور شهرداری تهران را دارند که این اتفاق نگران کننده است و باید این مسئله بررسی و درصورت اثبات با آن برخورد شود.

۴۷۴۷