گروه اندیشه: همایش «مبانی علمی و فلسفی هوش مصنوعی» صبح چهارشنبه ۲۱ آبان به همت گروه کوانتوم و هوش مصنوعی فرهنگستان علوم برگزار شد.در این همایش دکتر سید محمد محقق داماد در همایش «مبانی علمی و فلسفی هوش مصنوعی» نیز سخنرانی کرد و به بررسی موضع فلسفه اسلامی در قبال پیشرفت‌های هوش مصنوعی پرداخته و این دیدگاه را مطرح می‌کند که هوش مصنوعی در حال حاضر تهدیدی برای مبانی این فلسفه نیست. او نتیجه می گیرد تا زمانی که هوش مصنوعی صرفاً تفکر کند و به مرحله تعقل (درک کلیات) نرسیده باشد، حکمت اسلامی جایگاه خود را حفظ کرده و با پیشرفت‌های هوش مصنوعی مشکلی ندارد. محقق داماد تأکید می‌کند که این توانایی تاکنون در انحصار انسان است و هوش مصنوعی تنها نتیجه‌گیری می‌کند و ابداع نمی‌تواند بکند. متن این سخنرانی کوتاه که در کانال ایشان منتظر شده از نظرتان می گذرد:
هوش مصنوعی به تعقل نرسیده
آیت‌الله سیدمصطفی محقق‌داماد، رئیس گروه علوم اسلامی فرهنگستان علوم هم در همایش تخصصی «مبانی علمی و فلسفی هوش مصنوعی» به بررسی جایگاه فلسفۀ اسلامی در مواجهه با پیشرفت‌های هوش مصنوعی پرداخت و گفت: «سرعت پیشرفت این دانش به گونه‌ای است که جامعه علمی ما هنوز همراهی لازم را ندارد. شتاب انفجار اطلاعات به قدری است که فرصت یادگیری کافی برای همه فراهم نشده است. ما طلبه‌های فلسفه بر این باوریم که فیلسوفان اسلامی، صاحب مکتب بودند. ابن‌سینا، فارابی، خواجه طوسی و ملاصدرا هر یک مکتب فلسفی خاص خود را داشته‌اند.»
او افزود: «مفهوم صاحب مکتب این است که حتی اگر سوالی در زمان آنان مطرح نبوده، قرن‌ها بعد می‌توان بر اساس همان مکتب به آن پاسخ داد. ابن‌سینا در کتاب «الاشارات و التنبیهات» بیان می‌کند، هستی محدود به موجودات مادی نیست و بخش اعظم آن غیرمادی است. انسان دارای دو بخش است؛ بخش محسوس و بخش نامحسوس که همان روح و نفس است. این بخش غیرمادی تصمیم‌گیرنده و اداره‌کننده انسان است و مغز یا بدن تنها ابزار آن محسوب می‌شوند. ملاک اصلی در فلسفۀ اسلامی برای اثبات وجود نفس، فعالیت‌هایی است که ماده قادر به انجام آن نیست. مهم‌ترین دلیل نیز علم و اندیشه انسان است که مادی نیست. اگرچه آسیب به مغز ممکن است یادگیری را مختل کند اما علم و اندیشه ذاتاً غیرمادی هستند.»
رئیس گروه علوم اسلامی فرهنگستان علوم در ادامه به تفاوت تفکر و تعقل اشاره کرد و گفت: «هوش مصنوعی ممکن است بتواند تفکر کند یعنی از داده‌های موجود به نتیجه برسد. برای مثال، ماشین می‌تواند با دریافت اطلاعات، تشخیص سرطان بدهد. اما تعقل، یعنی درک کلیات و استخراج قواعد فلسفی از آن‌ها، هنوز در دست انسان است و هوش مصنوعی به این مرحله نرسیده است. در فلسفۀ اسلامی، بار اثبات تجرد نفس بر تعقل است نه تفکر.»
محقق داماد ادامه داد: «تعقل به معنای درک کلیات است؛ مثلاً از مشاهده چندین انسان، مفهوم کلی «انسان» استخراج می‌شود که شامل تمام انسان‌های جهان است. این توانایی تاکنون برای ماشین‌های هوش مصنوعی، قابل دستیابی نبوده است. تا امروز هوش مصنوعی تنها می‌تواند از داده‌ها نتیجه‌گیری کند و ابداع نمی‌کند. بنابراین، حکمت اسلامی با پیشرفت هوش مصنوعی مشکلی ندارد و هم‌چنان جایگاه خود را حفظ می‌کند. اگر در آینده ماشین‌ها به توانایی تعقل برسند، آن‌گاه می‌توان دربارۀ چالش‌های جدید صحبت کرد.»
۲۱۶۲۱۶
نظر شما