محمدجواد ترابی: یکی از دانشمندان برجسته و پیشرو در ناسا، به تازگی ناسا را در برابر طرح کنارگذاری شاتل‌ها و جایگزینی آنها با فضاپیماهای پرجدل نسل جدید تحت فشار قرار داده است.
دکتر دیوید لکرون، دانشمند ارشد پروژه تلسکوپ فضایی هابل، در گفتگو با روزنامه تلگراف گفته است که سازمان فضایی ایالات متحده علی‌رغم مخالفت‌های بسیار، به انجام برنامه 150 میلیارد دلاری کانستلیشن (صورت‌فلکی) ادامه می‌دهد. در برنامه کانستلیشن از موشک پیش‌رانی به نام اراین (نام صورت‌فلکی جبار به لاتین) با قابلیت‌های کمتر از شاتل استفاده می‌شود.
لکرون افزود: «ناسا کاملا مشورت با دانشمندان را روی پتانسیل‌های استفاده از فضاپیمای جدید، رد کرده و در نتیجه ممکن است عاقبت با چیزی که هیچ‌کس آن‌را نمی‌خواهد، کار را تمام کند».
انتقاد او از ناسا با درخشش یکی از موفقیت‌آمیزترین ماموریت‌های تاریخ فضانوردی، یعنی ماموریت اخیر تعمیر تلسکوپ فضایی هابل همزمان شده است. در این ماموریت فضانوردان با استفاده از شاتل آتلانتیس در 560 کیلومتری بالای سطح زمین، مجموعه‌ای باورنکردنی از راهپیمایی‌های فضایی را انجام دادند تا ابزارهای کهنه هابل را با ابزارهای امروزی‌تر، جایگزین کنند و حداقل 5 سال دیگر به عمر هابل بیافزایند. تقریبا همه کارشناسان، این ماموریت برجسته را در تاریخ 28 ساله شاتل‌های فضایی و کل تاریخ نجوم بی‌نظیر می‌دانند.
دکتر لکرون با اشاره به ماموریت اخیر تعمیر هابل می‌گوید: «توانایی هفت انسان ملبس به لباس‌های فضایی که با حمل توشه‌ای 8 هزار تا 10 هزار کیلوگرمی توانستند به مدار ارتفاع پایین پرواز کنند و پس از آن عملیاتی پیچیده و غیرعادی را با موفقیت انجام دهند، به نظر من یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ناسا تا به امروز است و فکر کردن به پایان آن، باعث تاسف و ناراحتی من است. آیا کسی نمانده که در دوی امدادی فعالیت‌های فضایی، چوبی را که شاتل‌ها به خط پایان رسانده‌اند، بگیرد و راه را ادامه دهد؟ به نظر من این شرم‌آور است که یکی از موثرترین، پیچیده‌ترین و پرهزینه‌ترین قابلیت‌هایی را که سازمان فضایی بدان دست یافته، رها کنیم.
هرچند ناوگان سه‌گانه شاتل‌ها باید پیش‌از بازنشستگی در سال آینده، هشت ماموریت دیگر را به مقصد ایستگاه فضایی بین‌المللی انجام دهد، اما خشم دکتر لکرون نشان‌دهنده شکاف و اختلاف در داخل ناسا بر سر سمت و سوی آتی برنامه فضایی ایالات متحده است.
پیش از این تعدادی از مهندسان از این‌که جانشین شاتل تا سال 1393 / 2015 آماده نمی‌شود، ابراز نگرانی کرده بودند؛ اما موج جدید اعتراض که از سوی دانشمندان آغاز شده، به هدف اصلی این برنامه جدید اشاره دارد. دکتر لکرون گفته است: «سوال من این است که وقتی موشک‌های جدید را تولید می‌کنید، با آنها چه می‌کنید؟ این راهی است که سفرهای فضایی انسان‌ها را زنده نگه داریم، اما جز رفتن و برگشتن به ایستگاه فضایی بین‌المللی، چه کاری می‌توان انجام داد؟ این خیلی جالب می‌شود و من هم امیدوارم که ایستگاه فضایی بین‌المللی به طور فوق‌العاده‌ای از لحاظ علمی پربار بشود؛ اما امروز این‌گونه نیست.»
ناسا همچنین از اوراین که با موشک پیش‌ران آرِس به فضا پرتاب می‌شود، برای سفر فضانوردان به ماه تا سال 1399 / 2020 و پس از آن در نخستین سفر سرنشین‌دار به مریخ استفاده خواهد کرد.
تمرکز نقد این برنامه روی توانایی انجام دادن ماموریت‌های تعمیری مهم، همچون ماموریت اخیر تعمیر هابل است. بحث برنامه فضایی کانستلیشن به حدی جدال‌آمیز بوده که باراک اوباما، رییس‌جمهور ایالات متحده که هفته پیش چارلز بولدن را به ریاست ناسا انتخاب کرد، دستور ارائه گزارشی اختصاصی را درباره طرح‌های آتی فضایی سازمان فضایی ناسا داده است.
دکتر لکرون که امسال پس از چهار دهه فعالیت در مرکز فضایی گادارد ناسا بازنشست می‌شود، درباره از دست دادن شاتل‌ها می‌گوید: «این فقدان درازمدت قابلیتی است که به سختی و با هزینه‌های گزاف بدست آمده است. اگر آینده‌ای برای این سازمان فضایی باشد، این آینده باید در سمت و سوی راه‌های بدعت‌انگیز این چنینی باشد. ما نمی‌توانیم فقط همان کارهای قدیمی را تکرار کنیم.»
نظر شما