کتاب کاوشی نو در جمع قرآن به قلم علی اصغر ناصحیان منتشر شد. کتاب کاوشی نو در جمع قرآن در پی اثبات این مطلب است که قرآن کریم در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله در قالب یک مصحف جمع آوری شده است.
این کتاب به موضوع جمع قرآن پرداخته است، بسیاری بر این باورند که قرآن پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و به سلیقه برخی از صحابه جمع آوری شده است. نویسنده با غوص در تاریخ و روایات اهل البیت علیهم السلام با ارائه دلایلی در پی اثبات این مطلب است که قرآن کریم در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله جمع و ترتیب یافته است.
فرایند جمع قرآن سه مرحله را طی کرده است: جمع و تدوین آیات در سوره ها، جمع سوره ها در قالب مصحف و یکسان سازی مصاحف و تدوین مصحف عثمانی. درباره مرحله اول و سوم اختلاف و اشکال زیادی وجود ندارد. آنچه شایسته بحث و پژوهش بیشتر است مسأله جمع و تألیف سوره های قرآن در قالب مصحف است. با این که در موضوع جمع قرآن، فراوان نوشته شده و آثار ارزشمندی سامان یافته؛ ولی برخی ابعاد آن به ویژه مسأله جمع قرآن در قالب مصحف، همچنان در میان دانشوران تفسیر و علوم قرآنی، مورد اختلاف جدی باقی مانده و نیازمند تحقیق و پژوهش است.
در این کتاب در مطلبی با عنوان منشأ دیدگاه مشهور در جمع قرآن آمده است: «با وجود شواهد فراوانی که حاکی از جمع قرآن در عهد پیامبر صلی الله علیه و آله است، این سؤال مطرح می گردد که منشأ گرایش بسیاری از عالمان شیعی و اکثریت قریب به اتفاق اهل سنت به دیدگاه عدم تألیف مصحف در عهد پیامبر صلی الله علیه و آله چیست؟
پاسخ اجمالی پرسش یاد شده این است که پس از شهادت علی علیه السلام، معاویه بر سرنوشت مسلمانان تسلط یافت. وی برای مقابله با مکتب اهل بیت علیهم السلام و استوار ساختن حکومت خود، به تقویت مکتب خلفا و فضیلت سازی برای آنان پرداخت و در این راستا به جعل و تحریف روایات اقدام کرد. لذا در این برهه برای بزرگ جلوه دادن کار ابوبکر قرآن بر روی تخته سنگها، الواح چوبی؛ قطعات استخوان و شاخه های خرما پراکنده بود و برای نخستین بار ابوبکر قرآن را گرد آورد. تکرار این مطلب نادرست در بین پیروان مکتب خلفا به تدریج آن را شهرت بخشید؛ به ویژه که حاکمان مستبد اموی تنها به افراد خاصی که از آنان اطاعت می کردند، اجازه فتوا و نقل روایت می دادند. ابراهیم بن عمر بن کیسان گوید: در عصر بنی امیه جار می زدند کسی جز عطاء بن رباح به مردم فتوا ندهد. احمد بن حنبل نقل کرده است که ابو مالک اشعری هنگامی که می خواست به افراد قبیله خود، وضو و نماز رسول خدا صلی الله علیه و آله را آموزش دهد، نگران بود که شخص بیگانه ای در میان ایشان باشد و از وی نزد حاکمان سخن چینی کند. از این رو پرسید: آیا بیگانه ای در میان شما نیست؟ و آنگاه که از نبودن چنان فردی مطمئن شد، چگونگی وضو و نماز رسول خدا را به آن ها آموخت.
با از میان رفتن صحابه و فراموش شدن حقایق دوران پیامبر، این ادعا که تا زمان جنگ یمامه قرآن پراکنده بود و برای نخستین بار ابوبکر آنرا گرد آورد، به سبب شهرتی که داشت، مسلّم تلقی شد و از آغاز قرن دوم به بعد، محدثان و مورخان آن را همچون حقیقتی مسلَّم در کتب حدیثی و تاریخی خود نوشتند.
اما آنچه عالمان شیعی را به سوی این دیدگاه سوق داده است روایات جمع قرآن توسط امیر مؤمنان علی علیه السلام است که از ظاهر آن ها چنین برداشت شده که در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله مصحفی وجود نداشته و قرآن کریم پراکنده بوده و امیر مؤمنان علی علیه السلام برای نخستین بار آن را تألیف نموده است.»
کتاب کاوشی نو در جمع قرآن به قلم حجت الاسلام علی اصغر ناصحیان در سال1390 با شمارگان 1000 نسخه در 104 صفحه با قیمت 1500 تومان به همت دانشگاه علوم اسلامی رضوی منتشر شده است.
6060
نظر شما