بدون تردید در بسیاری از جوامعی که دارای بازار کار مطلوب هستند، یعنی با کمترین میزان عدم تعادل و نرخ بیکاری مواجه هستند، شاهد بانک های متعدد اطلاع رسانی برای جویندگان شغل از یک سو و کارفرمایان برای استخدام شایسته ترین افراد از سوی دیگر هستیم . بنابر این تعدد سامانه های اطلاعات شغلی فی نفسه مشکلی ندارد و مطلوب است. اما در جوامع مورد بحث یک دستگاه دولتی مثل وزارت کار مسئول ارتباط این سامانه های متعدد می باشد. این دستگاه مسئول، اطلاعات بازار کار را براساس دقیق ترین شاخص های مورد قبول کارشناسان ملی و بین المللی بطور فصلی یا ماهانه تهیه و اعلام می کند. این شاخص های مورد قبول چیزی جز شاخص های کلیدی بازار کارKEY INDICATORS OF LABOR MARKET که از سوی سازمان بین المللی کار در سال 1997 اعلام شده نیست.
سازمان بین المللی کار، به منظور هماهنگی و کمک به کشورهای عضو برای شناخت روندهای عرضه و تقاضا در بازارکار و اتخاذ سیاستهای مناسب بازارکار، در سال 1996 اقدام به مطالعه‌ای گسترده برای تعریف و تدوین یک سری شاخص کرد تا، کشورها بتوانند این مهم را به انجام برسانند. معیارهای اساسی برای تعریف شاخص هایی که بتوانند تصویر صحیحی از بازارکار در کشورهای مختلف ارائه دهند، عبارت بودند از:
الف) ارتباط مفهومی با بازارکار
ب) قابل دسترس بودن داده‌ها
ج ) وجود قابلیت مقایسه بین مناطق و کشورها
د ) استفادة مکرر تحلیلگران و کارشناسان ( اتفاق نظر کارشناسی ) از آنها
پس از تبادل نظرها و پژوهش‌های گسترده‌ای که کارشناسان بازارکار و اطلاع رسانی سازمان بین المللی کار، سازمان همکاری و توسعة اقتصادی و همچنین وزارت کار کشورهای گوناگون صورت دادند، بالاخره در سال 1997 روی هجده شاخص برای تحلیل و شناخت بازارکار توافق حاصل شد. که امروزه تحت عنوان «شاخص‌های کلیدی بازار کار» شناخته می شوند و به اختصار آنها را KILM می‌نامند. این شاخص‌ها در سال 2001 به 20 عنوان افزایش پیدا کرد. این شاخص ها بشرح زیر می باشند:
شاخص1ـ نرخ مشارکت نیروی کار
شاخص 2ـ نسبت شاغلان به جمعیت
شاخص 3ـ وضع شغلی
شاخص 4ـ شاغلان برحسب گروه فعالیت و گروه شغلی
شاخص 5ـ شاغلان نیمه وقت
شاخص 6ـ ساعات کار
شاخص 7ـ شاغلان بخش غیر متشکل شهری
شاخص 8ـ بیکاری
شاخص 9ـ بیکاری جوانان
شاخص10ـ بیکاری بلند مدت
شاخص11ـ بیکاران و سطوح آموزشی
شاخص 12ـ کم اشتغالی
شاخص 13ـ نرخ عدم فعالیت
شاخص 14ـ برخورداری از آموزش و سطح سواد
شاخص15ـ دستمزد حقیقی در صنایع کارخانه‌ای
شاخص 16- دستمزد و درآمد مشاغل
شاخص 17ـ هزینه های جبرانی
شاخص 18ـ بهره وری نیروی کار و هزینه های واحد کار
شاخص 19- جریان‌های ورود و خروج بازار کار
شاخص 20ـ توزیع درآمد و فقر
در کشور ما از زمان تدوین سومین برنامه عمرانی در دوران پهلوی تا اکنون که در آستانه تدوین برنامه پنجم در عصر جمهوری اسلامی هستیم، همواره بویژه در بزنگاه های تدوین برنامه، بر این موضوع تاکید داشته ایم که باید اطلاعات بازار کار ساماندهی شود. ولی علیرغم تکرار چندباره در قوانین برنامه ها دریغ از اینکه هیچگاه توانسته باشیم تصویری صحیح و بدون مناقشه از وضعیت اشتغال ارائه دهیم. اینک در آستانه تدوین برنامه پنجم توسعه کشور بعنوان یک آرزو که یک کارشناس می تواند امید تحقق آنرا داشته باشد، پیشنهاد می کنم که این مسئله بعنوان یک حکم برنامه ای در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی، در صورت صلاحدید تصویب و به عنوان یک ضرورت برای اجرای آن اهتمام ورزند:
"ساماندهی و اصلاح نظام اطلاعات بازار کار و توسعه مراکز کاریابی و مراکز خدمات مشاوره شغلی در جهت کاهش هزینه‌های جستجوی شغلی، افزایش کارآیی انتخاب نیروی کار و کاهش عدم تعادلهای بازارکار"
*دکترای اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
نظر شما