هادی اعلمی فریمان
همزمان با ادامه ناآرامی‌ها در هائیتی ، تعداد قربانیان بیماری وبا در این کشور رقمی 1100 نفر رسید.به گزارش منابع خبری همزمان با درگیری‌ها در هائیتی در اعتراض به حضور نیروهای سازمان ملل در این کشور و عملکرد آنها،دولت ورشکسته هاییتی هیچ نقشی در مهار بحرانهای سیاسی و اجتماعی در این کشور ندارد.
این حوادث و بلایا در حالی رخ می‌دهد که هاییتی در نزدیکی مرزهای آمریکا قرار دارد و این کشور هنوز اقدام عملی برای اندک مهار بحران موجود صورت نداده است.
حال با توجه به این اتفاقات باید این تفکر غالب را پذیرفت که تئوری وابستگی مرکز -پیرامون در حال حاضر با تحولات پرشتاب جهانی شدن دیگر مصداق ندارد؟ برعکس این ارتباط وجود دارد اما تعابیر و مفاهیم آن دگرگون شده و لازم است باز تعریف شود.اگر زمانی مرکز به بهره‌کشی و جذب مستقیم و غیرمستقیم منابع و سرمایه‌های پیرامون می پرداخت ،امروزه در بعضی از مناطق تصمیم به حذف و فراموشی سپردن پیرامون کرده است.مثال بارز کشور هائیتی فقیرترین کشور حوزه کارائیب و همسایه قطب سرمایه‌داری جهانی است که به طور قطع با همه مشکلات ناشی از زلزله مهیب 12 ژانویه سال 2010 از سوی ایالات متحده به فراموشی سپرده شده است و اکنون شیوع وبا آخرین بلایی است که موجی از وحشت را در داخل هائیتی ایجاد کرده است و هراس از شیوع وبا از دامنه مرزهای هائیتی فراتر رفته و به مرزهای ایالت کالیفرنیا نیز رسیده است.
هر چند هائیتی اکنون مصداق یک کشور تحت محاصره را دارد، اما فاصله هوایی آن با مرزهای ایالات متحده تنها 2 ساعت است و به آمار270 هزار نفری مبتلایان با 600 نفر جان باخته هر ساعت افزوده می شود و حتی علایم وبا به جمهوری دومینیکن هم رسیده است.مشکلات فعلی هائیتی زخم خورده از حوادث طبیعی و انسانی ، صرفا مربوط به حالا نیست.هائیتی از سال 1492 که توسط کلمب کشف شد و در 1697 که اسپانیا این سرزمین را به فرانسه واگذار کرد و از استقلال در سال 1804 تاکنون شاهد اسثتمار بی امان قدرت های خارجی بوده است.
تعبیر استعمار غیرمستقیم برای هائیتی دیگر معنا ندارد؛ چون ایالات متحده بارها به اشغال مستقیم نظامی در آن دست زده که آخرینش ورود نظامیان با اهداف بشردوستانه بوده است.خود ایالات متحده در گزارشات حقوق بشری قبلا وضعیت را در هائیتی "مصیبت بار" توصیف کرده بود. شکاف طبقاتی و ثروت بین اکثریت سیاه که به زبان کرئول(creole) تکلم می‌کنند و اقلیت یک درصدی فرانسوی زبان که نیمی از ثروت کشور را در اختیار دارند بسیار گسترده بوده است و همین شکاف فقیر و غنی موجب شده تا حتی گرسنگان قبل از زلزله برای به دست آوردن غذا به کاخ ریاست جمهوری حمله کنند و اکنون نیز دامنه غارتها ادامه دارد.
در این میان رنه پروال، رییس‌جمهوری این کشور که عنوان قهرمان و مدافع فقرا را با خود دارد، در انتخابات فوریه 2006 با 51 درصد آراء به پیروزی رسید. پذیرش پیروزی وی با تشنج و درگیریهای سیاسی زیادی همراه بود. وی هدفش را همانند اکثر رهبران نوظهور از میان بردن بی عدالتی‌ها و ایجاد مشاغل جدید اعلام کرد؛اما زلزله 2010 و توفان توماس در ماههای اخیر مجالی برای وی فراهم نکرد تا به شعارهایش جامه عمل بپوشاند.حال زمان آن فرا رسیده که دولت را ورشکسته بخوانیم چون حتی شرایط برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری دوره بعد که قرار است 28 نوامبر 2010 برگزار شود به سختی فراهم است.رقابتهای انتخاباتی فاقد شور و هیجان است چون 5/1 میلیون شهروند هاییتی بی خانمانند،در حالی که عده‌ای از وبا جان می سپرند،پوسترهای تبلیغاتی کاندیداها در دیوارها و چادرها خودنمایی می کند و همین گرسنگان و وبازدگان باید با شرکت در انتخابات، دمکراسی را ادامه دهند.
این در حالی است که صدها معترض هر روزه رأی دادن در زیر چادرها را رد می‌کنند و هر لحظه خواهان سقوط رنه پروال هستند.مخالفان نیز نسبت به رد صلاحیت حزب چپ گرای مشهور به " فنمی لاوالاس" از سوی کمیسیون منتخب انتخابات و منصوب شده از طرف پروال معترض بوده و در این شرایط انتخابات را مخدوش می دانند.اما در عین حال سوزان رایس سفیر ایالات متحده در سازمان ملل علیرغم همه مشکلات جاری،محروم سازی و رد صلاحیت این حزب و شخصیت‌های دیگر را محکوم کرده و همان جمله کلیشه‌ای معروف و دارای کاربرد در همه کشورها را به کار برد که: "انجام انتخابات قابل‌اعتماد و صلح آمیز و روند واگذاری قدرت به دولت جدید به عنوان سنگ بنای کلیدی در پیشرفت هائیتی خواهد بود".در عرصه سیاسی نیز رییس جمهور پروال فردی به نام خوزه سلستین یکی از مدیران سابق دولتی را تایید کرده است. فراتر از بحث های کمرنگ و بدو
ن فروغ سیاسی ، مشکلات زلزله‌زدگان در چادرها لاینحل مانده، فقر نسبت به قبل گسترش یافته ،گروه های گانگستری مجال بیشتری برای فعالیت یافته و با غارت، امان شهروندان را بریده‌اند وشیوع تصاعدی وبا تا پورتوپرنس پایتخت نیز به سایر مشکلات افزوده شده است. به علاوه اکنون مردم بی‌اعتنا به دولت با حمله مستقیم سازمان ملل،عوامل آن را از مسببین شیوع وبا می دانند؛سازمان پزشکان بدون مرز شرایط را وخیم و اضطراری اعلام کرده و سازمان بهداشت جهانی نیز انتظار مهار آن را در کوتاه مدت بعید دانسته است.لذا فاجعه نابودی تدریجی و مرگبار یک ملت گرسنه و ورشکستگی یک دولت را اکنون به وضوح می توان از رسانه‌ها در دنیای پر از امواج اطلاعات و سرمایه در کنار بی تفاوتی سایرین مشاهده کرد.
کارشناس ارشد آمریکای جنوبی
نظر شما