علی پاکزاد: گزارش بانک مرکزی از قیمت کالاهای صادراتی کشور نشان می دهد در چهار ماهه منتهی به تیرماه سال جاری ارزش صاردات غیر نفتی کشور همچنان ادامه پیدا کرده است و در برخی از گروههای کالایی بیش از 50 درصد کاهش ارزش پیدا کرده اند.
گزارش بانک مرکزی نشان می دهد ارزش کالاهای ایرانی در بازارهای ایرانی از سال 88 به بعد سیر نزولی داشته است. درسال گذشته اسداله عسگر اولادی رئیس اتاق مشترک ایران و چین و از بازرگانان صاحب نام کشور در مصاحبه ای گفته بود کالاهای ایرانی در بازارهای جهانی با التماس به فروش می رسد و صادرات کار آسانی نیست.
این اظهارات هرچند بازتابهای متفاوتی به دنبال داشت ولی واقعیتی بود که نمی توان آنرا نادیده گرفت براساس آمارهای گمرک ایران در سال 88 با احتساب میعانات گازی ارزش هر تن کالای صادراتی ایران به 469 دلار رسیده است.
این در حالی است که قیمت هر تن کالای ایرانی در سال 87 معادل 576 دلار بوده که نشان دهنده کاهش ارزش کالاهای صادراتی ایران است یعنی کاهش 18.6 درصدی کالاهای ایرانی ولی ارزش کالاهای وارداتی به کشور 16 درصد کاهش ارزش داشته است.
این روند در سه ماهه نخست سال 89 نیز ادامه پیدا کرده است به طوریکه هرتن کالای صادراتی ایران در پایان خرداد ماه سال 89 معادل 413 دلار ارزش داشته است در حالی که این رقم در مورد واردات به رقم 1261 دلار رسیده است یعنی در حالی که ارزش کالاهای صادراتی ایران روز به روز پایین تر می رود قیمت هر تن کالای واردتی به کشور افزایش پیدا می کند این روند در صورتی که میزان کالاهای واسطه ای و صنعتی افزایش پیدا می کرد شاید قابل دفاعه بود ولی این روند به شکل دیگری طی شده است.
سایت تابناک در مقایسه روند تراز تجاری ایران و انگلستان که نمونه ای از تبادلات ایران با دیگر کشورهای توسعه یافته است می نویسد: آمار پیش از تیر ماه سال جاری گمرک نشان می‌دهد که طی سه ماهه نخست امسال، ایران بیش از ۸۰۰ نوع کالا از کشور انگلستان وارد کرده است. از جمله این اقلام وارداتی عبارتند از: خون انسان و خون حیوان ـ مرغ و خروس زنده ـ مارچوبه تازه یا سردکرده ـ گندم دامی ـ جو ـ آرد ـ دانه سویا حتی خردشده ـ سایر شیره‌ها و عصاره‌های نباتی ـ روغن جگر ماهی و اجزای روغن ـ چربی پشم و مواد چرب مشتق از آن‌ها غیر از لانولین ـ روغن تخم کتان ـ قند و شکر از نیشکر تصفیه نشده ـ بیسکوئیت ـ توتون و تنباکو ـ سایر گوگردها از هر نوع تصفیه شده ـ خاک‌های رس ـ کک و نیمه کک زغال‌سنگ ـ الکل‌های ترپن‌دارغیرحلقوی ـ واکسن آنفلوآنزاـ سیمان پلی‌کربوکسیلات ـ مرکب چاپ به رنگ سیاه ـ مرکب تحریر یا رسم و نقاشی و سایر مرکب‌های تغلیظ شده و جامد ـ مواد پاک‌کننده دندان ـ صابون به شکل مایع و صابون به شکل چیپس.
در مقابل این واردات، بیش از ۱۲۵ نوع کالا نیز ایران به کشور انگلستان در این مدت صادر کرده است که از جمله این اقلام عبارتند از: پیاز و موسیر ـ سایر میوه‌های سخت پوست تازه یا خشک کرده ـ خرما مضافتی تازه یا خشک کرده ـ انگور خشک کرده ـ هندوانه تازه ـ خربزه و همانند آن ـ زردآلو تازه ـ لیمو و لیمو ترش کوچک تازه یاخشک کرده ـ سایر سبزیجات خشک کرده ـ گیلاس و آلبالو تازه ـ آلو و گوجه تازه ـ زعفران در بسته‌بندی آماده برای خرده‌فروشی ـ سایر نان‌ها ـ رب گوجه فرنگی ـ چرم و پوست موکنده از بز و بزغاله به حالت خشک دباغی‌شده یا تازه دباغی شده‌ـ مجسمه‌های کوچک و سایر اشیای تزیینی از چوب ـ پیراهن مردانه یا پسرانه از سایر مواد نسجی ـ سنگ مرمر ـ لیوان غیر از کریستال سرب‌دار و شیشه ـ آدامس و چای‌سیاه.
شاید بتوان گفت این مقایسه در روند مبادلات ایران با کشوری که می تواند یکی از مجموعه هایی باشد که محصولات واسطه ای و مورد نیاز صنعت کشور را تامین کند به دیگر تراز های تجاری ایران نیز قابل تامیم است یعنی در حالی که ارز حاصل از منابع نفتی کشور تبدیل به کالاهای مصرفی می شود هر روز شاهد کاهش ارزش صادرات کالاهای ارزان تر از ایران و در ازای ان واردات کالاهای گران تر هستیم. شاید به عبارتی ساده تر بتوان گفت طی دو سال گذشته صادر کنندگان ایرانی با کار بیشتر درامد کمتری عادشان شده است.
سقوط ارزش کالاهای صنعتی کشور
بر اساس براوردهای بانک مرکزی از چهار ماهه اول سال جاری شاخص کل ارزش کالاهای صادراتی ایران در مقایسه با تیر ماه سال 88 نزدیک به 16 درصد کاهش پیدا کرده است در میان گروههای کالایی محصولات نباتی صادراتی کشور ، صنایع غذایی و محصولات نساجی تنها گروههای هستند که از نظر ارزش سیر صعودی داشته اند و در مقایسه با مدت مشابه در سال 88 به ترتیب معادل 39 ، 14 و 21درصد رشد ارزش را تجربه کرده اند.
در مقایسه با این گروهها شاخص ارزش بهای کالاهای صادراتی در گروههای محصولات فلزی، شیمیایی به ترتیب معادل 50 و 48 درصد افت ارزش را تجربه کرده اند و حتی صنایع تولید کنند روغن های حیوانی و نباتی در این دوره در مقایسه چهار ماهه نخست سال 88 معادل 37 درصد کاهش ارزش داشته اند.
در چنین شرایطی می توان گفت افول بازارهای صادراتی کشور با رکود بازارهای داخلی به شدت بدنه تولیدی و صنایع کشور را تحت فشار قرارداده است در چنین شرایطی می توان به سمتی می رویم که دیگر کالاهای وارداتی نیز برای مصرف کنندگان ایرانی ارزان نخواهد بود و اگر طی سالهای قبل دولت توانسته است با واردات کاهش توان خردی مصرف کنندگان ایرانی را جبران و بازار را تنظیم کند روند ایجاد شده در تراز تجاری کشور گویای آن است که دیگر این سیاست هم در سالهای آتی کارایی ندارد و دولت مجبور است به جای لفاظی هایی مانند انکه «اقتصاد ایران در رکود نیست و از کسادی تقاضا رنج می برد»( جوابیه بانک مرکزی به یکی از مدیران موسسات مالی اعتباری) به فکر مهار واقعی واردات و حمایت درست از تولید باشد.
نظر شما