۰ نفر
۱۷ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۵:۰۸
چریک‌های فدایی خلق از ظهور تا افول

چریک‌های فدایی خلق نام سازمانی است که با هدف مبارزه مسلحانه علیه رژیم پهلوی در سال ۱۳۵۰ اعلام موجودیت کرد. این سازمان مارکسیستی از ادغام دو گروه پدید آمد که یکی از ‌آن دو گروه بقایای گروه بیژن جزنی بود.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از اعتماد، کتاب «چریک های فدایی خلق؛ از نخستین کنش‌ها تا نخستین کنگره (۱۳۶۹-۱۳۴۳)» نوشته محمود نادری از سوی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی منتشر شد. بیش از یک دهه از انتشار کتاب چریک‌های فدایی خلق سپری شده است. کتاب نخست در دو مجلد منتشر شده که در زمان انتشار بازتاب گسترده‌ای یافت و به چند چاپ رسید و با استقبال پژوهشگران، علاقمندان به تاریخ سیاسی معاصر، منتقدان و کنشگران آن سازمان مواجه گردید. در این فاصله کتاب‌های دیگری درباره تاریخچه سازمان چریک‌های فدایی انتشار یافت که البته هر یکی می‌تواند کتاب نخست را تکمیل کند.

از آن‌جا که کتاب با هدف نگارش منبعی جامع برای اهل تحقیق همه ابعاد و زوایا این سازمان را کاویده بود، و سال‌ها از انتشار آن گذشته است، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی با هدف رعایت قدرت خرید و حوصله علاقمندان و خاصه جوانان بر آن شد تا خلاصه‌ای از آن مجلد را در اختیار عموم قرار دهد.

در تلخیص صورت‌گرفته برخی از جزئیات از مباحث نظری [حذف] شده است؛ اگرچه این جزئیات امکان شناخت دقیق‌‎تر و کامل‌تر از سازمان مورد نظر را فراهم می‌آورد ولی فقدان آن‌ها خللی در روند رویدادها و تحولات آن سازمان وارد نکرده است.

چریک‌های فدایی خلق نام سازمانی است که با هدف مبارزه مسلحانه علیه رژیم پهلوی در سال ۱۳۵۰ اعلام موجودیت کرد. این سازمان مارکسیستی از ادغام دو گروه پدید آمد که یکی از ‌آن دو گروه بقایای گروه بیژن جزنی بود که در ۱۹ بهمن سال ۱۳۴۹ به پاسگاه سیاهکل حمله کرد و مدتی بعد بازماندگان آنان به گروه پویان - احمدزاده ملحق شدند. کتاب چریک‌های فدایی خلق با تکیه بر انبوهی از اسناد اطلاعاتی و دیگر منابع با شرح فعالیت‌های گروه جزنی آغاز می‌گردد و در ادامه گروه پویان - احمدزاده را معرفی می‌کند و سپس مجموع اقدامات آنان را تا بهمن ماه سال ۱۳۵۷ توضیح می‌دهد.

خط مشی اصلی این سازمان، مبارزه مسلحانه و ترور برخی از سران وابسته به حکومت پهلوی مانند ترور «سروان نوروزی»، «نیک‌طبع شکنجه‌گر ساواک»، «حسین ناهیدی سربازجوی سازمان امنیت مشهد» و انفجار دو مرکز سازمان امنیت در تهران است. گرچه چریک‌های فدایی خلق در سال‌های مبارزه علیه حکومت پهلوی، با ترور برخی افراد وابسته به آن، خط مبارزه مسلحانه را ادامه دادند؛ اما ضربات مهلک ساواک بر چریک‌ها آنان را ضعیف و منزوی می‌کند. اعدام مسعود احمدزاده و کشتن بیژن جزنی به سازمان لطمه زیادی وارد می‌کند.

چریک‌های فدایی خلق از ظهور تا افول

از سویی سال ۱۳۵۵ نیز، سال بسیار بدی برای سازمان است. در آن سال حمید اشرف رهبر وقت این سازمان و تعداد زیادی از سر شاخه‌های این گروه توسط ساواک به قتل رسیدند. از این رو فعالیت این سازمان چریکی رو به افول می‌گذارد. خلأ افراد اصلی سازمان از یک طرف و از سوی دیگر آشنایی ساواک با تمام تاکتیک‌های این سازمان عامل اصلی این مسئله است. درواقع در این دوران، مرکزیت اصلی سازمان از دست رفته و هدایت آن به دست نیروهای دست چندم می‌افتد.

سازمان چریک‌های فدایی خلق عملیات‌های مختلفی ازجمله بمب‌گذاری و سرقت از بانک را در کارنامه خود دارد. ساواک و کمیته مشترک ضد خرابکاری برای مقابله با عملیات‌های این گروه تعداد بسیاری از آن‌ها را کشت و یا دستگیر کرد، که حکم دستگیرشدگان نیز چیزی جز اعدام نبود. بعد از افزایش عملیات‌های این گروه در سال ۱۳۵۳، ساواک اعضای رده‌بالا و ایدئولوگ این سازمان را که در زندان بودند، خارج از روند قضایی به قتل رساند. همچنین چند ماه بعد با کشته شدن رهبر سازمان در جریان حمله ساواک به یک خانه تیمی، این سازمان روند افول خود را آغاز کرد. با اوج‌گیری انقلاب اسلامی مردم ایران، چریک‌ها توانستند فعالیت‌های خود را از سر بگیرند.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این سازمان دچار بحران‌های درون تشکیلاتی گردید. همچنین بعد از انقلاب اسلامی انشعاباتی در آن رخ داد و به دو گروه اقلیت و اکثریت تقسیم شد. این انشعاب فرصت فعالیت دوباره را از آنان سلب کرد. با توجه به شرایط جدید، سازمان چریک‌های فدایی خلق سعی داشت با حزب توده متحد شود و درنهایت این حزب مجبور به خروج از کشور شد و قدرت تأثیرگذاری خود را از دست داد.

سرفصل‌های این کتاب ۴۰۰ صفحه‌ای، شامل موضوعاتی همچون «زمینه و ضرورت‌ها، تا سیاهکل: تکوین هسته اولیه، هم اسراتژی- هم تاکتیک، اعلام موجودیت سازمان چریک‌های فدایی، مراقبت دائمی و بحران سازماندهی، غلبه چریکیسیم بر ایدئولوژی مبارزه، دگردیسی جنبش و پیامدهای آن، تا بهمن جاویدان، ایدئولوژی سازمان و چرخش سیاسی، جنگ گنبد، جنگ کردستان، پلنوم مهر ۵۸، انشعاب اقلیت، اکثریت و حاکمیت، تصاویر و فهرست اعلام» است. در این کتاب تصاویری از چهره‌های اصلی این سازمان که بسیار از آن‌ها از رهبران و قربانیان این سازمان محسوب می‌شوند، منتشر شده است.

۲۵۹

کد خبر 2074742

برچسب‌ها

خدمات گردشگری

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =

آخرین اخبار

پربیننده‌ترین