اگر معمولا کلیدهایتان را گم می‌کنید، به این دلیل است که مغزتان تنظیم نیست

محمود حاج‌زمان: برای رفتن به سر کار دیرتان شده است ولی نمی‌توانید کلیدهایتان را پیدا کنید. مساله آزاردهنده است این است که زمانی‌‌که در اوج عصبانیت و در حالتی از کوره در رفته مشغول جستجو هستید، بدون آنکه بفهمید کلیدها را برمی‌دارید و جابجا می‌کنید. دلیل این مساله می‌تواند این باشد که سیستم‌های مغزی درگیر در این کار با سرعت‌های مختلفی عمل می‌کنند، و سیستم‌هایی که مسولیت قوه ادراک را بر عهده دارند نمی‌توانند خود را با آنها همگام کنند.
به گزارش نیوساینتیست، گریدن سولمان و همکارانش از دانشگاه واترلو کانادا تحقیقی را در این خصوص ترتیب دادند. برای درک نحوه جستجوی ما، گروه سولمان یک تکلیف رایانه‌ای ساده را خلق کردند که شامل جستجو کردن در میان انبوهی از اشکال رنگی بر روی نمایشگر رایانه بود. دواطلبان شرکت کننده باید در میان این توده، یک شکل خاص را در سریع‌ترین زمان ممکن پیدا می‌کردند، و هم‌زمان رایانه کارهای آنها را زیر نظر داشت. سولمان می‌گوید: «بین 10 تا 20 درصد مواقع، داوطلبان جسم را گم می‌کردند، ولواینکه آن را برداشته بودند. از نظر ما این میزان به طرز قابل ملاحظه‌ای زیاد است.»
برای یافتن دلیل این مساله، گروه تحقیقاتی چند آزمایش دیگر را نیز ترتیب داد. برای بررسی اینکه آیا داوطلبان صرفا هدفشان را فراموش می‌کنند، آنها به یک گروه جدید از داوطلبان قبل از انجام این تکلیف، فهرستی از اشیاء را دادند تا به خاطر بسپارند. فهرستی که بعدا باید آن را به یاد می‌آوردند.
هدف از این آزمایش این بود که ظرفیت حافظه هر دواطلب را پر کنند، بنابراین آنها قادر نبودند که هیچ اطلاعات دیگری را در حافظه کوتاه مدت خود نگهداری کنند. اگرچه انتظار می‌رفت که این کار اثری منفی بر عملکرد جستجوی افراد داشته باشد، اطلاعات اضافه تفاوتی را در درصد اشتباهات دواطلبان به وجود نیاورد.
برای بررسی توجه کردن کافی دواطلبان به اشیایی که جابجا کرده‌اند، گروه سولمان آزمایش دیگری را طراحی کرد که شامل انبوهی از کارت‌ها بود که با اشکال خاصی علامت‌گذاری شده بودند. این علائم تنها زمانی‌که کارت جابجا می‌شد قابل مشاهده بود. به گفته سولمان، آنها مجددا با شگفتی تمام دریافتند که میزان خطاها باز هم تفاوتی نمی‌کند.
در نهایت، گروه تحقیقاتی به تحلیل حرکات موس شرکت‌کنندگان در زمان انجام عملیات جستجو پرداخت. آنها کشف کردند که سرعت حرکت داوطلبان پس از اینکه آنها هدفشان را جابجا و گم می‌کنند کاهش می‌یابد.
گروه سولمان نتیجه گرفتند که سرعت سیستمی در مغز که مسول انجام حرکت است، برای سیستم بینایی بیش از اندازه سریع است تا آن را دنبال کند. زمانی‌که شما برای پیدا کردن کلیدهایتان مشغول زیر و رو کردن یک خانه شلوغ و بهم ریخته هستید، ممکن است به سیستم بینایی خود زمان کافی ندهید تا ماهیت اجسام را بررسی کنند. سولمان فکر می‌کند از آنجایی که زمان می‌تواند ارزشمند باشد، ما تصور می‌کنیم که قربانی کردن دقت به نفع سرعت می‌تواند در مجموع مفید باشد.
کند شدن حرکات موس نشان می‌دهد که در یک مرحله داوطلبان متوجه می‌شوند که هدف را از دست داده‌اند. این نظریه توسط مطالعات دیگری که نشان می‌دهد مردم تمایل دارند تا پس از انجام یک اشتباه سرعت کارهایشان را پایین بیاورند، حتی اگر به صورت آگاهانه متوجه اشتباه خود نشوند، پشتیبانی می‌شود. سولمان گمان می‌کند که این مساله بازتاب کننده «تلاش ذهن برای کند کردن سیستم محرک» است، تا به سیستم بینایی اجازه دهد عقب‌ماندگی خود را جبران کند و ادراک آگاهانه اتفاق بیفتد.
تاد هوروویتز از دانشگاه هاروارد می‌گوید: «مساله‌ای که واقعا جالب است این نظریه است که سیستم محرک و سیستم ادارکی مجزا هستند. هر دوی آنها تلاش می‌کنند تا به شما در یافتن (کلیدها) کمک کنند، اما با یکدیگر هماهنگ نیستند.» وی می‌افزاید: «این موضوع برای جستجوهای اجتماعی، مثلا دکتری که به عکس اشعه ایکس بیمار نگاه می‌کند یا نیروی امنیتی که به بررسی چمدان مسافران می‌پردازد، معانی زیادی دارد.»