علی بیگدلی
شاید بیش از آنکه محتویات سخنرانی اوباما مهم باشد، باید این سوال را مطرح کرد که چرا وی این زمان را برای سخنرانی انتخاب کرده است. به نظر من این مسئله از اهمیت بیشتری برخوردار است. مسئله مهمتر اینست که آشتی فتح و حماس در حد انتظارات آمریکا و اسراییل نبود و معادلات صلح را دگرگون و ثابت کرد که فتح با همه سرمایه گذاری که روی روند صلح کرده بود، نتوانست به نتیجه برسد و در نهایت دریافت که اسراییل طرف قابل اعتمادی نیست.آشتی فتح و حماس تغییراتی مهمی را در معادلات خاورمیانه، روند صلح و حتی معادلات ایران ایجاد کرد.
از سوی دیگر در حوزۀ داخلی، اوباما با شرایط دشواری روبروست و از آنجایی که امید زیادی به انتخاب مجدد در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری دارد، ناچار است که برگ های برنده قابل ملاحظه ای را در سال آخر ریاست جمهوری خود رو کند تا بتواند در نزد مردم به خصوص یهودیان آمریکایی رأی بیاورد.
البته سخن به میان آوردن از مرزهای 1967 از سوی اوباما نیز جای تأمل دارد. کمااینکه با واکنش تند و صریح مقامات اسراییل روبرو شد.به یاد داشته باشیم که اوباما اولین رییس جمهور در تاریخ آمریکا بود که چنین اظهارنظری کرد و قبل از او هیچکس چنین اظهارنظری نکرده بود.
به طور سنتی روابط اسراییل با دمکراتها بهتر از جمهوری خواهان بوده، اگرچه جمهوری خواهان محافظه کارند و تعداد زیادی از لابی های صهیونیستی در ساختار جمهوری خواهان قرار دارند، ولی روسای جمهوری دمکرات آمریکا تاکنون ارتباط بهتری با اسراییل برقرار کرده اند و بیشتر به دنبال صلح و آشتی هستند مثل بیل کلینتون.
در مجموع باید گفت در تحلیل محتوایی سخنرانی اوباما باید این ملاحظه را در نظر داشته باشیم که او در هر حال بیش از این نیز نمی توانست اظهارنظر کند چرا که وی بیش از این توانایی گشایش مشکلات منطقه را ندارد و از همه بدتر آنکه در ملاقات نتانیاهو با اوباما،نخست وزیر اسراییل آب پاکی را روی دست اوباما ریخته و صراحتا اعلام کرد که از اراضی 1967 عقب نشینی نخواهد کرد.این مسئله می تواند سبب تزلزل قدرت اوباما در منطقه شود.
آمریکایی ها آرام آرام در حال جدا شدن از اسراییل هستند و این بر اثر تحولات و شرایط جدید خاورمیانه است. باید گفت که مجموع حوادث منطقه از جمله سقوط مبارک و آشتی فتح و حماس تماما به زیان اسراییل بوده است. از سویی نا آرامی ها در سوریه نیز چندان به نفع اسراییل نیست. هرچند روابط اسراییل و سوریه در حالت تخاصم قرار دارد اما با این حال دولت سوریه در طول حکومت اسدها کوچکترین درگیری مرزی و ارضی نداشته است و حتی تیری میان دو طرف رد و بدل نشده است.
توجه داشته باشیم که امروز ترکیب مورد علاقه اسراییل در خاورمیانه همان ترکیب موردعلاقه آمریکا نیست، آمریکا به دنبال تغییر در ساختارهای خاورمیانه و اجرای طرح خاورمیانه بزرگ است، بنابراین آنچه که در حال حاضر در حال رخ دادن است به ضرر اسراییل و به نفع آمریکاست.
بر همین است که امروز اوباما در سخنرانی خود می گوید که اسراییل باید به مرزهای 1967 باز گردد.به این مسئله نیز باید توجه داشت که فشارها در سطح بین الملل و جهان عرب بر اسراییل زیاد است .آمریکا هم به این نتیجه رسیده است که خرج کردن برای روسای جمهور دیکتاتور سیاست اشتباهی بوده و باید به سراغ مردم بروند و نفرتی که از آمریکا در خاورمیانه وجود دارد باید از بین برود.26351
کارشناس روابط بین الملل
نظر شما